Elektron tijorat orqali tovar sotib olish va uni xonagacha yetkazib berish xizmatlari so‘nggi yillarda jadal rivojlanmoqda. Ayniqsa, zamonaviy onlayn platforma va mobil ilovalar orqali buyurtmalarni qabul qilib, qisqa fursatda xaridorga yetkazib berish amaliyoti har kuni ommalashib bormoqda. Bu sohada faoliyat yurituvchi kurerlar va yetkazib berish xizmatlari uchun belgilangan yangi tartiblar esa aynan shunday faoliyat bilan shug‘ullanuvchi jismoniy va yuridik shaxslar uchun muhim yangilik hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan “Elektron tijoratda kurerlik xizmati faoliyatini amalga oshirish tartibi to‘g‘risida”gi nizom rasmiy ro‘yxatdan o‘tkazildi. Ushbu hujjat elektron tijorat sohasida kurerlik xizmatini qanday asoslarda amalga oshirish kerakligi, kimlar bu faoliyat bilan shug‘ullanishi mumkinligi va ularning huquq hamda majburiyatlarini aniq belgilab beradi.
Kurer kim va u qanday shartlarda ishlaydi?
Yangi nizomga muvofiq, kurer — bu tadbirkor yoki yetkazib berish xizmati operatori bilan mehnat shartnomasi yoki fuqarolik-huquqiy shartnoma asosida ishlaydigan shaxs hisoblanadi. U shaxsiy tashabbus bilan, o‘zini o‘zi band qilgan holda ham bu faoliyatni amalga oshirishi mumkin.
Kurerlarning asosiy vazifasi — xaridor buyurtma qilgan tovarni o‘z vaqtida, sifatli va xavfsiz tarzda yetkazib berishdir. Shu bilan birga, agar shartnomada ko‘rsatilgan bo‘lsa, ular tovar uchun to‘lovlarni ham qabul qilish huquqiga ega. Bu holatda kurer nazorat-kassa texnikasidan foydalanishi, ya’ni to‘lov uchun elektron yoki qog‘oz shaklida chek taqdim etishi shart qilib belgilangan.
Oziq-ovqat yetkazib berishda qo‘shimcha talablar
Aholining ehtiyojlari kengayishi sababli, oziq-ovqat mahsulotlarini onlayn buyurtma orqali yetkazib berish xizmatlariga talab oshib bormoqda. Yangi nizomda ayni shu turdagi xizmatlar uchun maxsus talablar ham belgilandi.
Kurerlar oziq-ovqat mahsulotlarini yetkazishda maxsus transport vositalaridan va termokonteynerlardan foydalanishi, ularning sanitariya talablariga javob berishi shart. Boshqacha aytganda, termokonteynerlar va avtomashinalar doimiy tozalanishi va dezinfeksiya qilinishi kerak. Bu mahsulotlar xavfsizligini ta’minlash va iste’molchilar salomatligini himoya qilish maqsadida joriy etilgan muhim talablardandir.
Qanday xatolarga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi?
Nizom kurerlik faoliyatini faqatgina amaliy jihatdan emas, balki axloqiy va huquqiy tomonlama ham tartibga soladi. Jumladan, quyidagi harakatlar qat’iyan taqiqlanadi:
1.Xaridorning buyurtmasini yetkazish jarayonida uning tovar qadog‘ini o‘zboshimchalik bilan ochish.
2.Xaridor yoki buyurtma haqidagi ma’lumotlarni, jumladan shaxsiy ma’lumotlarni, uchinchi shaxslarga oshkor etish.
Bu talablar xaridorlar ishonchini mustahkamlash, shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilish va xizmat sifatiga yuqori standartlarni joriy etish maqsadida belgilab qo‘yilgan.
Xulosa: yangi tartib — tartibli xizmat
Ushbu nizomning joriy etilishi nafaqat kurerlik xizmatlari faoliyatini shaffoflashtiradi, balki bozorda raqobatbardosh, sifatli va xavfsiz yetkazib berish tizimini shakllantirishga xizmat qiladi. Kurerlar endi rasmiy ravishda faoliyat yuritishlari, huquq va majburiyatlarini bilishlari mumkin. Shu bilan birga, xaridorlar ham o‘z huquqlarini anglab, qanday xizmat talab qilishlarini bilib oladilar.
Elektron tijorat rivojlangan sari, unga hamohang ravishda kurerlik xizmati ham professional darajada tashkil etilishi zarur. Davlat tomonidan belgilangan ushbu tartiblar shu maqsadga xizmat qiladi.
Shu bois, agar siz kurerlik faoliyati bilan shug‘ullanishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, yangi nizom bilan tanishishingiz va unga amal qilishingiz muhimdir. Zero, professional xizmat — ishonchli mijoz va barqaror biznes asosidir.
