O‘lmas Olloberganov voha to‘ylaridagi holatlar va bilimsiz xonandalar haqida gapirdi

Buxoroda tavallud topgan, asli Xorazmlik bo‘lgan hofiz O‘lmas Olloberganov “Daryo” uchun intervyu berdi. Suhbat davomida u trenddagi ba’zi xonandalarning o‘zi ham san’at aslida nimaligini bilmasligi va xalqning o‘zi ham yengil, raqsbop qo‘shiqlar so‘rashini tanqid qildi.

“Pulim bo‘lmagani uchun 'ilinib' qolishga urinardim”

— Musiqadan xabari yo‘q odam bilan uni tushunib zavq ololadigan odamning farqi bor. Musiqa insonni tarbiyalaydi, unday odam yomonlik ham qilolmaydi. Bizning talabalik yillarimizda badiiy kengashlar bo‘lardi. Shoirlar, bastakor-u hofizlar xonandalarni eshitishardi, qo‘shiqni buzib aytish holatlari bo‘lsa, tergab turardi. Yaxshi qo‘shiq aytib, o‘zini ko‘rsata olganlarga har chorshanba kuni ovoz yozish studiyasi tekinga berilardi. Biz shunga qiziqardik, talabamiz-da, pulimiz yo‘q. Shunga ilinib qolaylik deb, 2-3ta qo‘shiqni yaxshilab aytib kelardik. Shular hozir oltin meros fondida saqlanib turibdi.

“Odamlarning o‘zi shunday qo‘shiqlar so‘raydi”

— Hozir esa erkinlik, hammasi oson, bemalol bo‘lib ketdi. Shunday davrga to‘g‘ri kelib qoldik. Suv yo loyqalanib yana o‘ziga keladi, yo shu holicha qolib, bundan-da battar bo‘lib ketadi — bu fojia. To‘ylarda xalq orasida ommalashgan qo‘shiqlarni so‘rashadi. Nima deysiz, to‘y-da, endi. Ayniqsa, Buxoro, Navoiy, Samarqand taraflarda faqat doiraga o‘ynashadi. Shu doirani “ting‘illatib” chalib tursangiz, odamlar likillab o‘ynayveradi. Zamon talabi shu bo‘lib qoldimi, bilmadim. Nega bunday qilyapsan, nega bunga o‘ynayapsan deyolmaysiz-da. Mayli, nimani tanqid qilsak, yaxshilanib ketadi, deb umid qilamiz.

“Hozirgi ba’zi xonandalar san’at nimaligini bilmaydi, aslida”

— Hozir cho‘qqiga chiqqan ba’zi xonandalar ham o‘zbek san’ati qandayligini bilmaydi, aslida. San’atdan rohatlanmaydi ham, tushunmaydi ham. Ular ham 30-40 yoshdan tushunishni boshlaydi. Avvallari xalq yuqori pardada ashula aytadigan hofizlarni tan olgan. Buxoroda ham, Xorazmda ham shunday bo‘lgan. Agar sal pastroq aytib qo‘ysa, buni ovozi past ekan, deb haqiqatni ayta olishgan. Ammo juda baland pardada ashula aytsa ham sog‘liq ketib qoladi. Komiljon Otaniyozov, Jo‘raxon Sultonovlar ham shundan ketgan deb o‘ylayman. Ular 60ga ham bormagan hofizlar edi. Ma’murjon Uzoqovga qo‘shiq aytish mumkin bo‘lmagan, insult edi. U kishi Marg‘ilonda Shukur Burxonovning tizzasiga bosh qo‘yib jon bergan deyishadi. Ashula aytib vafot etgan o‘sha hofizlar, deydi O‘lmas Olloberganov.