Yaqin Sharqda keskinlik avj olgan bir paytda, AQSH prezidenti Donald Tramp Isroilning Eron oliy rahbari oyatulloh Ali Xomanaiyga hujum uyushtirish rejasiga veto qo‘ydi. Reuters agentligi 15 iyun, yakshanba kuni rasmiy manbalarga tayanib, Tramp ma’muriyati bu masalada keskin pozitsiyani e’lon qilganini xabar qildi.
Ma’lumotga ko‘ra, AQSH hukumatining yuqori lavozimli vakili jurnalistlarga shunday izoh bergan: “Eronliklar bitta amerikalikni o‘ldirdimi? Yo‘q. Ular shunday qilmaguncha, siyosiy rahbariyatdan (Eron) hech kimni yo‘q qilish g‘oyasi hatto stolda ham yo‘q”. Bu so‘zlar Vashington uchun jonli munosabat va mojaro chegaralarini belgilash nuqtayi nazaridan katta ahamiyat kasb etadi.
Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyahu esa bu xabarlarga nisbatan o‘z munosabatini bildirdi. Amerikaning Fox News telekanaliga bergan intervyusida u: “Hozir hech qachon bo‘lmagan suhbatlar haqida juda ko‘p yolg‘on xabarlar bor va men bunga qo‘shilmoqchi emasman. Aytishim mumkinki, biz qilishimiz kerak bo‘lgan ishni qilyapmiz va qilishimiz kerak bo‘lgan ishni qilamiz. Menimcha, Qo‘shma Shtatlar AQSH uchun nima yaxshi yoki nima yomon ekanini biladi”, – deb ta’kidladi.
Yana bir muhim jihat: The Wall Street Journal nashri ilgari isroillik rasmiylarga tayanib, Xomanaiyga hujum qilish “taqiqlanmagan”ini ma’lum qilgan edi. Ya’ni, Isroil xavfsizligiga tahdid bor ekan, mamlakat o‘zini himoya qilish uchun har qanday chorani ko‘rishga tayyorligini namoyon qilgan.
Ommaviy axborot vositalari yozishicha, Isroilning Eronga qarshi harbiy amaliyotlarining birinchi kunida mamlakat harbiy-havo kuchlari Ali Xomanaiy qarorgohiga aniq zarba bergani haqida xabarlar tarqaldi. Bu holat mintaqadagi nizo va strategik urinishlar qay darajada jiddiy tus olganini yana bir bor namoyon etdi.
Yakuniy xulosa qilib aytganda, AQSH va Isroil o‘rtasidagi harbiy-siyosiy munosabatlarda qator ochiq-yopiq so‘zlar, bayonotlar va manyovrlar kuzatilmoqda. Biroq ayni paytda AQSH o‘z milliy manfaatlarini ustuvor qo‘yayotgani va mintaqadagi mojaroni chuqurlashtirmaslikka intilayotgani ma’lum bo‘lmoqda. Mintaqa taqdiri esa dunyo siyosiy sahnasidagi yirik o‘yinchilarning har bir qaroridan jiddiy ta’sirlanishi turgan gap.
