4 mart kuni AQSH prezidenti Donald Tramp Kongressda 100 daqiqalik uzun nutq so‘zladi. Bu nutq AQSH tarixidagi eng uzoq murojaatlardan biri bo‘lib, unda Ukrainadagi urush, tashqi siyosat, iqtisodiyot va milliy xavfsizlik masalalari muhokama qilindi.
Ukraina bo‘yicha muhim bayonotlar
Tramp Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiydan “muhim maktub” olganini va unda Ukraina tinchlik muzokaralarini tezroq boshlashga tayyor ekanligi yozilganini ma’lum qildi. AQSH prezidenti bu imkoniyatdan foydalanish niyatida ekanini ta’kidlab, Rossiya tomonidan ham muzokaralar uchun “kuchli signallar” olinganini aytdi.
“Mening jamoam va men prezident Trampning kuchli rahbarligi ostida barqaror tinchlikka erishish uchun ishlashga tayyormiz.” – deyiladi Zelenskiy maktubida.
Foydali qazilmalar va iqtisodiy strategiya
Tramp 9 martgacha AQSHda noyob metallar ishlab chiqarishni kengaytirish bo‘yicha tarixiy harakatlarni amalga oshirishini e’lon qildi. Uning ta’kidlashicha, bu qadam AQSH iqtisodiyotini mustahkamlash va strategik resurslarni nazorat qilishga xizmat qiladi.
Shuningdek, Tramp:
- Import tariflarini oshirish rejasini e’lon qildi. Xitoy, Hindiston va Yevropa Ittifoqiga javob tarifi 2 apreldan kuchga kiradi.
- Kanada, Meksika va Xitoy bilan tarif urushi orqali AQSH sanoati va ishlab chiqarishini kuchaytirishni rejalashtirayotganini ma’lum qildi.
- Alyaskada dunyodagi eng katta gaz quvurlaridan biri qurilishini boshlashni rejalashtirayotganini bildirdi.
Bayden ma’muriyatini tanqid qilish
Tramp Bayden ma’muriyatini “o‘ta qobiliyatsiz” deb atadi va Afg‘onistondan qo‘shinlarning chiqarilishi Ukrainadagi urushga olib kelganini ta’kidladi:
“Putin AQSHning tartibsiz ravishda Afg‘onistondan chiqib ketganini ko‘rganida, bu uning imkoniyati ekanligini tushundi.”
Shuningdek, u Bayden davrida inflyatsiyaning kuchayishi va tuxum narxining rekord darajaga chiqishini tanqid qildi.
Grenlandiyani sotib olish rejasi
Tramp yana bir bor Grenlandiyani AQSH tarkibiga qo‘shish istagini bildirib, buning xalqaro xavfsizlik uchun muhimligini ta’kidladi:
“Grenlandiyani milliy va xalqaro xavfsizlik uchun qo‘lga kiritish niyatimiz bor. Agar siz biz bilan bo‘lishni istasangiz, sizga yangi imkoniyatlar yaratib beramiz.”
Mars va Amerika kelajagi
Tramp nutqining yakunida Marsda AQSH bayrog‘ini o‘rnatishga va’da berdi:
“Biz insoniyatni koinotga olib chiqishni va Marsda Amerika bayrog‘ini o‘rnatishni istaymiz. Amerikaning oltin davri endigina boshlanmoqda!”
Demokratlarning tanqidi
Trampning nutqi Demokratik partiya a’zolari tomonidan keskin tanqidga uchradi:
- Texaslik kongressmen El Grin Trampni impichmentga chaqirdi.
- Ba’zi demokratlar “Irqchi” deb yozilgan futbolkalar bilan zaldan chiqib ketdi.
- Kongress a’zolari Trampning ijtimoiy nafaqalar haqidagi gaplarini “Yolg‘on!” deb baholashdi.
Trampning 100 daqiqalik nutqi uning qayta saylanish kampaniyasi uchun muhim qadam bo‘ldi. U tashqi siyosat, iqtisodiyot va milliy xavfsizlik bo‘yicha bir qator tajovuzkor bayonotlar berdi. Demokratlar uning ayrim fikrlariga keskin qarshi chiqdi, ammo respublikachilar va uning tarafdorlari uchun bu nutq “Amerikaning oltin davri”ni boshlash belgisi sifatida baholandi.
