Kaliforniya universiteti olimlari tomonidan o‘tkazilgan keng ko‘lamli tadqiqotlar natijasida sun’iy intellekt (SI) odamlarni aldash qobiliyatiga ega bo‘lgani aniqlandi. Xususan, GPT-4.5 modeli Tyuring testida ishtirok etgan 73 foiz insonni uning haqiqiy odam ekaniga ishontirishga muvaffaq bo‘ldi.
Tadqiqot qanday o‘tkazildi?
Tadqiqot San-Diyego shahrida amalga oshirildi. Unda to‘rtta sun’iy intellekt tizimi (LLaMa-3.1−405B, GPT-4o, GPT-4.5 va ELIZA) hamda 284 kishi ishtirok etdi. Ishtirokchilarga besh daqiqalik muloqotdan so‘ng ikki suhbatdoshdan qaysi biri bot ekanini aniqlash vazifasi berildi.
Test natijalari quyidagicha bo‘ldi:
- GPT-4.5 – 73% ishtirokchini uning haqiqiy odam ekaniga ishontirdi.
- LLaMA-3.1 – 56% holatda muvaffaqiyat qozondi.
- GPT-4o – 21% holatda odamlar tomonidan inson sifatida qabul qilindi.
- ELIZA – 23% ishtirokchini aldashga muvaffaq bo‘ldi.
GPT-4.5 ning muvaffaqiyati sirlari
Olimlarning fikriga ko‘ra, GPT-4.5 modeli eng yuqori natijani personallashtirish orqali qo‘lga kiritgan. SI o‘zini yosh introvert, internet madaniyati va jargonidan xabardor shaxs sifatida namoyon qilganida, odamlar unga ko‘proq ishonishgan. Agar bu moslashuv jarayoni amalga oshirilmasa, uning muvaffaqiyat darajasi atigi 36% ga tushgan.
Tadqiqot xulosalari va ehtimoliy xavflar
Mutaxassislar bunday natijalar ma’lum ijtimoiy xavflarga olib kelishi mumkinligini ta’kidlashmoqda. Sun’iy intellekt allaqachon odamlar bilan yozishmalarni olib borish qobiliyatiga ega bo‘lib, bu mijozlarni qo‘llab-quvvatlash xizmatlari, ijtimoiy tarmoqlar va onlayn muloqot platformalarida keng qo‘llanilishi mumkin.
Shuningdek, romantik chat-botlar, soxta do‘stlar va avtomatlashtirilgan trolling tizimlari real hayotda paydo bo‘layotgani ham kuzatilmoqda. Biroq, bu borada ijobiy imkoniyatlar ham mavjud — muloqot talab qiladigan kasblarni avtomatlashtirish uchun yangi yo‘llar ochilmoqda.
Tyuring testidan o‘tish — «aqllilik»ning belgisimi?
Ayni paytgacha biror bir SI tizimi uch tomonlama klassik Tyuring testidan barqaror o‘ta olmagan — bu testda SI inson bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri bahslashishi kerak bo‘ladi. Biroq, GPT-4.5 buni uddalagan birinchi sun’iy intellekt bo‘ldi. Shu bilan birga, olimlar bunday muvaffaqiyat SI «aqlli» bo‘lib qolganini anglatmasligini ta’kidlashmoqda. Tyuring testidan muvaffaqiyatli o‘tish sun’iy intellektning aqliy qobiliyatini emas, balki odamlarni taqlid qilishdagi muvaffaqiyatini ko‘rsatadi.
Tadqiqot natijalariga ko‘ra, kelajakda SI ning insonlar hayotiga ta’siri yanada ortib borishi mumkin. Bu esa uning qo‘llanilishi va nazorati yuzasidan yangi qoidalar va qonunlarni ishlab chiqish zarurligini ko‘rsatadi.
