2025 yilning oxiriga kelib Toshkentdagi ko‘chmas mulk bozorida sezilarli o‘zgarishlar kuzatildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Ekspertlar ushbu davrni yangi bosqichning boshlanishi deb baholamoqda. Tahlillarga ko‘ra, bozor uzoq vaqt davomida faqat “tezlik” hisobiga rivojlanib kelgan bo‘lsa, endi ichki islohotlar va global iqtisodiy omillar ta’sirida sifat jihatdan yangilanish jarayoniga o‘tmoqda.
Jahon miqyosidagi iqtisodiy va siyosiy vaziyat ham O‘zbekiston ko‘chmas mulk bozoriga ta’sir o‘tkazmoqda. Xususan, Vashingtondagi yuqori foiz stavkalari va savdo qoidalarining qayta ko‘rilishi global investorlarni ehtiyotkor qilishga majbur qildi.
O‘zbekiston uchun esa asosiy vazifa daromadliligi tushunarli va qoidalari shaffof investitsion mahsulot yaratishdan iborat. Markaziy bankning statistik ma’lumotlariga ko‘ra, 2025 yilning uch choragi davomida mamlakat bo‘ylab ko‘chmas mulk bitimlari soni 12,8 foizga oshib, 229,8 mingga yetgan.
Biroq bu o‘sish hamma hududlarda bir xil emas: masalan, Farg‘ona vodiysi shaharlarida o‘sish sur’ati 7–8 foiz atrofida bo‘lsa, Toshkent viloyatida atigi 1,7 foizni tashkil etgan. Toshkent shahrida esa “qizib ketish” alomatlari unchalik kuchli sezilmagan.
2025 yilda Toshkentda 2,17 million kvadrat metr turar joy foydalanishga topshirilgan bo‘lib, bu 2024 yilga nisbatan 16 foizga ko‘p. Asosiy ulush iqtisod va komfort segmentlariga to‘g‘ri kelgan.
Ikkilamchi bozorda narxlar 0,9 foizga pasaygan bo‘lsa, yangi qurilishlarda narxlar 4–9 foiz oralig‘ida oshgan. CMWP Uzbekistan rahbari Denis Sokolovning ta’kidlashicha, milliy valyutaning mustahkamlanishi tufayli dollar hisobida narxlar 5–5,5 foizga oshgan bo‘lsa-da, quruvchilarning chegirmalari xaridorlar uchun qulay sharoit yaratgan.
2026 yilda esa loyihaviy moliyalashtirishning joriy etilishi kutilmoqda, bu esa yirik qurilish kompaniyalarining mavqeini mustahkamlab, kichik quruvchilarni bozorni tark etishga majbur qilishi mumkin. Toshkentdagi ofis bozorida ham o‘zgarishlar kuzatilgan.
Yangi obyektlar paydo bo‘lishiga qaramay, bo‘sh turgan maydon ulushi 25 foizdan 16 foizga tushgan, bu esa ijara stavkalarining oshishiga olib kelgan. A klassdagi ofislarning o‘rtacha ijara narxi kvadrat metr uchun 34,6 dollarni tashkil etgan.
Savdo maydonlarida esa taklif va talab o‘rtasidagi nomutanosiblik saqlanib qolmoqda. Poytaxtda 1 ming aholiga atigi 165 kvadrat metr sifatli savdo maydoni to‘g‘ri keladi, bu esa yirik shaharlardagi me’yorlardan uch baravar kam.
Xalqaro brendlar bozorga kirishga qiziqish bildirmoqda, biroq xalqaro standartlarga javob beradigan savdo maydonlarining yetishmasligi muammo bo‘lib qolmoqda. Ombor bozorida ham o‘zgarishlar kuzatilgan.
2025 yilda bu segmentda ijara narxlari 13,4 foizga pasayib, kvadrat metr uchun 8,86 dollarni tashkil etgan. Bu talabning pasayishi bilan emas, balki yangi professional loyihalarning bozorga kirib kelishi bilan bog‘liq.
Kompaniyalar eski omborlarni ijaraga olishdan ko‘ra, o‘z ehtiyojlariga mos obyektlarni qurishni afzal ko‘rmoqda. Yangi Toshkent loyihasi va hujjatsiz qurilish amaliyotining tugashi kutilmoqda.
Endilikda rivojlanish maydon hajmi emas, balki obyektlarning iste’molchilik sifati bilan bog‘liq bo‘ladi. Narxlarning barqarorlashishi kutilayotgan bo‘lsa-da, premium segmentda yuqori narxlar saqlanib qolishi mumkin.
Umuman olganda, ko‘chmas mulk spekulyativ o‘sish davridan chiqib, klassik investitsion aktivga aylanmoqda.
