AQSH prezidenti Donald Tramp ma’muriyati Kuba, Haiti, Nikaragua va Venesueladan kelgan 530 ming muhojirning vaqtinchalik huquqiy maqomini bekor qildi. Bu qaror Trampning muhojirlikka qarshi siyosatini kuchaytirish yo‘lidagi navbatdagi qadami sifatida baholanmoqda.
«Parol» dasturining bekor qilinishi
Bu chora 24 apreldan kuchga kiradi va AQSHda o‘z homiylariga ega bo‘lgan muhojirlarga havo yo‘li orqali kirishga ruxsat beruvchi «parol» dasturi muddatidan oldin to‘xtatiladi.
Reuters ma’lumotiga ko‘ra, bu qaror juma kuni nashr qilingan hujjatda qayd etilgan bo‘lib, dushanba kuni Federal Register rasmiy nashrida e’lon qilinishi kutilmoqda.
Trampning muhojirlik siyosati
Donald Tramp prezidentlikka kirishgach, noqonuniy muhojirlarni deportatsiya qilish bo‘yicha qat’iy siyosat yuritishni boshlagan.
U Bayden ma’muriyati joriy qilgan «parol» dasturlarini federal qonunlarni buzish deb baholagan va ularni bekor qilishga chaqirgan. 20 yanvardagi farmonda ham shu talab qayta tilga olingan.
Tramp 6 mart kuni Ukraina-Rossiya urushi tufayli AQSHga kelgan taxminan 240 ming ukrainalik muhojir haqida tez orada qaror qabul qilishini aytgan edi. Reuters manbalariga ko‘ra, ukrainalik muhojirlarning maqomi ham aprel oyida bekor qilinishi mumkin.
AQSH-Meksika chegarasida vaziyat keskinlashmoqda
Jo Bayden 2022 yili venesuelalik muhojirlar uchun «parol» dasturini joriy etgan va 2023 yili bu imkoniyatni kubaliklar, haitiliklar va nikaragualiklar uchun ham kengaytirgan edi.
Bu qaror AQSH-Meksika chegarasida noqonuniy muhojirlar oqimi kuchaygan bir paytda qabul qilingan. Tarixan, AQSH bu to‘rt davlat bilan siyosiy va diplomatik jihatdan tarang munosabatlarga ega bo‘lib kelgan.
Yangi qaror qanday oqibatlarga olib keladi?
Yangi qaror natijasida 530 ming muhojir deportatsiya xavfi ostida qolishi mumkin. Ammo hozircha ularning qanchasi AQSHda qolish uchun boshqa qonuniy asosga ega ekani aniq emas.
AQSH Xavfsizlik departamenti ma’lumotiga ko‘ra, «parol» maqomining bekor qilinishi muhojirlarni tezkor deportatsiya jarayoniga tushirishni osonlashtiradi.
Yanvar oyida kuchga kirgan Tramp davri siyosatiga muvofiq, AQSHda ikki yil yoki undan kamroq vaqt bo‘lgan ayrim muhojirlar «ekspress chiqarish» tartibi orqali tezkor deportatsiya qilinishi mumkin.
Tramp ma’muriyatining mazkur qarori muhojirlik siyosatidagi keskin o‘zgarishlarni ko‘rsatmoqda. «Parol» maqomining bekor qilinishi Kuba, Haiti, Nikaragua va Venesuela muhojirlariga jiddiy ta’sir qiladi. Shuningdek, aprel oyida ukrainalik muhojirlarning huquqiy maqomi ham bekor qilinishi mumkin, bu esa AQSHda muhojirlik siyosati bo‘yicha yanada ko‘proq bahs va tortishuvlarga olib kelishi kutilmoqda.
