Rossiyaning «Novie lyudi» partiyasi rahbari Aleksey Nechayev «Bir sinfga bir migrant» degan tashabbusni ilgari surdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Unga ko‘ra, har bir sinfda migrant bolalar sonini bir nafarga kamaytirish ta’lim sifatini yaxshilashga yordam beradi. Bu taklif jamoatchilikda keng muhokamalarga sabab bo‘ldi.
Ba’zilar buni tartib va samaradorlikni oshirishga qaratilgan yaxshi g‘oya deb hisoblasa, boshqalar bunday yondashuvni bahsli va nohaq deb baholamoqda. Nechayev ta’kidicha, ayrim sinflarda migrant bolalar ulushi 20–30 foizga yetib, bu o‘quv jarayonida til va madaniyat farqlari sababli qiyinchiliklar tug‘diradi.
Natijada, na mahalliy, na migrant bolalar ta’lim olishda to‘liq imkoniyatga ega bo‘lolmaydi. Shu sababli, migrant bolalarni sinflar bo‘ylab teng taqsimlash til to‘siqlarini kamaytirib, o‘qituvchilarning ish yukini kamaytirishi mumkin, deya fikr bildiradi u.
Agar resurslar adolatli taqsimlansa, pedagoglar barcha o‘quvchilarga teng e’tibor qaratish imkoniga ega bo‘ladi. Biroq, siyosatchi yakkalangan migrant bolaning ijtimoiy va psixologik holati haqida hech qanday izoh bermagan.
Bu esa uning yolg‘iz qolishi, stigmatizatsiyaga uchrashi yoki integratsiya jarayonidagi muammolarining qanday hal etilishi haqida savollarni oshirmoqda. Mutaxassislarning fikricha, til to‘siqlarini kamaytirish va o‘qituvchilarning ish yukini yengillashtirish maqsadga muvofiqdir.
Ammo bunga erishish usullari muhim. Maxsus til qo‘llab-quvvatlash kurslari, qo‘shimcha repetitorlik, psixolingvistik moslashuv dasturlari, ustoz-shogird tizimi va ota-onalar bilan tizimli hamkorlik xalqaro tajribada samarali choralar sifatida tan olingan.
Bu yondashuv bolalarni alohida ajratmasdan, inklyuziv muhitda integratsiyalashuvni ta’minlaydi. Qonuniy nuqtai nazardan qaraganda, sinf tarkibini milliy kelib chiqish yoki migrantlar soniga ko‘ra cheklash yoki kvotalash diskriminatsiyaga olib kelishi mumkin.
Ta’lim tizimi barcha uchun teng imkoniyatlar yaratishi lozim. Shuningdek, yirik shaharlardagi maktablar hududiy jihatdan farq qiladi.
Ayrim maktablarda migrant bolalar ulushi tabiiy ravishda yuqori bo‘lishi mumkin. Bunday holatda ularni teng taqsimlash mexanizmi logistika, transport va ota-onalarning roziligi kabi murakkab masalalarni hal qilishni talab qiladi.
O‘qituvchilar fikriga ko‘ra, asosiy resurs va vaqt hisoblanadi. Tilni qo‘llab-quvvatlash uchun sinfda yordamchi o‘qituvchilar, maxsus metodikalar, raqamli ta’lim materiallari va individual ta’lim yo‘nalishlari zarur.
Agar tashabbus ushbu infratuzilmasiz amalga oshirilsa, «bir sinfga bir migrant» tamoyili qo‘shimcha tashkiliy muammolarni yuzaga keltirishi mumkin. Xulosa qilib aytganda, Nechayevning taklifi ta’lim sohasida integratsiya va samaradorlikni oshirishga qaratilgan muhim masala hisoblanadi.
Biroq migrant bolalarni teng taqsimlash yondashuvining ijtimoiy-psixologik oqibatlari, huquqiy asoslari va amaliy yo‘llari aniq va puxta o‘rganilishini talab qiladi. Eng muhimi, yakkalangan bolaning taqdiri, uning atrofidagi qo‘llab-quvvatlash tizimi, teng huquqli ta’lim imkoniyatlari va inklyuziv muhitga e’tibor berishdir.
Til to‘siqlarini bartaraf etishga harakat qilarkanmiz, yangi to‘siqlar yaratmaslik eng katta muammo bo‘lib qolmoqda.
