Yevropa Kengashi vazirlar qo‘mitasi Ukrainaga qarshi amalga oshirilgan bosqinchilik jinoyatlari bo‘yicha xalqaro Maxsus tribunal tashkil etilish jarayoni boshlanganligini rasman ma’lum qildi. Jahon OAVlarida bu tribunalga "Putin uchun tribunal" degan ramziy nom ham berib ulgurildi.
Bu muhim va tarixiy qaror Yevropa Kengashi vazirlari tomonidan 14 may kuni o‘tkazilgan yig‘ilishda qabul qilingan. Yevropa Kengashi bosh kotibi Alen Bersga tribunalni tashkil etish va uning ish jarayonlarini muvofiqlashtirish vazifasi yuklatildi.
Deutsche Welle axborot agentligi o‘zining diplomatik doiralardagi manbalariga tayangan holda, tribunalni tashkil qilish bilan bog‘liq barcha texnik va huquqiy jarayonlar 2025 yil oxiri yoki 2026 yilning boshiga kelib yakunlanishini taxmin qilmoqda.
Eslatib o‘tamiz, shu yilning aprel oyida qariyb 40 ta davlat, Yevropa Ittifoqi komissiyasi, Yevropa Ittifoqining tashqi siyosat xizmati hamda Yevropa Kengashining turli institutlarini birlashtirgan maxsus ishchi guruhi mazkur xalqaro tribunalning texnik jihatlari bo‘yicha asosiy loyihani yakunlagan edi.
Aytish joizki, mazkur maxsus tribunal, birinchi navbatda, Rossiya Federatsiyasining yuqori lavozimli mansabdorlaridan iborat 20 nafar shaxs ustidan sud jarayonini o‘tkazishni rejalashtirgan. Ushbu shaxslar Ukraina hukumati tomonidan tayyorlanadigan maxsus ro‘yxatga kiritiladi va ular o‘z lavozimiga bog‘liq funksional immunitetlari bilan himoyalana olmaydilar. Ushbu shaxslar Rossiya tomonidan Ukrainaga nisbatan amalga oshirilgan agressiyani rejalashtirish, tayyorlash va amalga oshirish uchun mas’ul bo‘lgan yuqori darajali siyosiy va harbiy rahbarlardir.
Tribunalning dastlabki bosqichida javobgarlikka tortilishi mumkin bo‘lgan shaxslar orasida Rossiya prezidenti Vladimir Putin, bosh vazir Mixail Mishustin va tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov kabi eng yuqori martabali mansabdor shaxslar ham bor. Biroq ular o‘z lavozimlarida qolib turgan vaqtda bevosita sudga tortila olmasligi mumkin. Shunga qaramasdan, ular ustidan tergov harakatlari amalga oshiriladi, dalillar yig‘iladi va ayblov xulosalari tayyorlanadi.
Ayrim huquqiy manbalarning ta’kidlashicha, yuqori martabali mansabdor shaxslarga nisbatan sudga chaqiruv va hibsga olish haqidagi qarorlarni qabul qilish uchun, avvalambor, ularning diplomatik va funksional immunitetlari olib tashlanishi lozim. Shuning uchun ham Putin, Mishustin va Lavrov ustidan sud jarayonining sirtdan o‘tkazilishi ehtimoli mavjud.
Bu tribunal xalqaro hamjamiyatning Rossiyaga qarshi amalga oshirgan bosqinchilik jinoyatlari uchun huquqiy javob qaytarish yo‘lidagi muhim bir bosqichi bo‘lishi taxmin qilinmoqda.
Zamin.uz tahririyati ushbu xalqaro va tarixiy ahamiyatga ega bo‘lgan jarayonlarni diqqat bilan kuzatib boradi va yangiliklarni o‘z vaqtida e’tiboringizga yetkazishda davom etadi.
