Odamlar - so'nggi yangiliklar

So‘nggi paytlarda odamlar shaxsiy hayotlari, ma'naviy muammolari va ichki osoyishtalik izlash maqsadida sun’iy intellekt asosidagi chatbotlarga murojaat qilmoqda. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu holat texnologiyaning inson ehtiyojlarining yangi va muhim sohasiga kirib borayotganidan dalolat beradi. Ruhiy maslahat beruvchi chatbotlar turli diniy yo‘nalishlar, meditatsiya usullari va shaxsiy rivojlanish bo‘yicha foydali tavsiyalar beradi. Foydalanuvchilar ularni tezkor javob berishi, hukmsiz bo‘lishi va doim mavjudligi sababli tanlaydi. Mutaxassislarning fikricha, bunday chatbotlar haqiqiy ruhiy maslahatchilarni to‘liq o‘rnini bosa olmasa-da, odamlarni yolg‘izlik hissidan qutqarishda yordam beradi. Bu esa zamonaviy jamiyatda ma'naviy suhbatga bo‘lgan ehtiyojning oshib borayotganini ko‘rsatadi. Shu sababli sun’iy intellekt ruhiy qo‘llab-quvvatlash sohasida muhim vosita sifatida qaralmoqda.

Avstraliyada kenguruning noyob xulq-atvori va aktyorlik mahorati katta qiziqish uyg‘otdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Sayyohlar orasida mashhur bo‘lgan kenguru o‘zining hayotiy sahnasini namoyish etib, odamlarni aldashga harakat qildi. Bir necha kun oldin kenguru o‘ziga xos harakat bilan yerga yiqildi va bu harakati ko‘pchilikni hayratda qoldirdi. Sayyohlar uning holatini tekshirish maqsadida unga ovqat taklif qilishdi. Kenguru esa o‘z obrazini saqlab, ovqatga e’tibor qaratdi va o‘zini kasal yoki jarohatlangan kabi ko‘rsatishda davom etdi. Bu sahna sayyohlar uchun qiziqarli va o‘ziga xos tomosha bo‘ldi. Kenguru odamlar tomonidan e’tibor qozonib, ovqatni olishga majbur bo‘ldi. Ushbu voqea kenguruning ijodiy qobiliyatlarini namoyish etdi va sayyohlar uchun bepul ko‘ngilochar shouga aylandi. Kenguru odamlar bilan yaqinlashib, ovqatni olish jarayonida qiyinchiliklarga duch keldi, bu esa tomoshabinlarga katta taassurot qoldirdi. Har bir kenguru turi o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lib, ular sayyohlar uchun ko‘plab qiziqarli vaziyatlarni yaratadi. Bu hayvonlarning harakatlari va qobiliyatlari haqida yangi ma’lumotlar doimiy ravishda paydo bo‘lmoqda. Kelajakda kengurular orasida yanada qobiliyatli aktyorlar paydo bo‘lishi ehtimoli mavjud. Bu esa sayyohlar uchun yanada ko‘proq qiziqarli va esda qolarli voqealar yuzaga kelishiga yordam beradi.

Ijtimoiy tarmoqlarda Toshkent aholisi ko‘proq ko‘chada yuradigan itlardan shikoyat qilmoqda. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Ular kechqurun xavfsiz uylaridan chiqishga imkon bermayapti. Shahar turli hududlarida itlar guruh bo‘lib yurib, aholini qo‘rqitmoqda. Yunusobod tumanida yashovchi bir fuqaro aytishicha, u va rafiqasi kechqurun ko‘p sayr qilishadi, lekin so‘nggi paytlarda bu sayrlar haqiqiy sinovga aylangan. Hududda ko‘plab ko‘chada yuradigan itlar paydo bo‘lgan, ular guruh holda va juda tajovuzkor harakat qilmoqda. Ular o‘z va oilalarining xavfsizligidan xavotirda ekanligini bildirgan. Shuningdek, ko‘pchilik odamlar uy hayvonlarini boqib, ularning parvarishiga mas’uliyat bilan yondashmay, itlarni uyidan haydab chiqarayotgani ta’kidlanmoqda. Natijada, ko‘chadagi itlar soni yil sayin ortib bormoqda. Shahar aholisi hokimiyatdan maxsus boshpana tashkil etishni va xavfsizlikni ta’minlashni so‘ramoqda. Bu masala yuzasidan tegishli choralar ko‘rilishi zarur.

Rossiya va Gruziya chegarasida insonparvarlik inqirozi keskinlashmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Rossiya hududidan deportatsiya qilingan 11 nafar ukrainalik sobiq mahbus o‘z vataniga, ya’ni Ukrainaga qaytish uchun harakat qilmoqda. Biroq ular Gruziya hududidan tranzit o‘tishda jiddiy qiyinchiliklarga duch kelmoqda. Chet el pasporti yo‘qligi sababli ular tranzit imkoniyatidan mahrum bo‘lgan va faqat vaqtinchalik guvohnomalar bilan harakat qilishga majbur bo‘lmoqda. Hozirda ushbu shaxslar Gruziya chegara postida joylashgan yerto‘la binosida yashamoqda. Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, bu bino faqat 20 o‘rinli bo‘lishiga qaramay, unda 100 ga yaqin odam, jumladan ayollar ham istiqomat qilmoqda. Odamlarning tashqariga chiqishi taqiqlandi, shuningdek, ular uchun zarur shart-sharoitlar yetishmasligi ahvolni yanada og‘irlashtirmoqda. Mamlakatlararo chegara hududlarida bunday muammolar inson huquqlari va migratsiya siyosati sohasidagi hal etilmagan masalalarning mavjudligini ko‘rsatadi. Odamlar qisqa muddat ichida og‘ir va umidsiz sharoitda qolmoqda. Ukrainalik migrantlar ochlik e’lon qilishga majbur bo‘lganini ta’kidlashmoqda, chunki o‘z haq-huquqlarini himoya qilish uchun boshqa chora qolmagan. Hozirgi vaziyatda tub o‘zgarish kuzatilmayapti, muhojirlar esa xalqaro tashkilotlar va huquq himoyachilarining yordamiga umid qilmoqda. Ushbu insonparvarlik inqirozi va chegara siyosatidagi adolat masalalari jamoatchilik e’tiborida qolmoqda. Yaqin kunlarda vaziyat qanday o‘zgarishi esa hozircha noma’lum.

Jamiyatda odamlar bilan muloqot qilishni istamagan paytlarda hazilomuz va zamonaviy ishoralar orqali o‘z holatini ifodalash mumkinmi? Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Sotsial tarmoqlarda keng muhokamalarga sabab bo‘lgan yangi aksessuar aynan shu masalani hal qilmoqda. Gap yuklanish animatsiyasi ko‘rinishidagi oddiy bir obodak haqida ketmoqda. Ushbu aksessuar nafaqat moda elementi, balki ijtimoiy signal va ko‘plab memlarning ramzi hisoblanadi. Kompyuter yoki telefonda fayllar yuklanayotganda ko‘rinadigan «yuklanish» belgisi endi haqiqiy hayotda ham o‘z o‘rnini topdi. Bu aksessuar orqali odamlar «Men hozir ish jarayonidaman, iltimos, bezovta qilmang» degan ma’noni bildiradilar. TikTok va boshqa ijtimoiy platformalar foydalanuvchilari bu aksessuarni ofis, universitet yoki ommaviy uchrashuvlarda kiyishni tavsiya qilmoqda. «Men hozir yuklanyapman» degan jiddiy-hazil ifoda orqali atrofdagilarga muloqotga tayyor emasligingizni samimiy tarzda tushuntirish mumkin. Aksessuar tashqi ko‘rinishi jihatidan sodda: qora rangli oddiy obruch va peshona ustida aylanib turuvchi yuklanish belgisi mavjud. Bir qarashda bu hazildek tuyulsa-da, uning axborot davrida ijtimoiy ramz sifatidagi ahamiyati katta. Raqamli hayotning shiddatli ritmida har bir insonda vaqt-vaqti bilan «qayta yuklanish» ehtiyoji paydo bo‘ladi. Mazkur aksessuar internetda millionlab ko‘rishlarga ega bo‘lgan videolar orqali tez tarqaldi. Marketpleyslar ham bu trendni darhol qo‘llab-quvvatlashdi. Hozirgi kunda onlayn do‘konlarda bunday obodaklar taxminan 80 ming so‘m atrofida sotilmoqda. Foydalanuvchilar aksariyat hollarda xariddan mamnunligini bildiradi. Ularga nafaqat g‘oya, balki aksessuarning sifati ham yoqadi. Hazil va moda elementlari birlashgan ushbu aksessuar raqamli dunyoda shaxsiy hududni yumshoq, ijobiy va o‘ziga xos tarzda ifodalash imkonini beradi. Manba: Peopletalk

Tailand poytaxti Bangkok shahridagi gavjum bozorlardan birida otishma yuz berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Mahalliy politsiya ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu voqea natijasida kamida olti kishi halok bo‘ldi. Guvohlarning so‘zlariga ko‘ra, otishma to‘satdan boshlanib, qurollangan shaxs bozor ichidagi do‘konlar orasida o‘q uzgan. Bu hodisa odamlar orasida vahima va taranglik yuzaga keltirdi, ko‘pchilik qochishga yoki yashirinishga harakat qildi. Tailand politsiyasi xabariga ko‘ra, hujumchi o‘z joniga qasd qilgan. Hodisa joyida tergov ishlari olib borilmoqda. Jinoyat joyidan bir nechta dalillar, jumladan qurol va patronlar topilgan. Qo‘shimcha ma’lumotlarga ko‘ra, bir necha kishi turli darajada jarohatlangan va shifoxonaga yotqizilgan. Rasmiy manbalar jabrlanganlar sonini e’lon qilmagan bo‘lsa-da, mahalliy ommaviy axborot vositalari kamida o‘n kishi shifokorlarga murojaat qilganini bildirgan. Ushbu hodisa shahar aholisi orasida katta xavotir uyg‘otdi. Tailand hukumati jamoat joylarida xavfsizlikni kuchaytirish va politsiya nazoratini oshirish bo‘yicha choralar ko‘rmoqda. Mutaxassislar bu voqeani mamlakatdagi qurolli jinoyatchilik bilan bog‘lab, xavfsizlik tizimini qayta ko‘rib chiqish zarurligini ta’kidlashmoqda. Guvohlar esa bu kabi voqealar takrorlanmasligi uchun qat’iy choralar ko‘rilishi lozimligini bildirgan. Hodisaning aniq tafsilotlari va rasmiy ma’lumotlar yaqin kunlarda e’lon qilinadi. Tailandda xavfsizlik masalalariga alohida e’tibor qaratilishi davom etmoqda.

O‘zbekistonda barcha binolar va inshootlarda o‘rnatilgan liftlar endilikda yiliga kamida bir marta texnik ko‘rikdan o‘tkazilishi majburiy hisoblanadi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu talab fuqarolarning xavfsizligini ta’minlash hamda liftlarning texnik holatini doimiy nazorat qilish maqsadida joriy etildi. Hukumat qaroriga muvofiq, doimiy foydalanilayotgan liftlar har 12 oyda maxsus sertifikatsiyalangan tashkilotlar tomonidan batafsil tekshiruvdan o‘tadi. Yangi o‘rnatilgan yoki foydalanishga topshirilgan liftlar esa pudratchining arizasiga binoan 10 ish kuni ichida mutaxassislar tomonidan ko‘zdan kechiriladi va holati bo‘yicha xulosa taqdim etiladi. Tekshiruv yakunida liftlarga to‘rt xil rangdagi maxsus yorliqlar beriladi. Yashil yorliq liftning to‘liq foydalanishga yaroqli ekanini bildiradi. Moviy yorliq ayrim nosozliklar mavjudligini ko‘rsatadi. Qizil yorliq esa lift xavfli holatda ekanini va undan foydalanish taqiqlanganini anglatadi. Sariq yorliq liftda nosozlik borligi haqida ogohlantiradi. Tegishli xizmatlar nazoratni kuchaytirib, ayniqsa qizil yorliqli liftlarni aniqlagach, ulardan foydalanish qat’iyan taqiqlanadi. Mutaxassislar fuqarolarga liftlardan foydalanishda xavfsizlik qoidalariga qat’iy rioya qilish va barcha ogohlantiruvchi belgilarga e’tibor berishni tavsiya qiladi. Ushbu chora-tadbirlarning asosiy maqsadi odamlar hayoti va salomatligini himoya qilish hamda shahar infratuzilmasini zamonaviy standartlarga muvofiq rivojlantirishdir. Yangi tartibga ko‘ra, binolar va inshootlar egalari liftlarning texnik holatini muntazam ravishda nazorat qilib borishlari shart bo‘ladi.

Apple kompaniyasi sentabr oyida o‘zining yangi flagman smartfonlari iPhone 17 Pro va iPhone 17 Pro Max modellarini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu qurilmalar nafaqat ichki imkoniyatlari, balki tashqi ko‘rinishi bilan ham sezilarli darajada yangilangan. Eng katta o‘zgarishlardan biri orqa kamera podining butun korpus eni bo‘ylab joylashganidir. Sensorlar joylashuvi avvalgidek qolgan, ammo LiDAR va chaqnoq endi qarama-qarshi tomonda joylashgan. Apple titan korpusdan voz kechib, alyuminiy korpusga qaytdi. Alyuminiy issiqlikni oldingiga nisbatan 20 barobar samaraliroq tarqatadi. Korpus to‘liq metall bo‘lib, orqa qismida simsiz zaryadlash uchun Ceramic Shield oynali maydon mavjud. Old panelda yangi Ceramic Shield 2 ishlatilgan bo‘lib, u uch barobar mustahkamroqdir. Shuningdek, ekran yuzasida yorug‘likni aks ettirmaydigan qoplama qo‘llanilgan. Ichki quvvat jihatidan yangi Apple A19 Pro chipi o‘rnatilgan. U 6 yadroli protsessor va 6 yadroli grafik protsessorga ega bo‘lib, ikkinchi avlod Dynamic Caching texnologiyasi yordamida uzoq davom etadigan vazifalarda oldingiga nisbatan 40 foiz tezroq ishlaydi. Pro modellarda birinchi marta bug‘ yordamida sovitish tizimi joriy etilgan bo‘lib, alyuminiy korpus bu jarayonga yordam beradi. Kamera tizimi ham sezilarli yangilangan. Endi to‘liq 48 megapikselli asosiy, ultra keng va telefotokameralar mavjud. Telefotokamera 8 barobar optik zoom, shuningdek 4 barobar rejimi va 3D stabilizatsiya funksiyasiga ega. Old kamera esa 18 megapikselli bo‘lib, Center Stage texnologiyasi bilan jihozlangan. Bundan tashqari, ProRes RAW formatida video yozish imkoniyati qo‘shilgan, bu esa videomontaj bilan shug‘ullanuvchilar uchun muhim yangilik hisoblanadi. Avtonomiya ko‘rsatkichlariga kelsak, iPhone 17 Pro modeli 33 soat video ko‘rish imkoniyatiga ega, iPhone 17 Pro Max esa 39 soat ishlaydi. Qurilmalarni 0 dan 50 foizgacha zaryadlash uchun atigi 20 daqiqa vaqt ketadi. Narxlari quyidagicha belgilangan: iPhone 17 Pro 1099 dollar, iPhone 17 Pro Max esa 1199 dollar. Qurilmalar 19 sentabrdan sotuvga chiqadi. Ranglar qatorida Silver, Deep Blue va Cosmic Orange mavjud. Yangi TechWoven g‘iloflar va Crossbody Strap aksessuar sifatida taqdim etildi. Apple kompaniyasi ushbu yangilanishlar bilan haqiqatan ham “Pro” darajasiga chiqa oldimi, bu savol foydalanuvchilar orasida muhokama qilinmoqda. Yangi modellar yuqori darajadagi quvvat va sifatni taqdim etadi, bu esa ularning bozordagi o‘rnini mustahkamlashga yordam beradi.

Shimoliy Karolinada 23 yoshli ukrainalik qochqin Irina Zarutska poyezdda pichoqlab o‘ldirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Politsiya ayolga hujum qilgan 34 yoshli Dekarlos Braunni qo‘lga oldi va uni qotillikda ayblamoqda. Voqea videoga tushib, ijtimoiy tarmoqlarda keng tarqaldi, bu esa jamoatchilik orasida katta norozilikka sabab bo‘ldi. Shahar meri ushbu holatni sud tizimidagi xato deb atab, transportda xavfsizlikni oshirish bo‘yicha choralar ko‘rilishini va’da qildi. Zarutskaning oilasi uning 2022-yilda urushdan qochib AQShga kelganini va yangi hayotga tez moslashganini bildirdi. U san’atga qiziqardi, hayvonlarni yaxshi ko‘rar va oilasi bilan baxtli yashardi. Ushbu voqea siyosiy bahslarga ham sabab bo‘ldi. Ayrimlar Braun ilgari og‘ir jinoyatlar uchun jazolangan bo‘lsa-da, ozodlikka chiqqanini tanqid qildi. Shtat rahbari esa jinoyatchilikka qarshi yanada samarali choralar ko‘rishga chaqirdi. Bu voqea jamiyatda xavfsizlik va adolat masalalarini yana bir bor muhokama qilishga sabab bo‘ldi.

Apple kompaniyasi yaqinda yangi iPhone 17 smartfonini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Toshkentdagi "Malika" bozorida sotuvchilar bilan suhbat natijasida ushbu yangi modellar uchun taxminiy narxlar aniqlangan. Ma’lum bo‘lishicha, iPhone 17 smartfonlari O‘zbekistonda 23 sentyabrdan boshlab sotuvga chiqariladi. Narxlar xotira hajmi va qurilmaning funksiyalariga qarab farqlanadi. Masalan, iPhone 17 ning 256 gigabaytli modeli taxminan 16 million 250 ming so‘m atrofida baholanmoqda. Kattaroq xotira hajmiga ega modellarning narxi esa yuqoriroq bo‘ladi. iPhone 17 Pro va Pro Max versiyalari esa yanada ko‘p funksiyalar va imkoniyatlarga ega bo‘lib, ularning narxlari 23 million so‘mdan boshlanib, 50 million so‘mga yaqinlashadi. Ushbu yangi smartfonlar O‘zbekiston bozorida katta qiziqish uyg‘otishi kutilmoqda. Xaridorlar uchun eng maqbul variantni tanlashda xotira hajmi va byudjet muhim omillar hisoblanadi. Shuningdek, rasmiy savdo nuqtalarida to‘liq kafolat va xizmat ko‘rsatish imkoniyatlari taqdim etilishi kutilyapti. Yangi iPhone 17 modellarining O‘zbekistonda sotuvga chiqishi smartfon bozorida yangiliklar va raqobatni kuchaytiradi.

Mashhur turk aktrisasi Hande Erchel va tadbirkor Hakan Sabanji o‘rtasidagi munosabatlarga doir so‘nggi paytlarda ko‘plab mish-mishlar tarqalmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ayniqsa, juftlikning ajrashgani haqidagi xabarlar muxlislar orasida katta qiziqish uyg‘otdi. Gel Konuşalım dasturida ilk bor gapirgan Hakan Sabanji esa ularning munosabatlariga oid da’volarga o‘z munosabatini bildirdi. U shaxsiy hayoti haqida keng gapirishni istamagan bo‘lsa-da, ayrim gap-so‘zlarga aniqlik kiritdi. Hakan Sabanji ajralish masalasini muhokama qilishni istamasligini, chunki bu ularning shaxsiy hayotiga taalluqli ekanligini ta’kidladi. Shuningdek, u xiyonat haqidagi mish-mishlar mutlaqo asossizligini bildirdi. Oldinroq Hande Erchel ijtimoiy tarmoqlardagi sahifasidan Sabanji bilan tushgan barcha suratlarini o‘chirib tashlagan edi. Bu esa turk matbuotida ularning ajralgani haqidagi xabarlarga asos bo‘ldi. Mashhur jurnalist Birsen Altuntash juftlik orasida jiddiy kelishmovchilik borligini ta’kidlagan, ammo rasmiy ajrim hali sodir bo‘lmaganini ma’lum qilgan. Shunga qaramay, Hande va Hakan hanuz bir-birlariga ijtimoiy tarmoqlarda obuna bo‘lib qolishgan. Muxlislarning bir qismi ularning munosabatlari qayta tiklanishiga umid bildirsa, boshqalar esa bu jarayon shunchaki ommaviy axborot vositalari uchun reklama bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.

Domeniko Tedesko «Fenerbahche» jamoasining bosh murabbiyi lavozimiga asosiy nomzodlardan biridir. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Turkiya klubida portugaliyalik murabbiy Joze Mourinyu bilan xayrlashilgandan so‘ng yangi bosh murabbiy qidirilmoqda. «Kanareykalar» rahbariyati Tedesko nomini qisqa ro‘yxatga kiritgan va italiyalik mutaxassis bu lavozimni egallashga tayyor ekanligini bildirgan, deb xabar beradi mashhur jurnalist Nikolo Skira. Agar hammasi reja bo‘yicha amalga oshsa, 39 yoshli mutaxassis 2027 yilgacha Istanbulning yirik klubida shartnoma imzolaydi. Domeniko Tedesko so‘nggi ish joyi Belgiya milliy terma jamoasi bo‘lib, u yerda 2023 yil fevralidan 2025 yil yanvarigacha bosh murabbiylik qilgan. Bundan avval u «RB Leyptsig», Moskva «Spartak», «Shalke 04» kabi yirik klublarda ham faoliyat yuritgan. Uning murabbiylik tajribasi va yirik jamoalarda ishlaganligi «Fenerbahche» uchun katta imkoniyat bo‘lishi mumkin. Klub yangi murabbiy bilan kelgusida muvaffaqiyatlarga erishishni maqsad qilgan.

O‘tgan yillarda "Yuventus" jamoasida o‘ynagan taniqli futbolchi Edgar Davids tanishi Nabila Habibining o‘g‘irlik qilgani haqida xabar oldi. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Bu haqda ad.nl portali ma’lumot berdi. Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, Davids o‘zining rasm kolleksiyasining o‘g‘irlanganini bir necha yil o‘tib bilib qolgan. U kolleksiyani ishonch bildirgan odamga topshirgan edi. Bir muddat Habibi ham uning uyida yashagan. Davids kolleksiyasi xavfsiz joyda saqlanayotganiga ishonar ekan, Habibi 37 ta rasmni o‘g‘irlab, ularni turli lombardlarga garovga qo‘ygan va taxminan 30 ming yevro olgan. 2017 yilda Habibi qarzlarini to‘lay olmagach, lombardlar rasmlarni sotish huquqiga ega bo‘lgan. Sotib olganlardan biri rasmning orqa tomonida Davidsning ismini ko‘rib, ijtimoiy tarmoqlar orqali unga murojaat qilgan. Shundan so‘ng Davids sudga murojaat qilgan. Habibi o‘g‘irlikni tan olgan. Avvalroq u jinoyat ishlari bilan bog‘liq muammolarga duch kelgan va tanishidan 3500 yevro olgan holda qoldirgan edi.

O‘zbekistonda umumiy o‘rta ta’lim tizimi tubdan o‘zgarishlarga yuz tutmoqda. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Mamlakatda rasmiy ravishda 12 yillik ta’lim modeli joriy etilishi boshlandi. Bu haqda Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi matbuot xizmatidan ma’lum qilindi. Yaqin kunlarda ushbu yangiliklarni tasdiqlovchi normativ-huquqiy hujjat imzolanishi kutilmoqda. Ushbu qaror ta’lim sohasini isloh qilish bo‘yicha keng qamrovli dastur doirasida qabul qilindi. Dastur prezidentga 8 sentyabr kuni taqdim etilgan bo‘lib, u maktabgacha ta’limdan tortib oliy ta’limgacha bo‘lgan barcha bosqichlarni tizimli yangilashni ko‘zda tutadi. 12 yillik ta’limga o‘tish xalqaro tajribaga moslashish maqsadida amalga oshirilmoqda. 2022 yilda o‘tkazilgan PISA tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, ta’limda yetakchi hisoblangan 85 foiz mamlakatlarda o‘quv yillari soni aynan 12 yilni tashkil etadi. Yangi model joriy etilishi o‘quv dasturlarini xalqaro standartlarga moslashtirishga, shuningdek, o‘quvchilarni keyingi bilim olish va kasbga tayyorlash bosqichlariga sifatli tayyorlashga imkon beradi. Yangilangan tizim tuzilmasi quyidagicha bo‘ladi: birinchi yil 6 yoshdagi bolalar uchun maktabga tayyorgarlik bosqichi sifatida belgilangan bo‘lib, u boshlang‘ich ta’limning bir qismi hisoblanadi. Boshlang‘ich ta’lim umumiy 5 yilni tashkil etadi, bunda 1 yil tayyorgarlik va 4 yil boshlang‘ich maktab o‘quvi mavjud. Keyingi bosqich 5-9-sinflarni o‘z ichiga olgan asosiy umumiy o‘rta ta’lim bo‘lib, 5 yil davom etadi. So‘nggi 2 yil esa to‘liq umumiy o‘rta ta’lim bosqichi bo‘lib, u maktablar, akademik litseylar, ixtisoslashtirilgan harbiy maktablar yoki texnikumlarda olib boriladi. O‘tish jarayonini silliq tashkil etish va zarur infratuzilmani yaratish maqsadida 3600 ga yaqin yangi maktablar qurilishi va mingdan ortiq davlat bog‘chalari ochilishi rejalashtirilgan. Aynan shu muassasalarda eng kichik o‘quvchilar uchun yangilangan tayyorgarlik dasturi sinovdan o‘tkaziladi. Qiziqarli jihati shundaki, 12 yillik ta’limga o‘tish haqida ma’lumotlar 2023 yildan boshlab ijtimoiy tarmoqlarda faol muhokama qilinar edi. Ammo o‘sha paytda Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi bu gaplarni rasman rad etgan, amalda 11 yillik ta’lim amal qilganini ta’kidlagan. Hozirgi qaror davlat darajasida yondashuvlar qayta ko‘rib chiqilganini va keng ko‘lamli islohotlarni amalga oshirishga siyosiy iroda borligini ko‘rsatadi. Mustaqil O‘zbekiston tarixida ilgari ham 12 yillik ta’lim tizimi mavjud bo‘lgan. 2010 yildan 2017 yilgacha ta’lim 9+3 sxemasi asosida tashkil etilgan bo‘lib, unda 9-sinfni tamomlagan o‘quvchilar majburiy ravishda kasb-hunar kollejlari va akademik litseylarida ta’lim olishgan.

Vengriyaning Seksard shahrida noodatiy va qiziqarli voqea – qabr qazish bo‘yicha 18-xalqaro chempionat bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu musobaqa mamlakatning Qabr qazuvchilar uyushmasi tomonidan aniq reja va tartib asosida tashkil etildi. Tadbir kasb sohasi nufuzini oshirishga xizmat qildi. Musobaqada ishtirokchilar ikki kishilik jamoalar shaklida qatnashdi. Ularga ikki soat vaqt berildi. Shu vaqt ichida har bir jamoa 200x80 santimetr o‘lchamda va 160 santimetr chuqurlikda qabr qazishi kerak edi. Ushbu qoidalar ishtirokchilardan nafaqat mahorat, balki diqqat va tezkorlikni ham talab qildi. Chempionat yakunida Parakletosz Nonprofit jamoasi g‘olib deb topildi. Bu jamoa ketma-ket ikkinchi yil chempionlikni qo‘lga kiritdi, bu ularning puxta tayyorgarligi va kasbiy darajasining yuqori ekanligini ko‘rsatdi. Tashkilotchilarning ta’kidlashicha, bunday musobaqalar kasb nufuzini oshirish bilan birga, yosh avlodni professional mutaxassislar bilan yaqindan tanishtiradi. Shuningdek, ishtirokchilarga jamoaviy hamkorlik va sog‘lom raqobat muhitida ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Bu tadbirlar kasbiy malakani oshirish va sohani yanada rivojlantirish uchun muhim ahamiyatga ega.