AQSH sudi Xitoyni COVID-19 ni yashirgani uchun 24 mlrd dollar jarimaga tortdi

AQSHning Missuri shtati sudi Xitoy hukumatini koronavirus pandemiyasi haqidagi ma’lumotlarni yashirganlikda aybdor deb topdi. Sud qaroriga ko‘ra, Xitoy 24 milliard dollar jarima to‘lashi shart. Bu haqda The New York Times xabar berdi.

Ayblovlar va sud qarori

Da’vo Missuri shtati Bosh prokurori tomonidan 2020 yil aprel oyida qo‘zg‘atilgan. Shtat rasmiylariga ko‘ra, Xitoy hukumati pandemiya haqidagi asl ma’lumotlarni yashirgan va koronavirus tarqalishi xavfi haqida dunyoni chalg‘itgan.

Sudya Stiven N. Limbou o‘z qarorini shunday izohladi:
- Xitoy pandemiya xavfini kamsitgan va haqiqiy ko‘lamni dunyodan yashirgan.
- Xitoy shaxsiy himoya vositalarini (maska, qo‘lqop va h.k.) to‘plab, boshqa davlatlarga yetkazib berishni to‘xtatgan.
- Buning natijasida Qo‘shma Shtatlar pandemiyaga o‘z vaqtida tayyorgarlik ko‘ra olmagan.
- Tibbiyot xodimlari uchun zarur jihozlarni sotib olish imkonsiz bo‘lgan.

Jarima va Xitoyning munosabati

- Sud Xitoyga 24 milliard dollar miqdorida jarima to‘lash haqida qaror chiqardi.
- Missuri rasmiylari Xitoyning aktivlarini musodara qilish orqali jarimani undirishga va’da berishdi.
- Xitoy tomoni esa sud qarorini nomaqbul deb hisoblashini bildirdi va buni siyosiy harakat sifatida baholadi.

COVID-19 pandemiyasi qanday boshlangan edi?

2019 yil dekabr oyida Xitoy hukumati Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotiga (JSST) Vuxanda noma’lum pnevmoniya tarqalayotgani haqida xabar bergan edi.

2020 yil mart oyida JSST Bosh direktori Tedros Adhanom Gebreyesus COVID-19ni pandemiya deb e’lon qildi.

Koronavirusning oqibatlari
- Pandemiya sababli 7 milliondan ortiq inson vafot etdi.
- Jahon iqtisodiyoti ulkan talofatlarga uchradi.
- AQSH Markaziy razvedka boshqarmasi (CIA) 2025 yil yanvar oyida virusning laboratoriyadan kelib chiqishi haqidagi hisobotni e’lon qildi.

AQSH sudining qarori xalqaro munosabatlarda jiddiy o‘zgarishlarga olib kelishi mumkin. Agar Xitoy jarimani to‘lamasa, Missuri shtati rasmiylari Xitoy aktivlarini musodara qilishni boshlashi mumkin. Bu esa Xitoy va AQSH o‘rtasidagi munosabatlarni yanada taranglashtirishi mumkin.

Shuningdek, bu qaror boshqa davlatlar tomonidan ham Xitoyga qarshi shu kabi da’volar qo‘zg‘atilishiga turtki bo‘lishi mumkin.