Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida oliygoh bitiruvchilarini ishga joylashtirish masalalari bo‘yicha kengaytirilgan yig‘ilish boshlandi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
So‘nggi yetti yilda oliy ta’lim muassasalariga qabul 4,5 barobar oshib, qamrov 42 foizga yetgan bo‘lsa-da, tayyorlanayotgan kadrlar ish beruvchilarning talablariga to‘liq javob bermayotgani qayd etildi. Masalan, yiliga 20 mingta avtomobil ishlab chiqarayotgan BYD zavodida 100 ta bo‘sh ish o‘rni mavjud.
Ularning to‘rtdan biri robototexnika, bo‘yoqlash va robotlarni dasturlash muhandislari uchun ajratilgan. Zavodda kadr yetishmovchiligi sababli xorijdan 80 nafar mutaxassis jalb qilingan.
Agar zavod 4-5 yil ichida to‘liq quvvatda ishlay boshlasa, yiliga 500 mingta avtomobil ishlab chiqarish uchun 4 mingga yaqin oliy malakali kadr zarur bo‘ladi. Bu faqat bitta loyiha bo‘yicha hisob-kitobdir.
Yaqin yillarda ishga tushadigan yirik loyihalar hisobiga sanoatda 500 mingga yaqin mutaxassisga ehtiyoj paydo bo‘ladi. Yig‘ilishda oliygohlarning tayyorlayotgan kadrlari bilan ish beruvchilarning talablarida katta tafovut borligi ta’kidlandi.
Masalan, yengil sanoatda 4 ming nafar oliy toifali kadrga ehtiyoj mavjud. Shu sohada yiliga o‘rtacha 2,5 ming talaba bitiradi, ammo ularning qariyb 42 foizi zamonaviy uskunalar bilan ishlash ko‘nikmasiga ega emasligi sababli ishga joylasha olmayapti.
Bu esa tadbirkorlarni chetdan malakali mutaxassislarni jalb qilishga majbur qilmoqda. Davlat rahbari ishga joylashish bo‘yicha hisobotlarda kamchiliklar mavjudligini tanqid qildi.
Joriy yilda 231 ming bitiruvchidan 125 mingiga ish topildi, deb ko‘rsatilsa-da, ularning 42 ming nafari o‘zini o‘zi band qilganligi aniqlandi. Har bir talabani oliygohda tayyorlash uchun davlat yiliga 25-30 million so‘m sarflamoqda.
Biroq, to‘rt yil davomida ta’lim olgan yoshlarning yarmidan ko‘pi kam malaka talab qiladigan sohalarda ishlamoqda. Qirqta oliygohga moliyaviy mustaqillik berilishi samarali natija berdi.
Masalan, iqtisodiyot, yuridik, tibbiyot, tillar va pedagogika yo‘nalishidagi oliygohlarning yetarli mablag‘lari mavjud. Biroq qishloq xo‘jaligi, veterinariya, muhandislik va tabiiy fanlar yo‘nalishidagi ba’zi muassasalar daromad topishda qiynalmoqda va yoshlar uchun jozibador emas.
Prezident tarmoq, korxona va oliygohlar o‘rtasidagi hamkorlikni kuchaytirish zarurligini ta’kidladi. Shu maqsadda 25 ta muhandislik oliygohi hamkor korxonalarda 438 ta kafedra ochgan.
Masalan, neft-gaz sohasida ta’lim va ishlab chiqarish klasterlari tashkil etilgan. Buxoro texnika universiteti neft-gaz sohasidan tashqari yana 10 ta korxonada 20 ta kafedra filialini faoliyatga kiritdi.
Buxoro viloyatida yirik gaz-kimyo majmuasi ishga tushishi kutilmoqda. Xorijiy kompaniyalar Ustyurt hududidagi yangi loyihalar ustida ishlamoqda.
Prezident ushbu quvvatlarga mutaxassislar qayerda tayyorlanishi va ilmiy izlanishlar kim tomonidan olib borilishini oldindan rejalashtirish zarurligini ta’kidladi. Endilikda qiymati bir million dollardan yuqori bo‘lgan va ishchi soni 50 tadan oshadigan loyihalar uchun texnik-iqtisodiy asosda sohalar va yo‘nalishlar bo‘yicha mutaxassislar ehtiyoji aniqlanadi.
Shu asosda vazirlar va tarmoq rahbarlari oliygohlarga buyurtma berib, kadrlarni maqsadli tayyorlashni yo‘lga qo‘yadi. Rektorlar esa buyurtma asosida o‘qiyotgan talabalar uchun qo‘shimcha ta’lim modullarini joriy etadi va o‘qigan talabalar kredit ballari bilan taqdirlanadi.
Talabalarning bilim darajasi ikkinchi kursdan boshlab investor ishtirokida har yili baholanadi. Bitiruvchilar diplom ishlarini amaliy loyihalar asosida himoya qiladi.
Natijada, investor ehtiyojlariga mos kelgan bitiruvchilar kafolatli ish bilan ta’minlanadi. Manba: zamin.uz
