Amerika Qo‘shma Shtatlarida ijtimoiy ta’minot tizimi bo‘yicha yirik tekshiruv o‘tkazilib, davlatdan nafaqa olayotgan 7 milliondan ortiq fuqaroning hujjatlar bo‘yicha tirik, aslida esa vafot etgani aniqlandi. Bu haqda Ilon Mask boshchiligidagi Hukumat samaradorligi departamenti (DOGE) ma’lum qildi.
G‘ayritabiiy yoshdagi «nafaqaxo‘rlar»
DOGE tomonidan o‘tkazilgan tekshiruv natijalariga ko‘ra, AQSH Ijtimoiy ta’minot boshqarmasi hujjatlarini yangilash jarayonida bir nechta hayratlanarli holatlar aniqlangan. Xususan, nafaqa olayotgan fuqarolar orasida:
? 1,7 million kishi – 120-129 yoshda.
? 2,4 million kishi – 130-139 yoshda.
? 2,4 million kishi – 140-149 yoshda.
? 400 mingdan ortiq kishi – 150 yoshdan yuqori.
Raqamlar juda g‘ayritabiiy ko‘rinishga ega, chunki dunyodagi eng keksalar qatoridagi insonlar ham hozirda 120 yoshga yetmagan.
Firibgarlikmi yoki tizimdagi xatolik?
DOGE tomonidan tayyorlangan hisobotda ma’lumotlar bazasini tozalash ishlari 3 hafta davom etgani qayd etilgan. Ushbu jarayonda 7 million nafar odam rasman vafot etgan deb belgilanib, ularning ijtimoiy sug‘urta raqamlari bekor qilindi. Ammo hali ham 5 milliondan ziyod shubhali holatlar tekshirilmoqda.
Bu holat Amerika ijtimoiy ta’minot tizimida katta firibgarliklar borligini ko‘rsatishi mumkin. Agar chinakamiga vafot etgan shaxslar nomiga nafaqa ajratib kelingan bo‘lsa, demak, kimdir bu mablag‘larni o‘zlashtirgan bo‘lishi mumkin.
Ilon Maskning munosabati
Ilon Mask bu vaziyatga keskin munosabat bildirib, AQSH ijtimoiy ta’minot tizimini «tarixdagi eng katta firibgarlik» deb atadi. U o‘z sahifasida mamlakatda 100 yoshdan oshgan 4 milliondan ortiq fuqaro borligi haqida infografika ham e’lon qildi.
«Hatto kinofilmlarda ham bunday uzoq umr ko‘rgan odamlar kam uchraydi. Balki haqiqatdan ham biz bilmaydigan yashirin «vampirlar» bordir?» – deb hazilomuz izoh qoldirdi Ilon Mask.
AQSH ijtimoiy ta’minot tizimidagi bu kabi muammolar nafaqat moliyaviy yo‘qotishlarga, balki davlatning ishonchliligini pasayishiga ham olib kelishi mumkin. Hozirda hukumat bu vaziyatni chuqurroq o‘rganib, kelgusida bunday holatlar takrorlanmasligi uchun yangi nazorat mexanizmlarini joriy etishni rejalashtirmoqda.
Tekshiruv natijalari e’lon qilingach, jamoatchilik ushbu masalaga jiddiy e’tibor qaratishi shubhasiz. Hozircha esa, Amerika tarixidagi eng katta firibgarlikdan biri oshkor bo‘lgani aniq.
