Niger - so'nggi yangiliklar

Hozirgi vaqtda erta yoshdagi nikoh global darajada jiddiy muammo hisoblanadi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Har besh qiz boladan biri 18 yoshga to‘lmay turib turmush quradi. Har yili dunyoda 12 milliondan ortiq qiz bola voyaga yetmasdan turmushga chiqmoqda. Eng yuqori erta nikoh ko‘rsatkichlari Afrika va Janubiy Osiyo mamlakatlarida qayd etilgan. Masalan, Nigerda 18 yoshga to‘lmagan qizlarning 75 foizi nikoh qurgan, ularning 28 foizi esa 15 yoshdan oldin turmushga chiqqan. Markaziy Afrika Respublikasi va Chadda bu ko‘rsatkich mos ravishda 68 va 67 foizni tashkil qiladi. Bangladeshda esa 59 foiz qiz 18 yoshgacha, 29 foizi esa 15 yoshgacha turmushga chiqadi. Pandemiya davridan so‘ng bu raqamlar yanada oshgan. Nigeriyada 43 foiz qiz 18 yoshga to‘lmay, 17 foizi esa 15 yoshdan oldin nikoh qilgan. Kamerunda esa 31 foiz qiz 18 yoshgacha, 10,7 foizi esa 15 yoshdan oldin turmushga chiqqan. Ayrim hududlarda, xususan qishloq va sayyohlik joylarida bu ko‘rsatkichlar yanada yuqori bo‘lishi mumkin. Sub-Sahro Afrika va Markaziy hamda Janubiy Osiyo mintaqalarida erta nikoh holatlari taxminan 30-31 foizni tashkil etadi. Ushbu muammo ijtimoiy, iqtisodiy va sog‘liq sohalariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi, shuning uchun unga qarshi samarali chora-tadbirlar ko‘rilishi zarur.

2023-yilda Nigerning Sahro cho‘lida topilgan noyob Mars meteoritining bir qismi Nyu-Yorkdagi Sotheby auksionida 4,3 million dollarga sotildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu meteorit Yerda topilgan eng katta Mars qismi hisoblanadi. Biroq Niger hukumati uning noqonuniy ravishda mamlakatdan chiqarilganiga shubha bildirmoqda. Sotheby auksion uyi barcha hujjatlar tartibda ekanini va meteorit qonuniy ravishda Nigerdan olib chiqilganini ta’kidlaydi. Ammo Niger hukumati meteoritning qanday qilib mamlakatdan chiqib ketgani va kim tomonidan sotilgani haqida aniq ma’lumot olish maqsadida tekshiruv o‘tkazmoqda. Meteorit topilishida ishtirok etgan ilmiy guruh va galereya egalari Italiyada uni tadqiq qilganlar va keyin Nyu-Yorkda namoyish etilgan. Shunga qaramay, meteoritning katta qismi Nigerda qolmaganligi mamlakatda norozilikka sabab bo‘lmoqda. Prof. Pol Sereno, Niger madaniy va tabiiy merosini himoya qiluvchi olim, bunday noyob obyektlar mamlakatda saqlanishi zarurligini ta’kidlaydi. U xalqaro qonunlar meteorlarni ham madaniy meros sifatida himoya qilishi kerakligini bildiradi. Mazkur voqea Niger va boshqa Afrika davlatlarida meteorlar savdosi hamda tabiiy boyliklarni himoya qilish borasidagi muammolarni yana bir bor yuzaga chiqardi. Niger hukumati va xalqaro hamjamiyat meteoritlar bilan bog‘liq qonunlarni kuchaytirishni talab qilmoqda.

Eritreya terma jamoasi noyob holatga ega. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. U FIFA reytingida ro‘yxatga olingan yagona jamoa hisoblanadi, ammo reytingda o‘z o‘rniga ega emas. Bu holat terma jamoaning rasmiy o‘yinlarda besh yildan ortiq vaqt qatnashmaganligi bilan bog‘liq. Siyosiy vaziyatning murakkablashuvi va o‘yinchilarning mamlakatdan qochib ketish holatlarining ko‘payishi bunday vaziyatga sabab bo‘lgan. FIFA qoidalariga muvofiq, agar terma jamoa to‘rtta yildan ko‘proq rasmiy o‘yin o‘tkazmasa, u reytingdagi o‘z pozitsiyasini yo‘qotadi. Shu sababli Eritreya terma jamoasi reytingda o‘z o‘rnini yo‘qotgan. Ammo vaziyat o‘zgarishi mumkin. Eritreya terma jamoasi qayta faoliyatini tiklashga tayyorlanmoqda. May oyida ular Niger terma jamoasiga qarshi ikki do‘stona o‘yin o‘tkazdi. Birinchi o‘yin 0:0 hisobida durang bilan yakunlandi, ikkinchisi esa Eritreya jamoasi 1:0 hisobida g‘alaba qozondi. Ushbu o‘yinlar Afrikaning ushbu davlatidagi sport matbuotida katta qiziqish uyg‘otdi. Bu esa Eritreyaning yaqin kelajakda futbol maydoniga rasmiy ravishda qaytishi ehtimolini oshirmoqda. Terma jamoaning faoliyati davom ettirilsa, ular FIFA reytingida o‘z o‘rnini tiklash imkoniga ega bo‘ladi. Futbol ixlosmandlari bu yangilikni ijobiy kutib olmoqda va kelajakdagi o‘yinlarni intiqlik bilan kutmoqdalar. Eritreya terma jamoasining mamlakat futboli uchun muhim ahamiyati borligi shubhasiz.

2025 yil 15 dan 19 sentyabrga qadar Toshkent shahrining sakkiz tumani ayrim hududlarida issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda Kursiv.media xabar berdi. Issiq suv uzilishi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi tomonidan qish mavsumiga tayyorgarlik doirasida amalga oshirilayotgan profilaktika ishlari bilan bog‘liqdir. Issiq suv ta’minoti uziladigan hududlar quyidagilardan iborat: Yashnobod tumani, jumladan Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari, shuningdek Tuzel-1 dan 4 gacha bo‘lgan massivlar, Uysizlar-1, Asalobod-1 va 2 massivlari hamda Aviasozlar shaharchasi. Mirobod, Yunusobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Glinka, Shota Rustaveli, Bogiboston va Arnasoy ko‘chalari hamda boshqa ayrim hududlarda issiq suv berilishi to‘xtaydi. Chilonzor tumanida Katta Chilonzor, Muqimi, Seul va Choponota ko‘chalari hamda Ts-1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1-5, 7, E, I), Qushbegi, Boshliq va Uchuvchilar shaharchalari issiq suv ta’minotidan uziladi. Shuningdek, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlarining ayrim hududlarida ham issiq suv uzilishi kuzatiladi. Fuqarolardan ushbu vaqt davomida suvdan oqilona foydalanishlari va zarur ehtiyot choralarini ko‘rishlari so‘raladi. Profilaktika ishlari tugagach, issiq suv ta’minoti tiklanadi. Manba: Kursiv.media

Toshkent shahrida va viloyatida transport xizmatlarini yaxshilash maqsadida yangi 177-sonli avtobus yo‘nalishi ishga tushirildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yo‘nalish yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash va infratuzilmani rivojlantirish doirasida tashkil etilgan. 2025 yil 16 sentyabrdan boshlab yo‘lovchilar uchun xizmat ko‘rsatadigan ushbu marshrut Toshkent viloyatining Iftixor mahallasidan boshlanib, poytaxt markazidagi Chorsu metro bekatigacha qatnaydi. Bu yangi yo‘nalish viloyat aholisi uchun shahar markaziga qulay va tez yetib borish imkonini yaratadi. Yo‘nalishda jami sakkizta zamonaviy avtobus harakat qiladi. Ular King Long XMQ 6900EGW rusumidagi o‘rta sig‘imli, uzunligi 9,5 metr bo‘lgan transport vositalari bo‘lib, yuqori sifat va xavfsizlik talablariga javob beradi. Avtobuslar har kuni soat 05:30 dan 23:17 gacha qatnovni amalga oshiradi. Bu esa yo‘lovchilarga ertalabdan kechgacha muntazam va ishonchli transport xizmatidan foydalanish imkonini beradi. Yangi yo‘nalish ishga tushirilishi bilan viloyatdan poytaxtga keladiganlar uchun transportda katta qulaylik va vaqt tejash ta’minlanadi. Shu bilan birga, yo‘l harakati xavfsizligi oshiriladi va shahardagi transport tizimi samaradorligi yaxshilanadi. Ushbu ma’lumotlar zamin.uz sayti orqali tasdiqlangan.

Mashhur turk aktrisasi Hande Erchel va tadbirkor Hakan Sabanji o‘rtasidagi munosabatlarga doir so‘nggi paytlarda ko‘plab mish-mishlar tarqalmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ayniqsa, juftlikning ajrashgani haqidagi xabarlar muxlislar orasida katta qiziqish uyg‘otdi. Gel Konuşalım dasturida ilk bor gapirgan Hakan Sabanji esa ularning munosabatlariga oid da’volarga o‘z munosabatini bildirdi. U shaxsiy hayoti haqida keng gapirishni istamagan bo‘lsa-da, ayrim gap-so‘zlarga aniqlik kiritdi. Hakan Sabanji ajralish masalasini muhokama qilishni istamasligini, chunki bu ularning shaxsiy hayotiga taalluqli ekanligini ta’kidladi. Shuningdek, u xiyonat haqidagi mish-mishlar mutlaqo asossizligini bildirdi. Oldinroq Hande Erchel ijtimoiy tarmoqlardagi sahifasidan Sabanji bilan tushgan barcha suratlarini o‘chirib tashlagan edi. Bu esa turk matbuotida ularning ajralgani haqidagi xabarlarga asos bo‘ldi. Mashhur jurnalist Birsen Altuntash juftlik orasida jiddiy kelishmovchilik borligini ta’kidlagan, ammo rasmiy ajrim hali sodir bo‘lmaganini ma’lum qilgan. Shunga qaramay, Hande va Hakan hanuz bir-birlariga ijtimoiy tarmoqlarda obuna bo‘lib qolishgan. Muxlislarning bir qismi ularning munosabatlari qayta tiklanishiga umid bildirsa, boshqalar esa bu jarayon shunchaki ommaviy axborot vositalari uchun reklama bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.

Vengriyaning Seksard shahrida noodatiy va qiziqarli voqea – qabr qazish bo‘yicha 18-xalqaro chempionat bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu musobaqa mamlakatning Qabr qazuvchilar uyushmasi tomonidan aniq reja va tartib asosida tashkil etildi. Tadbir kasb sohasi nufuzini oshirishga xizmat qildi. Musobaqada ishtirokchilar ikki kishilik jamoalar shaklida qatnashdi. Ularga ikki soat vaqt berildi. Shu vaqt ichida har bir jamoa 200x80 santimetr o‘lchamda va 160 santimetr chuqurlikda qabr qazishi kerak edi. Ushbu qoidalar ishtirokchilardan nafaqat mahorat, balki diqqat va tezkorlikni ham talab qildi. Chempionat yakunida Parakletosz Nonprofit jamoasi g‘olib deb topildi. Bu jamoa ketma-ket ikkinchi yil chempionlikni qo‘lga kiritdi, bu ularning puxta tayyorgarligi va kasbiy darajasining yuqori ekanligini ko‘rsatdi. Tashkilotchilarning ta’kidlashicha, bunday musobaqalar kasb nufuzini oshirish bilan birga, yosh avlodni professional mutaxassislar bilan yaqindan tanishtiradi. Shuningdek, ishtirokchilarga jamoaviy hamkorlik va sog‘lom raqobat muhitida ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Bu tadbirlar kasbiy malakani oshirish va sohani yanada rivojlantirish uchun muhim ahamiyatga ega.

Hurmatli Yashnobod, Mirobod, Yakkasaroy, Chilonzor, Yunusobod, Shayxontohur, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlari aholisiga ma’lumot. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. “Veolia Energy Tashkent” MCHJ tomonidan o‘tkaziladigan profilaktika va texnik xizmat ko‘rsatish ishlari sababli 15 sentyabrdan 19 sentyabrgacha ayrim hududlarda issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Ushbu ishlar tizimni qishki mavsumga tayyorlash, texnik holatini yaxshilash va xavfsizlikni ta’minlash maqsadida amalga oshirilmoqda. Issiq suv ta’minoti to‘xtatiladigan hududlar qatoriga Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Cho‘lpon va Alimkent ko‘chalari kiradi. Shuningdek, Tuzel–1 va 4, Uysizlar–1, Asalobod–1,2, Aviasozlar shaharchasi (1, 1A, 2, 3, 4) massivlari ham ta’sirlanadi. Bundan tashqari, Amir Temur, Mustaqillik shoh, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Shota Rustaveli, Katta Chilonzor, Muqimiy, Seul, Nurafshon, Afrosiyob va boshqa ko‘chalarda ham issiq suv ta’minoti vaqtincha uziladi. Shu bilan birga, Ts–1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1–5, 7, E, I), Qushbegi va Uchuvchilar shaharchasi hududlari ham ta’sirda bo‘ladi. Kompaniya ma’lumotiga ko‘ra, ushbu profilaktika ishlari tizim barqarorligini ta’minlash, xizmat sifatini oshirish va kelgusi qish mavsumida aholiga uzluksiz xizmat ko‘rsatish uchun muhimdir. Fuqarolardan vaziyatni tushunib, sabr bilan intizor bo‘lishlari so‘raladi. Ma’lumot manbai: veolia.uz.

Ozarbayjonda 2025 yil iyul oyidan boshlab qarindoshlar nikohi qonun bilan taqiqlanganidan so‘ng to‘ylar soni sezilarli darajada kamaydi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Masalan, iyun oyida 5 mingdan ortiq nikoh qayd etilgan bo‘lsa, iyul oyida bu ko‘rsatkich 2 694 taga tushdi. Mutaxassislar bu o‘zgarishlarni yaqindan qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlarni taqiqlovchi qonunning kuchga kirishi bilan bog‘lamoqda. Qonunga ko‘ra, umumiy bobosi yoki buvasi bo‘lgan aka-uka va opa-singil farzandlari, shuningdek, biologik qarindosh bo‘lgan amakivachchalar va xolavachchalar o‘rtasida nikoh to‘liq man etilgan. Ushbu qonunning asosiy maqsadi genetik nuqsonlar bilan tug‘iladigan bolalar sonini kamaytirish va sog‘lom avlodni ta’minlashdir. Tibbiyot mutaxassislari ta’kidlaganidek, qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlar ko‘pincha irsiy kasalliklar yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi, bu esa kelajak avlod sog‘lig‘iga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ozarbayjon Adliya vazirligining ma’lumotlariga ko‘ra, 2025 yilning yanvaridan iyuligacha mamlakatda 12 146 ta ajrim holati qayd etilgan, bu ko‘rsatkich o‘tgan yilga nisbatan biroz kamaygan. Har 1000 kishi hisobiga ajrimlar darajasi 2,1 dan 2,0 ga tushgan. Yangi qonunga muvofiq, nikoh tuzish uchun ariza berayotgan shaxslar qarindoshlik darajasini aniqlash maqsadida tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma hamda ota-onalarining hujjatlarini taqdim etishlari shart. Agar qonun buzilishi aniqlansa, bunday holatlar uchun ma’muriy yoki jinoiy javobgarlik belgilanadi. Ushbu qoidalar sog‘lom va barqaror jamiyat qurishga xizmat qiladi.

London shahrida tarixdagi eng yirik namoyishlardan biri bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, taxminan 1,5 million kishi «Qirollikni birlashtir» shiori ostida ko‘chalarga chiqdi. Ushbu katta aksiya Temza daryosining janubiy sohilida joylashgan Sazerk tumanida boshlandi. Namoyishchilar poytaxt markaziga yo‘nalib, Uaytholl hukumat binosi tomon harakat qilishdi. Ular Vestminster ko‘prigidan o‘tib, asosiy yig‘ilish joyi bo‘lgan bosh vazir Kir Starmerning qarorgohi oldidagi ko‘chada to‘plandi. Tashkilotchilarning ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu yirik harakatni English Defence League harakati asoschisi Tommi Robinson uyushtirgan. London ko‘chalarida yig‘ilgan odamlar turli plakatlar, shiorlar va da’vatlar bilan chiqish qildi. Kuzatuvchilar ta’kidlashicha, bu namoyish Buyuk Britaniyaning siyosiy jarayonlariga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Shuningdek, namoyish nafaqat ishtirokchilar soni bilan, balki uyushganligi va siyosiy rang-barangligi bilan ham tarixiy voqea sifatida e’tirof etildi. Bu harakat mamlakatdagi siyosiy muhitda yangi davr boshlanishiga sabab bo‘lishi kutilmoqda. London aholisi tomonidan keng qo‘llab-quvvatlangan ushbu namoyish siyosiy faollik va birlashishning yorqin namunasi bo‘ldi.

Barcelona jamoasining qanot hujumchisi Lamin Yamal hanuzgacha old tizza suyagi bilan bog‘liq muammolarga duch kelmoqda. Bu haqda Euro-football.ru xabar berdi. Klubning tibbiy shtabi uning holatini diqqat bilan nazorat qilmoqda va 18 yoshli futbolchining maydonga tezda qaytishini majburlash niyatida emas. Mundo Deportivo nashrining ma’lumot berishicha, Yamal 18 sentyabr kuni bo‘lib o‘tadigan Chempionlar ligasining Newcastle jamoasiga qarshi o‘yinda ishtirok eta olmaydi. Bundan tashqari, 21 sentyabrda Hetafe va 25 sentyabrda Real Oviedo jamoalariga qarshi o‘yinlarda ham uning maydonga tushishi shubhali hisoblanadi. Eng real variant sifatida, Lamin 28 sentyabrda Real Sosiedadga qarshi o‘yinda biroz maydonga chiqib, 1 oktabrda bo‘ladigan Parij Sen-Jermen bilan o‘yinga to‘liq tayyor bo‘lishi ko‘zda tutilmoqda. Chempionlar ligasidagi PSGga qarshi o‘yin Yamal uchun tiklanish jarayonidagi asosiy maqsad hisoblanadi. Klub mutaxassislari futbolchining sog‘lig‘ini birinchi o‘ringa qo‘yib, uning sog‘lom holatda maydonga qaytishini ta’minlashga harakat qilmoqda.