Birlashgan Millatlar Tashkilotining so‘nggi hisobotiga ko‘ra, dunyo bo‘ylab 300 milliondan ortiq inson boshpanasiz, ya’ni doimiy turar joysiz yashamoqda. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Shuningdek, sayyoradagi har sakkizinchi kishi norasmiy aholi punktlarida istiqomat qilishga majbur. Bu holat insonlarning asosiy hayotiy ehtiyojlaridan biri bo‘lgan xavfsiz va munosib uy-joyga ega bo‘lish huquqining yetishmasligini ko‘rsatadi.
Uy-joy muammosi faqat rivojlanayotgan yoki kam daromadli davlatlarga xos emas. Masalan, iqtisodiy jihatdan rivojlangan mamlakatlarda, jumladan Amerika Qo‘shma Shtatlarida ham minglab yosh oilalar uy sotib olish imkoniyatidan mahrum.
Ijara narxlarining oshishi va ish haqining barqaror o‘smasligi bu muammoni yanada kuchaytirmoqda. BMT har yili oktyabr oyining birinchi dushanbasini “Butunjahon Habitat kuni” sifatida nishonlaydi.
Ushbu sana insonlarning munosib turar joyda yashash huquqini himoya qilish, shahar va aholi punktlarini barqaror rivojlantirish zaruratini eslatish maqsadida belgilangan. 2025 yilgi Habitat kuni “Inqiroz uchun shahar yechimlari” shiori ostida o‘tkaziladi.
Bu tashabbus orqali boshpana yetishmasligi, majburiy ko‘chirilish va uysizlik muammolariga samarali echimlar topishga intilmoqda. BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrish murojaatida mojarolar, siyosiy beqarorlik va iqlim o‘zgarishlari natijasida 123 milliondan ortiq inson o‘z uylarini tark etishga majbur bo‘lganini ta’kidladi.
Ular xavfsizlik izlab, zich aholi yashaydigan shahar va qishloqlarga ko‘chmoqda. Guterrishning fikricha, aynan shaharlar bu muammolarga yechim topishda muhim ahamiyatga ega.
Infratuzilmani yaxshilash, arzon uy-joy dasturlarini kengaytirish va ijtimoiy himoya tizimlarini kuchaytirish asosiy yo‘nalish bo‘lishi lozim. Shuningdek, BMTning avvalgi hisobotida dunyo bo‘ylab 733 million kishi ochlikdan aziyat chekayotgani qayd etilgan.
Har kuni bir milliarddan ortiq porsiya yaroqli oziq-ovqat isrof qilinmoqda. Bu miqdordagi oziq-ovqat ochlikdan qiynalayotgan insonlarni kamida bir marta to‘yintirish imkonini beradi.
Bu esa oziq-ovqat isrofini kamaytirish va ochlik muammosini hal etishda jiddiy choralar ko‘rish zarurligini ko‘rsatadi.
