AQSHda tug‘ma fuqarolik masalasi yana milliy siyosat markaziga chiqdi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Oq uy Donald Tramp ma’muriyati tomonidan imzolangan va ko‘plab bahslarga sabab bo‘lgan farmonni qonuniy kuchda saqlab qolish uchun 2025 yil 26 sentyabr kuni AQSH Oliy sudiga murojaat qildi. CNN xabariga ko‘ra, bu murojaat so‘nggi bir yil ichida ushbu masala bo‘yicha Oliy sudga ikkinchi marta yo‘llanmoqda.
Mazkur farmon 2025 yil 20 yanvarda imzolangan bo‘lib, unga ko‘ra AQSH hududida vaqtinchalik yoki noqonuniy kelgan migrantlardan tug‘ilgan chaqaloqlarga avtomatik ravishda fuqarolik berilishi qat’iyan taqiqlanadi. Ma’muriyat bu amaliyotni Konstitutsiyaning 14-tuzatishining noto‘g‘ri talqini deb hisoblamoqda va mamlakat uchun salbiy oqibatlarga olib kelishini ta’kidlamoqda.
Quyi sudlar ushbu farmon ijrosini bir necha bor to‘xtatib qo‘ygan. Joriy yil iyul oyida San-Fransisko apellyatsiya sudi federal sudyaning qarorini tasdiqlab, farmonning butun mamlakat bo‘ylab to‘xtatilishiga sabab bo‘ldi.
Shuningdek, Nyu-Hempshir sudyasi ACLU tomonidan berilgan da’voni qondirib, yangi tug‘ilgan chaqaloqlarga farmon qo‘llanilishining oldini oldi. Oq uy esa ushbu siyosat oxir-oqibat Oliy sud tomonidan ma’qullanishiga umid qilmoqda.
Biroq masalani ko‘rib chiqish uchun kerakli to‘rtta sudya ovozi hozircha noaniq bo‘lib qolmoqda. Huquqni himoya qiluvchi tashkilotlar va yuristlar farmonni Konstitutsiyaga zid deb baholamoqda.
ACLU vakili Kodi Vofsi uni qonuniy asosga ega bo‘lmagan noqonuniy qaror deb atadi. 1898 yilda qabul qilingan Oliy sud qarori ham eslatib o‘tilmoqda.
O‘shanda sud Vong Kim Ark ishida AQSHda tug‘ilgan xitoylik muhojirlarning farzandlariga fuqarolik huquqini tan olgan edi. Bu qaror hozirgi kunda ham muhim huquqiy pretsedent sifatida qabul qilinadi.
Shu tariqa, tug‘ma fuqarolik masalasi AQSHda siyosiy va huquqiy bahslarning eng dolzarb mavzularidan biri bo‘lib qolmoqda. Bu masalaning hal qilinishi mamlakatdagi millionlab insonlarning taqdiriga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
