Polshadagi Oblazova g‘orida arxeologlar tomonidan topilgan 40 ming yillik bumerang nafaqat Yevropada, balki butun insoniyat tarixidagi eng qadimgi uloqtirish quroli sifatida e’tirof etilmoqda, deb xabar berdi plosone.org. Bu kashfiyot xalqaro olimlar guruhi — Italiya, Shveysariya, Polsha va boshqa davlatlar vakillari ishtirokida amalga oshirildi.
Bu bumerang 1985 yildayoq topilgan bo‘lsa-da, so‘nggi texnologiyalar orqali uning asl yoshi 42,3–39,3 ming yil ekani aniqlandi. Mamont tishidan mahorat bilan ishlangan va 72 santimetr uzunlikdagi bu buyum, tadqiqotchilar fikricha, o‘sha davr odamlarining hayratlanarli darajada texnologik bilimi va qobiliyati borligidan dalolat beradi.
Arxeologlarning ta’kidlashicha, bumerang o‘ta yaxshi saqlangan va undagi o‘yiqlar buyum o‘ng qo‘l bilan otish uchun maxsus tayyorlanganini ko‘rsatadi. Shunga qaramay, uning aerodinamikasi qaytib keladigan emas, balki asosan ov qilish yoki ehtimol madaniy va marosim maqsadlarda qo‘llanishga mo‘ljallangan bo‘lishi mumkin.
Bu qadimgi qurol inson suyaklari, tulki tishlaridan yasalgan taqinchoqlar va turli tosh qurollar bilan birga topilgani esa, o‘sha davrdagi Homo sapiens hayoti va turmush tarzi haqida chuqurroq tasavvur beradi. Bolonya universitetidan Sara Talamo ta’kidlaganidek, bumerangning ana shunday shakli va ishlovi u davr odamlarining hayratlanarli darajada hisob-kitob qilish qobiliyatiga ega bo‘lganini ko‘rsatadi.
Tadqiqotchilar fikricha, bu topilma paleolit davri insonlari — ya’ni ilk Homo sapienslar neandertallardan texnologiya va xulq-atvorda keskin farq qilganini yana bir bor isbotlaydi. Mamont tishlarini qayta ishlash, aerodinamik hisoblashlar va ov quroli tayyorlash bo‘yicha ularda ulug‘ tajriba shakllangan.
Qizig‘i, ushbu kashfiyotgacha ma’lum bo‘lgan eng qadimgi bumeranglar Avstraliyada topilgan va ularning yoshi 20 ming yil bilan cheklangan edi. Polshadagi topilma esa deyarli ikki baravar qadimiyroq. Bu dunyoda turli joylarda, mustaqil ravishda uloqtirish qurollarining ixtiro qilinganini anglatadi.
Qisqasi, Oblazova g‘orida topilgan 40 ming yillik bumerang inson tarixida yangi sahifa ochmoqda. Bu buyum nafaqat ov quroli, balki o‘sha davr odamlarining fikrlash, hisoblash va texnologik rivojlanish darajasini namoyon etadi. Endi ilm-fan uchun yangi savol: yana qaysi hududlarda shunga o‘xshash qadimiy qurollar topilishi mumkin? Mazkur topilma tarixchilar va arxeologlar uchun yangi ilhom manbai bo‘lishi shubhasiz.
