Kungaboqar pistasi ko‘pchilik uchun sevimli va tiyilish qiyin bo‘lgan yegulik sanaladi. U nafaqat mazali, balki organizm uchun foydali mikroelementlarga boy bo‘lib, yurak salomatligini qo‘llab-quvvatlash, energiya berish va to‘qlik hissini ta’minlash xususiyatlariga ega.
Biroq ayrim holatlarda uni iste’mol qilish tavsiya etilmaydi. Sog‘liqqa zarar yetkazmaslik va salbiy oqibatlarning oldini olish uchun kungaboqar pistasini iste’mol qilish mumkin bo‘lmagan holatlarni bilib qo‘yish muhim. Trener va diyetolog Aleksandra Morozova ushbu masalga oydinlik kiritdi.
“Oshqozon-ichak traktining surunkali kasalliklariga chalinganlar, shuningdek, tish salomatligidan qayg‘uradiganlar uchun tozalanmagan pistani iste’mol qilishni cheklash lozim. Ularni muntazam yeyish ozishni qiyinlashtiradi, chunki ularda kaloriya juda yuqori. Va, albatta, ularga allergiyasi bo‘lganlar pistani iste’moldan chiqarib tashlashi kerak”, deya tushuntiradi mutaxassis.
Pista iste’molining foydasi bormi?
Shubhasiz, ha. Chunki ular hujayra metabolizmiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadigan antioksidantlarni o‘z ichiga oladi. Kungaboqar pistasi tarkibida B, A, E va D vitaminlari, shuningdek, kaliy, sink, selen, fosfor, temir va mis kabi organizm uchun zarur bo‘lgan mikroelementlar mavjud. Shuningdek, pista ichak motorikasini yaxshilaydigan kletchatkaga boy. Biroq me’yorga rioya qilish lozim.
Kimlar pistadan butunlay voz kechishi kerak?
Ortiqcha vazn bilan kurashayotganlar
Kungaboqar pistasi yuqori kaloriyali mahsulotdir. 100 gramm xom pista taxminan 600 kkal, qovurilgani esa 700 kkalga ega. Ularni sarflash uchun bir soat suzish yoki kamida 10 kilometr yurish kerak bo‘ladi. Darvoqe, pista ishtahani ochadi, shuning uchun ulardan keyin haqiqatan ham ovqatlanishni istab qolasiz.
Erta qarishni istamaganlar
Foydali moddalar qovurilmagan asosan pistalarda mavjud, ammo ko‘pchilik qovurilganini iste’mol qilishni afzal ko‘radi. Qovurish jarayonida ularda glikatsiya mahsulotlari hosil bo‘lib, hujayralarning erta qarishini qo‘zg‘atadi. Qovurilganda urug‘larga tuz va ta’m kuchaytirgichlar qo‘shiladi, ular terining suvsizlanishiga va erta ajin tushishiga olib keladi, shuningdek, hujayra mutatsiyalariga hissa qo‘shadi.
Tishlar salomatligidan xavotir oladiganlar
Bordi-yu, muntazam ravishda pistasi chaqsangiz, tish orasida bo‘shliqlar paydo bo‘ladi. Haddan tashqari ko‘p iste’mol qilganda tish emalida yoriqlar paydo bo‘ladi, ularning ichiga kariyesni keltirib chiqaradigan bakteriyalar kiradi. Doimiy mexanik ta’sir nafaqat emalning shikastlanishiga, balki tishning to‘liq ishdan chiqishiga olib keladi.
Oshqozon-ichak trakti kasalligiga chalinganlar
Pista donlarida kletchatka mavjud, shu sababli ular shilliq qavatda tirnash xususiyati keltirmasligi uchun oshqozon-ichak kasalliklari kuchayganda iste’mol qilinmagan ma’qul. Bundan tashqari, o‘t pufagi va jigar kasalliklari bilan og‘rigan bemorlar ham pistani ratsiondan chiqarib tashlashi lozim. Chunki uning tarkibida juda ko‘p yog‘ mavjud. Gastrit va oshqozon yarasi bo‘lgan bemorlar uchun ham qarshi ko‘rsatmalar bor.
Allergiyaga moyil bo‘lganlar
Kungaboqar pistasi kuchli allergendir. Xom va tozalangan pistani oz miqdorda iste’mol qilish organizmni vitamin va minerallar bilan ta’minlaydi. Ammo hamma narsa ham me’yorida bo‘lgani yaxshi.
Foto: The Day
