Energiya - so'nggi yangiliklar

O‘zbekistonda avgust oyida energiya resurslaridan noqonuniy foydalanish natijasida tizimga jami 86,5 milliard so‘mlik moddiy zarar yetkazilganligi ma’lum qilindi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda "O‘zenergoinspeksiya" o‘z tekshiruvlari asosida xabar berdi. Ushbu ko‘rsatkich energiya ta’minoti tizimidagi qoidabuzarliklar va noqonuniy ulanishlar oqibatida yuzaga kelgan zararning aniq tasviridir. Tekshiruv davomida 179 ta holatda iste’molchilarning elektr va gaz tarmoqlariga noqonuniy ulanganligi aniqlangan. Natijada 36,8 million kilovatt-soat elektr energiyasi hamda 8,7 million kub metr gaz noqonuniy ravishda iste’mol qilingan. Bu holatlar tizim barqarorligiga jiddiy ta’sir ko‘rsatib, energetika kompaniyalarining moliyaviy holatiga sezilarli zarar yetkazdi. Shuningdek, qoidabuzarliklar bo‘yicha 476 ta ma’muriy ish ochilib, huquqbuzarlarga nisbatan qonuniy choralar ko‘rilmoqda. Tegishli materiallar huquqni muhofaza qiluvchi organlarga topshirilgan. Ushbu tadbirlar kelajakda noqonuniy iste’molning oldini olish va bunday jinoyatlarning takrorlanmasligi uchun muhim hisoblanadi. Mutaxassislar ta’kidicha, iyul oyida ham shunga o‘xshash holatlar kuzatilgan bo‘lib, tizimga 96 milliard so‘mlik zarar yetkazilgan edi. Shu sababli, noqonuniy ulanishlarning oldini olish va energiya resurslaridan samarali foydalanishni ta’minlash maqsadida nazorat va profilaktika choralari yanada kuchaytirilishi zarur. Manba: O‘zenergoinspeksiya.

Xitoyda yangi innovatsion energetika loyihasi amalga oshirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Gansu viloyatida dunyodagi birinchi ko‘zguli quyosh elektr stansiyasi rasmiy ravishda ishga tushirildi. Ushbu stansiyada taxminan 30 ming katta ko‘zgular mavjud bo‘lib, ular quyosh nurini 200 metr balandlikdagi maxsus minoraga yo‘naltiradi. Minorada yuqori haroratga ega bo‘lgan nurlar yordamida tuz eritmasi qizdiriladi. Qizdirilgan tuz eritmasidan bug‘ hosil qilinadi va bu bug‘ turbinalarni aylantirish uchun ishlatiladi. Stansiyaning ishlab chiqarish quvvati yiliga taxminan 1,8 milliard kilovatt-soat elektr energiyasini tashkil qiladi. Bu miqdor qariyb 170 ming xonadonning elektr energiyasiga bo‘lgan ehtiyojini qondirishga yetarlidir. Ushbu loyiha nafaqat ekologik toza energiya manbai hisoblanadi, balki energiya ishlab chiqarishda yangi texnologiyalarni joriy etishda muhim ahamiyatga ega. Xitoyning bu tashabbusi dunyo energiya sohasida ilg‘or texnologiyalarni rivojlantirishga xizmat qiladi. Bu kabi loyihalar kelajakda qayta tiklanadigan energiya manbalarini kengaytirishga yordam beradi va atrof-muhitni muhofaza qilishga katta hissa qo‘shadi. Shuningdek, bunday stansiyalar energiya ta’minotining barqarorligini oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Xitoyning Gansu viloyatidagi ko‘zguli quyosh elektr stansiyasi jahonda energiya sohasida yangi davrni boshlab berdi.

Xitoyning davlat nazoratidagi “Dongfang Electric” kompaniyasi dengizda 26 megavatt quvvatga ega yangi shamol turbinasini yaratdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu loyiha dunyodagi eng yirik va kuchli dengiz shamol elektr stansiyasi bo‘lib hisoblanadi. Turbina tarmoqqa ulanganidan so‘ng, yiliga taxminan 100 million kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqaradi. Bu esa 55 mingdan ortiq xonadonni barqaror elektr bilan ta’minlash imkonini beradi va mamlakat energetika tizimining barqarorligini oshiradi. Yangi shamol turbinasining o‘ziga xosligi shundaki, u sekundiga 8 metr va undan yuqori shamol tezligiga ega dengiz hududlarida samarali ishlashga mo‘ljallangan. Bu esa energiya ishlab chiqarishda uzluksizlik va yuqori samaradorlikni ta’minlaydi. Loyihaning ekologik jihatdan toza va barqaror bo‘lishi ham alohida ahamiyatga ega. Mazkur loyiha nafaqat Xitoyning energiya resurslarini mustahkamlashga xizmat qiladi, balki global energiya bozoridagi o‘rnini yanada kuchaytiradi. Bundan tashqari, u kelajakda dengiz shamol energetikasini rivojlantirish va yirik ekologik loyihalar uchun namunaviy model bo‘lib xizmat qiladi. Ushbu tashabbus mamlakatning barqaror energetika siyosatini amalga oshirishda muhim ahamiyatga ega.

So‘nggi yillarda AQShda yozgi davr juda issiq kechmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Issiq to‘lqinlar odamlarning sog‘lig‘iga jiddiy xavf solmoqda. Shifokorlar har yozda issiqlik urishi bilan bog‘liq holatlarda, ayniqsa bolalar va keksa yoshdagilarni qabul qilmoqda. Konditsioner esa hayotni saqlashda muhim vositaga aylangan. Biroq, millionlab amerikaliklar konditsionerdan foydalana olmayapti. 2020-yilda taxminan 34 million xonadon elektr energiyasi uchun to‘lovlarni amalga oshira olmadi. Ko‘pchilik oziq-ovqat va dori-darmon xarajatlarini qisqartirib, elektr to‘lovlarini to‘lashga majbur bo‘ldi. Past daromadli oilalar ayniqsa qiyin ahvolda. Ular daromadlarining o‘n foizidan ko‘prog‘ini energiyaga sarflaydi, bu esa o‘rtacha ko‘rsatkichdan ancha yuqori hisoblanadi. Shu bois ko‘pchilik konditsionerni faqat zarur paytlarda yoqishga majbur. 1981-yilda AQSh Kongressi tomonidan tashkil etilgan “Low Income Home Energy Assistance Program” (Liheap) dasturi yiliga 4,1 milliard dollar ajratib, millionlab past daromadli oilalarga yordam berib kelardi. Ammo 2025-yilda bu dastur xodimlari qisqartirildi va ma’muriyat uni to‘liq tugatish rejasini bildirdi. Mutaxassislar bunday qaror yuz minglab oilalarning hayotiga jiddiy xavf tug‘dirishini ta’kidlamoqda. Iqlim o‘zgarishi sababli issiq to‘lqinlar yanada kuchayishi kutilmoqda. Shu bois energiyaga kirish imkoniyati odamlar hayoti uchun tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Sun’iy intellekt sohasidagi rivojlanish va ma’lumot markazlarining faoliyati natijasida AQShda yoz mavsumida elektr energiyasi iste’moli sezilarli darajada oshmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda FoxNews.com sayti xabar berdi. AI modellarini qo‘llab-quvvatlash uchun mo‘ljallangan server markazlari doimiy ishlashi va havoni sovitish uchun katta miqdorda elektr energiyasini talab qiladi. Natijada, umumiy energetika talabi oshib bormoqda. Energetika mutaxassislari ta’kidlashicha, AI hisob-kitoblari va ma’lumot markazlarining elektr iste’moli ko‘plab shaharlarda elektr ta’minotiga qo‘shimcha bosim o‘tkazmoqda. Ayniqsa, issiq ob-havo davom etayotgan hududlarda bu holat energiya tanqisligiga va elektr to‘lovlarining keskin oshishiga sabab bo‘lmoqda. Tahlilchilar fikricha, sun’iy intellekt texnologiyalariga bo‘lgan talab oshgani sari elektr narxlari ham barqaror ravishda ko‘tariladi. Ba’zi mutaxassislar bu muammoni hal qilish uchun qayta tiklanadigan va toza energiya manbalarini kengroq joriy etishni tavsiya qilmoqda. Shunday qilib, energetika tizimini yanada samarali va barqaror qilish uchun yangi energiya manbalariga e’tibor qaratish zarurati ortib bormoqda.

Jahon iqtisodiy forumi ekspertlari O‘zbekistonning rivojlanishiga to‘sqinlik qilishi mumkin bo‘lgan asosiy tahdidlar sifatida suv va energiya resurslari taqchilligi, havo, suv hamda tuproqning ifloslanishi, davlat qarzining o‘sishi, shuningdek, ishchi kuchi va mutaxassislarning yetishmasligini qayd etdi. “Taraqqiyot strategiyasi” markazi ekspertlari yuqoridagi muammolarni yumshatish uchun yechimlar taklif qilishdi. Jahon iqtisodiy forumi ekspertlarining fikricha, qisqa muddatli istiqbolda O‘zbekiston quyidagi beshta asosiy xavf-xatarga duch kelishi mumkin: 1. Suv yetishmasligi; 2. Energiya ta’minoti taqchilligi; 3. Ifloslanish (havo, suv, tuproq); 4. Davlat qarzi; 5. Ishchi kuchi va mutaxassislarning yetishmasligi. “Taraqqiyot strategiyasi” markazi ekspertlari yuqorida keltirilgan har bir xavfni tahlil qildi. Suv va energiya resurslari taqchilligi (1-2-xavf). O‘zbekiston quruq iqlimga ega mamlakat bo‘lib, suv resurslari yetishmovchiligiga duch kelmoqda. Bu nafaqat tabiiy sharoitlar bilan, balki qishloq xo‘jaligida suvdan samarasiz foydalanish bilan ham bog‘liq, chunki qishloq xo‘jaligi mamlakatdagi suv resurslarining taxminan 90 foizini iste’mol qiladi. Masalan, 1 gektar paxta maydonini sug‘orish uchun yiliga 10-11 ming kub metr suv kerak bo‘lsa, iqlimi va tuprog‘i o‘xshash mamlakatlarda 2-3 barobar kam suv talab qilinadi. Shuningdek, mamlakat irrigatsiya infratuzilmasi eskirgani sababli suvning 36 foizi yo‘qotiladi. Shu bilan birga, iqlim o‘zgarishi muammoni yanada kuchaytirishi mumkin: ekspertlarning taxminlariga ko‘ra, 2030 yilga borib mintaqaning suv ta’minoti 20-25 foizga qisqarishi mumkin. Bundan tashqari, aholi va sanoatning o‘sishi energetika tizimiga yuklamani oshiradi, bu esa elektr energiyasi tanqisligiga olib keladi. 2023 yilda elektr energiyasi taqchilligi 5 foizni tashkil etib, bu bir qator hududlarda vaqti-vaqti bilan uzilishlarga sabab bo‘lgan. Havo, suv va tuproqning ifloslanishi (3-xavf). Jahon iqtisodiy forumi tadqiqotlariga ko‘ra, O‘zbekistonning yirik shaharlarida havoning ifloslanishi, tuproq degradatsiyasi va suv resurslarining ifloslanishi kabi jiddiy ekologik muammolarga duch kelmoqda. Bu sanoatning rivojlanishi, eskirgan texnologiyalardan foydalanish va ekologik standartlarga rioya qilinmasligi bilan bog‘liq. Ushbu xulosalar IQAir portali ma’lumotlari bilan ham tasdiqlanadi, unga ko‘ra Toshkentda PM2,5 konsentratsiyasi JSST tavsiya etgan me’yordan 13,4 baravar yuqori. PM2,5 havo ifloslanishining asosiy manbalari bu isitish sektori (28 foiz), transport (16 foiz) va sanoat (13 foiz) hisoblanadi. Shuni ta’kidlash kerakki, bu holat aholi salomatligiga ham, iqtisodiy xarajatlarning oshishiga ham jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Jahon banki ekspertlari fikriga ko‘ra, O‘zbekistonda 2030 yilga borib, 8 mlnga yaqin aholi ekologik muammolardan aziyat chekishi va xavf yuqori bo‘lgan hududlarda yashashi mumkin. Agar uzoq muddatda hech qanday chora ko‘rilmasa, mamlakat yalpi ichki mahsulot (YAIM) o‘sishining 10 birligini yo‘qotishi mumkin. Davlat qarzi (4-xavf). O‘zbekistonda davlat qarzining o‘sishi Jahon iqtisodiy forumi ekspertlarida xavotir uyg‘otmoqda. Garchi mamlakat infratuzilma loyihalarini moliyalashtirish uchun qarzlarni faol jalb qilayotgan bo‘lsa ham, bu global iqtisodiy beqarorlik sharoitida qarz yuki oshishini keltirib chiqarishi mumkin. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, 2024 yil 1 yanvar holatiga davlat qarzi 34,9 mlrd dollarni yoki YAIMning 34,4 foizini tashkil etdi, bu esa Xalqaro valyuta jamg‘armasi tomonidan o‘rta daromadli mamlakatlar uchun belgilangan 55 foizlik chegaraviy qiymatga yaqin. Shu bilan birga, Jahon iqtisodiy forumi ekspertlari fikriga ko‘ra, qarzning asosiy qismi tashqi qarzlarga to‘g‘ri kelishi, mamlakatni xalqaro bozorlarda valyuta kurslarining va foiz stavkalarining o‘zgarishi oldida zaiflashtiradi. Ishchi kuchi va yuqori malakali mutaxassislarning yetishmasligi (5-xavf). Statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2023 yilda yoshlar o‘rtasida ishsizlik darajasi 13,5 foizni tashkil etgan bo‘lsa-da, O‘zbekiston IT, muhandislik va yashil energetika kabi yuqori texnologiyali sohalarda malakali kadrlar tanqisligiga duch kelmoqda. Bu ta’lim tizimining mehnat bozori talablariga mos kelmasligi bilan izohlanadi: ya’ni o‘quv dasturlari ish beruvchilarning ehtiyojlariga yo‘naltirilmagan. Sobiq kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirining so‘zlariga ko‘ra, 2024 yilda OTMni tamomlagan yosh mutaxassislarning 59 foizi (yoki 126 ming nafari) o‘z mutaxassisligi bo‘yicha xaligacha ishga joylasha olmagan. Bunga sabab Jahon bankining “O‘zbekistonda yoshlarni ish bilan ta’minlash” hisobotida ta’kidlanganidek, ta’lim muassasalarini tamomlagan yoshlarning 69 foizi tajriba va zarur ko‘nikmalarga ega emas. Ko‘rsatilgan muammolarni hal qilish uchun kompleks yondashuv, zamonaviy texnologiyalarni joriy etish va muvaffaqiyatli xorijiy tajribalaridan foydalanish zarur, xususan: Suv va energiya resurslari taqchilligi muammosining yechimi Jahon iqtisodiy forumi ekspertlari fikriga ko‘ra, suv inqirozi va elektr energiyasi taqchilligidan chiqish yo‘li "yashil taraqqiyot" hisoblanadi. "Taraqqiyot strategiyasi" markazi ekspertlari bu borada quyidagi to‘rtta asosiy yo‘nalishda chora-tadbirlarni amalga oshirishni maqsadga muvofiq deb hisoblaydi: Qishloq xo‘jaligida tomchilab va diskret sug‘orish, oqova suvlardan qayta foydalanish kabi zamonaviy suv tejovchi texnologiyalarni joriy etishni jadallashtirish. Bu borada Isroil tajribasini o‘rganish zarur. Isroil tomchilatib sug‘orish, dengiz suvini chuchuklashtirish va oqova suvlarni qayta ishlashning ilg‘or texnologiyalari tufayli suv tanqisligi muammosini sezilarli darajada yumshata oldi. Natijada Isroilda oqova suvlarning qariyb 90 foizi qayta ishlanadi va qishloq xo‘jaligida foydalaniladi, bu esa o‘rtacha 40 foiz suvni tejash imkonini beradi. Irrigatsiya infratuzilmasini rekonstruksiya va modernizatsiya qilish uchun ajratilgan mablag‘lardan maqsadli foydalanishni qattiq nazoratga olish. Ajratilgan mablag‘lardan samarali foydalanishni ta’minlash uchun shaffoflik va hisobdorlik mexanizmlarini joriy etish zarur. Muqobil energetikani, shu jumladan, quyosh va shamol elektr stansiyalarini rivojlantirishni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish (Xitoy va Germaniya misolida). Xitoyda "Made in China 2025" rejasi mahalliy quyosh panellari va shamol generatorlarini ishlab chiqarishni rivojlantirishni rag‘batlantiradi. 2023 yilda Xitoyda quyosh energiyasi quvvati 609,49 GVtga, shamol energiyasi esa 441,34 GVtga yetdi. 2023 yilda Xitoyning qayta tiklanuvchi energiya manbalariga investitsiyalari 546 mlrd dollarni tashkil etgan. Germaniya 2000 yillardan boshlab ko‘mir va atom energiyasidan voz kechishga qaratilgan Energiewende (energetik burilish) siyosatini olib bormoqda. Germaniyaning Energiewende strategiyasi QTЕM ishlab chiqarishning sezilarli o‘sishiga olib keldi. 2023 yilda quyosh va shamol elektr stansiyalari Germaniyada ishlab chiqarilgan elektr energiyaning 56 foizini tashkil etdi. Elektr energiyasini taqsimlashda yo‘qotishlarni sezilarli darajada kamaytirish uchun "aqlli tarmoqlar" (Smart Grid)ni joriy etish. Aqlli tarmoqlar bu – elektr energiyasini ishlab chiqarish, taqsimlash va iste’mol qilishni optimallashtirish uchun raqamli texnologiyalar, sun’iy intellekt va avtomatlashtirishdan foydalanadigan zamonaviy elektr tarmoqlaridir. Ular qayta tiklanadigan energiya manbalarini (quyosh, shamol va boshqalar) birlashtirish, real vaqt rejimida elektr energiyasiga bo‘lgan talabni boshqarish, shuningdek, uzatish va taqsimlashda energiya yo‘qotishlarini kamaytirish imkonini beradi. Atrof-muhitning ifloslanishiga qarshi kurashish Shvetsiyaning muvaffaqiyatli tajribasiga asoslanib, O‘zbekistonda ekologiyani ifloslantiruvchi yirik korxonalar uchun SO₂ emissiyasiga soliq joriy etish imkoniyatlarini o‘rganib chiqish. Shvetsiyada karbonat angidrid emissiyasi uchun "yashil soliq" joriy etilishi korxonalarning ekologik toza texnologiyalarga o‘tishiga turtki bo‘ldi. Buning natijasida Shvetsiya 1990 yilga nisbatan issiqxona gazlari chiqindilarini 27 foizga kamaytirishga erishgan. Davlat qarzini boshqarish Davlat qarzining yuqori darajasi YAIMning 70 foizidan oshish xavfiga uchragan Kanada tajribasidan kelib chiqib, samarali budjet choralarini joriy etish, kichik va o‘rta biznesni rivojlantirishni rag‘batlantirish, shuningdek, maqsadsiz xarajatlarni qisqartirish. Kanada hukumati davlat qarzining yuqori darajasi muammosini hal qilish uchun ortiqcha davlat xarajatlarini kamaytirish va daromadlarni oshirishga qaratilgan keng qamrovli budjet islohotlarini amalga oshirdi. Islohotlarning asosiy elementlaridan biri tadbirkorlikni faol qo‘llab-quvvatlash bo‘lib, bu iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirish va yangi ish o‘rinlarini yaratishda muhim rol o‘ynagan. Janubiy Koreya esa fiskal qoidalar tizimini joriy etish natijasida davlat qarzini yalpi ichki mahsulotning qariyb 40 foizi darajasida saqlab qolishga erishgan. Malakali mutaxassislar yetishmasligi muammosi Germaniyaning muvaffaqiyatli tajribasidan kelib chiqib "dual ta’lim" dasturini joriy etish. Germaniyada ushbu dastur doirasida talabalar bir vaqtning o‘zida oliy ta’lim muassasalarida ta’lim olish bilan birga, OTMlar bilan hamkorlik shartnomalari tuzgan korxonalarda amaliyot o‘taydi, ya’ni talabalar o‘qishning birinchi kunidan boshlab nazariya va amaliyotni uyg‘unlashtiradi. Ushbu yondashuv nafaqat nazariy bilimlarni o‘zlashtirishga yordam beradi, balki haqiqiy biznes muhitida muhim amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lishga, shuningdek, bakalavr yoki magistr darajasini to‘liq kasbiy faoliyat bilan shug‘ullanish orqali olish imkoniyatini yaratadi. Yoki Singapurning SkillsFuture tashabbusi xodimlarning malakasini oshirish va mehnat bozoridagi raqobatbardoshligini yaxshilashga qaratilgan. Bunday yondashuv tufayli Singapurda bitiruvchilarning 70 foizdan ortig‘i o‘qishni tugatgandan so‘ng darhol ishga joylashadi.

2025 yil 15 dan 19 sentyabrga qadar Toshkent shahrining sakkiz tumani ayrim hududlarida issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda Kursiv.media xabar berdi. Issiq suv uzilishi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi tomonidan qish mavsumiga tayyorgarlik doirasida amalga oshirilayotgan profilaktika ishlari bilan bog‘liqdir. Issiq suv ta’minoti uziladigan hududlar quyidagilardan iborat: Yashnobod tumani, jumladan Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari, shuningdek Tuzel-1 dan 4 gacha bo‘lgan massivlar, Uysizlar-1, Asalobod-1 va 2 massivlari hamda Aviasozlar shaharchasi. Mirobod, Yunusobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Glinka, Shota Rustaveli, Bogiboston va Arnasoy ko‘chalari hamda boshqa ayrim hududlarda issiq suv berilishi to‘xtaydi. Chilonzor tumanida Katta Chilonzor, Muqimi, Seul va Choponota ko‘chalari hamda Ts-1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1-5, 7, E, I), Qushbegi, Boshliq va Uchuvchilar shaharchalari issiq suv ta’minotidan uziladi. Shuningdek, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlarining ayrim hududlarida ham issiq suv uzilishi kuzatiladi. Fuqarolardan ushbu vaqt davomida suvdan oqilona foydalanishlari va zarur ehtiyot choralarini ko‘rishlari so‘raladi. Profilaktika ishlari tugagach, issiq suv ta’minoti tiklanadi. Manba: Kursiv.media

Apple kompaniyasi yaqinda yangi iPhone 17 smartfonini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Toshkentdagi "Malika" bozorida sotuvchilar bilan suhbat natijasida ushbu yangi modellar uchun taxminiy narxlar aniqlangan. Ma’lum bo‘lishicha, iPhone 17 smartfonlari O‘zbekistonda 23 sentyabrdan boshlab sotuvga chiqariladi. Narxlar xotira hajmi va qurilmaning funksiyalariga qarab farqlanadi. Masalan, iPhone 17 ning 256 gigabaytli modeli taxminan 16 million 250 ming so‘m atrofida baholanmoqda. Kattaroq xotira hajmiga ega modellarning narxi esa yuqoriroq bo‘ladi. iPhone 17 Pro va Pro Max versiyalari esa yanada ko‘p funksiyalar va imkoniyatlarga ega bo‘lib, ularning narxlari 23 million so‘mdan boshlanib, 50 million so‘mga yaqinlashadi. Ushbu yangi smartfonlar O‘zbekiston bozorida katta qiziqish uyg‘otishi kutilmoqda. Xaridorlar uchun eng maqbul variantni tanlashda xotira hajmi va byudjet muhim omillar hisoblanadi. Shuningdek, rasmiy savdo nuqtalarida to‘liq kafolat va xizmat ko‘rsatish imkoniyatlari taqdim etilishi kutilyapti. Yangi iPhone 17 modellarining O‘zbekistonda sotuvga chiqishi smartfon bozorida yangiliklar va raqobatni kuchaytiradi.

Mashhur turk aktrisasi Hande Erchel va tadbirkor Hakan Sabanji o‘rtasidagi munosabatlarga doir so‘nggi paytlarda ko‘plab mish-mishlar tarqalmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ayniqsa, juftlikning ajrashgani haqidagi xabarlar muxlislar orasida katta qiziqish uyg‘otdi. Gel Konuşalım dasturida ilk bor gapirgan Hakan Sabanji esa ularning munosabatlariga oid da’volarga o‘z munosabatini bildirdi. U shaxsiy hayoti haqida keng gapirishni istamagan bo‘lsa-da, ayrim gap-so‘zlarga aniqlik kiritdi. Hakan Sabanji ajralish masalasini muhokama qilishni istamasligini, chunki bu ularning shaxsiy hayotiga taalluqli ekanligini ta’kidladi. Shuningdek, u xiyonat haqidagi mish-mishlar mutlaqo asossizligini bildirdi. Oldinroq Hande Erchel ijtimoiy tarmoqlardagi sahifasidan Sabanji bilan tushgan barcha suratlarini o‘chirib tashlagan edi. Bu esa turk matbuotida ularning ajralgani haqidagi xabarlarga asos bo‘ldi. Mashhur jurnalist Birsen Altuntash juftlik orasida jiddiy kelishmovchilik borligini ta’kidlagan, ammo rasmiy ajrim hali sodir bo‘lmaganini ma’lum qilgan. Shunga qaramay, Hande va Hakan hanuz bir-birlariga ijtimoiy tarmoqlarda obuna bo‘lib qolishgan. Muxlislarning bir qismi ularning munosabatlari qayta tiklanishiga umid bildirsa, boshqalar esa bu jarayon shunchaki ommaviy axborot vositalari uchun reklama bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.

Vengriyaning Seksard shahrida noodatiy va qiziqarli voqea – qabr qazish bo‘yicha 18-xalqaro chempionat bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu musobaqa mamlakatning Qabr qazuvchilar uyushmasi tomonidan aniq reja va tartib asosida tashkil etildi. Tadbir kasb sohasi nufuzini oshirishga xizmat qildi. Musobaqada ishtirokchilar ikki kishilik jamoalar shaklida qatnashdi. Ularga ikki soat vaqt berildi. Shu vaqt ichida har bir jamoa 200x80 santimetr o‘lchamda va 160 santimetr chuqurlikda qabr qazishi kerak edi. Ushbu qoidalar ishtirokchilardan nafaqat mahorat, balki diqqat va tezkorlikni ham talab qildi. Chempionat yakunida Parakletosz Nonprofit jamoasi g‘olib deb topildi. Bu jamoa ketma-ket ikkinchi yil chempionlikni qo‘lga kiritdi, bu ularning puxta tayyorgarligi va kasbiy darajasining yuqori ekanligini ko‘rsatdi. Tashkilotchilarning ta’kidlashicha, bunday musobaqalar kasb nufuzini oshirish bilan birga, yosh avlodni professional mutaxassislar bilan yaqindan tanishtiradi. Shuningdek, ishtirokchilarga jamoaviy hamkorlik va sog‘lom raqobat muhitida ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Bu tadbirlar kasbiy malakani oshirish va sohani yanada rivojlantirish uchun muhim ahamiyatga ega.

O‘tgan yillarda "Yuventus" jamoasida o‘ynagan taniqli futbolchi Edgar Davids tanishi Nabila Habibining o‘g‘irlik qilgani haqida xabar oldi. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Bu haqda ad.nl portali ma’lumot berdi. Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, Davids o‘zining rasm kolleksiyasining o‘g‘irlanganini bir necha yil o‘tib bilib qolgan. U kolleksiyani ishonch bildirgan odamga topshirgan edi. Bir muddat Habibi ham uning uyida yashagan. Davids kolleksiyasi xavfsiz joyda saqlanayotganiga ishonar ekan, Habibi 37 ta rasmni o‘g‘irlab, ularni turli lombardlarga garovga qo‘ygan va taxminan 30 ming yevro olgan. 2017 yilda Habibi qarzlarini to‘lay olmagach, lombardlar rasmlarni sotish huquqiga ega bo‘lgan. Sotib olganlardan biri rasmning orqa tomonida Davidsning ismini ko‘rib, ijtimoiy tarmoqlar orqali unga murojaat qilgan. Shundan so‘ng Davids sudga murojaat qilgan. Habibi o‘g‘irlikni tan olgan. Avvalroq u jinoyat ishlari bilan bog‘liq muammolarga duch kelgan va tanishidan 3500 yevro olgan holda qoldirgan edi.

London shahrida tarixdagi eng yirik namoyishlardan biri bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, taxminan 1,5 million kishi «Qirollikni birlashtir» shiori ostida ko‘chalarga chiqdi. Ushbu katta aksiya Temza daryosining janubiy sohilida joylashgan Sazerk tumanida boshlandi. Namoyishchilar poytaxt markaziga yo‘nalib, Uaytholl hukumat binosi tomon harakat qilishdi. Ular Vestminster ko‘prigidan o‘tib, asosiy yig‘ilish joyi bo‘lgan bosh vazir Kir Starmerning qarorgohi oldidagi ko‘chada to‘plandi. Tashkilotchilarning ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu yirik harakatni English Defence League harakati asoschisi Tommi Robinson uyushtirgan. London ko‘chalarida yig‘ilgan odamlar turli plakatlar, shiorlar va da’vatlar bilan chiqish qildi. Kuzatuvchilar ta’kidlashicha, bu namoyish Buyuk Britaniyaning siyosiy jarayonlariga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Shuningdek, namoyish nafaqat ishtirokchilar soni bilan, balki uyushganligi va siyosiy rang-barangligi bilan ham tarixiy voqea sifatida e’tirof etildi. Bu harakat mamlakatdagi siyosiy muhitda yangi davr boshlanishiga sabab bo‘lishi kutilmoqda. London aholisi tomonidan keng qo‘llab-quvvatlangan ushbu namoyish siyosiy faollik va birlashishning yorqin namunasi bo‘ldi.

Prezidentning qaroriga muvofiq, Toshkent shahrida ToshTech texnika universiteti tashkil etiladi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yangi oliygoh mamlakatimizda zamonaviy muhandislik bilimlarini rivojlantirish va raqobatbardosh mutaxassislar tayyorlashda muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Qarorga ko‘ra, universitet akademik, moliyaviy hamda tashkiliy boshqaruv masalalarida to‘liq mustaqillikka ega bo‘ladi. Bu ta’lim jarayonini xalqaro standartlarga muvofiq tashkil etishga imkon beradi. 2025-2026 o‘quv yilidan boshlab davlat byudjeti hisobidan bir yillik tayyorlov kursi ochiladi. Ushbu kurs abituriyentlarga murakkab fanlarga tayyorlanishda yordam beradi. Keyingi yildan, ya’ni 2026-2027 o‘quv yilidan universitetda bakalavriat yo‘nalishlari faoliyat boshlaydi. Talabalar zamonaviy fanlar bo‘yicha ta’lim olish imkoniga ega bo‘ladilar. Shuningdek, 2027-2028 o‘quv yilidan magistratura va oliy ta’limdan keyingi bosqichlar ham bosqichma-bosqich joriy etiladi. Universitetda o‘qish davlat granti va to‘lov-kontrakt asosida tashkil etiladi. Darslar nafaqat o‘zbek tilida, balki xorijiy tillarda ham olib boriladi. Bu orqali talabalar xalqaro tajribaga ega bo‘lib, bilimlarini yanada kengaytirish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Eng muhim jihati shundaki, 2029-2030 o‘quv yiliga qadar qabul qilinadigan barcha talabalar davlat granti asosida to‘liq bepul ta’lim oladilar. Mazkur tashabbus orqali ToshTech texnika universiteti mamlakatimizdagi muhandislik va ilmiy-tadqiqot salohiyatini oshirishda, shuningdek, yoshlar uchun yangi imkoniyatlar yaratishda muhim rol o‘ynaydi (manba: zamin.uz).

Suriya fuqarolar urushi davomida minglab bolalar ota-onalaridan ajralib, turli yetimxonalar va muassasalarga joylashtirilgan. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ba’zi holatlarda ular o‘z qarindoshlari qo‘liga berilmagan, hujjatlari o‘zgartirilib, begona joylarda saqlangan. Hozirda ko‘plab oilalar farzandlarining tirik yoki yo‘qligidan bexabar bo‘lib qolmoqda. BBC va xalqaro tashkilotlarning tekshiruviga ko‘ra, kamida 323 bola yashirincha qarindoshlaridan ajratilgan. Eng ko‘p bola qabul qilgan muassasalardan biri Avstriyada joylashgan SOS Children’s Villages International tashkiloti bo‘lib, ayrim sobiq xodimlar bu yerda bolalarning shaxsi o‘zgartirilgani va ular bilan aloqaga ruxsat berilmagani haqida ma’lumot bergan. Tashkilot ushbu ayblovlarni qisman rad etsa-da, bolalar taqdiri yuzasidan afsusda ekanini bildirgan. SOS rahbariyati Suriyadagi muassasalarda bolalarning noqonuniy ravishda ota-onasidan ajratilishi bo‘yicha mustaqil tekshiruv o‘tkazilishini ma’lum qilgan. Hozirda yuzlab onalar farzandlarini izlashda davom etmoqda. Ular bir muassasadan boshqasiga borib, farzandlarini topishga harakat qilmoqda. Suriyada yangi hukumat ham bu masalani o‘rganishni boshlagan, ammo resurslarning yetishmasligi sababli hali aniq natija olinmagan. Bu muammo hal etilishi uchun xalqaro hamkorlik va keng qamrovli tekshiruv zarur hisoblanadi.