Texnologiya yangiliklari

Sun’iy intellekt sohasidagi Perplexity startapi Google Chrome brauzerini 34,5 milliard dollarga sotib olish taklifini bildirdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Kompaniya bu qarorni foydalanuvchi xavfsizligini yaxshilash va ochiq internetni qo‘llab-quvvatlash maqsadida qabul qilganini ma’lum qildi. Hozircha Google Chrome’ni sotish rejalari haqida hech qanday rasmiy bayonot berilmagan. Chrome dunyo bo‘yicha uch milliarddan ortiq foydalanuvchiga ega bo‘lib, eng ommabop brauzer sifatida tanilgan. Perplexity bitim amalga oshganda, Google qidiruv tizimi Chrome brauzerida standart bo‘lib qolishini, ammo foydalanuvchilarga o‘z sozlamalarini erkin o‘zgartirish imkoniyati berilishini ta’kidladi. Shuningdek, kompaniya Chromium platformasini, u Chrome va boshqa brauzerlarni qo‘llab-quvvatlaydi, rivojlantirishni davom ettirish niyatida ekanligini bildirdi. Mutaxassislar Perplexity taklifini Chrome brauzerining haqiqiy qiymatidan past deb baholamoqda. Ba’zilari esa bu taklifni e’tibor qozonish uchun qilingan taktika deb hisoblamoqda. Perplexity yaqinda Comet nomli sun’iy intellekt bilan quvvatlangan yangi brauzerini ishga tushirdi. Bundan avval kompaniya AQShdagi TikTok versiyasini sotib olish bo‘yicha ham taklif bergan edi.

AQSh huquqni muhofaza qilish organlari rus tilida faoliyat yurituvchi kiberjinoyatchilar guruhidan bir million dollar miqdoridagi mablag‘ni musodara qildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda TechCrunch.com sayti xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, ushbu guruh ransomware usulidan foydalangan, ya’ni qurilmalarni bloklab, ulardan to‘lov talab qilgan. Natijada ko‘plab tashkilotlar zarar ko‘rgan. Musodara qilingan mablag‘lar qurbonlarga yetkazilgan zararlarni qisman qoplash uchun ishlatiladi. AQSh rasmiylari bu operatsiyani xalqaro kiberjinoyatchilikka qarshi samarali kurashning muhim bosqichi deb baholamoqda. Ushbu harakat kiberxavfsizlikni ta’minlash va jinoyatchilikka qarshi kurashda davlat organlarining faoliyatini kuchaytirishga xizmat qiladi. Shuningdek, bu operatsiya kiberjinoyatchilikka qarshi xalqaro hamkorlikning zarurligini yana bir bor ko‘rsatdi. Davlat organlari kelgusida ham shunday samarali chora-tadbirlarni davom ettirishga tayyorligini bildirmoqda. Kiberxavfsizlik sohasida doimiy ravishda yangi usullar va texnologiyalar joriy etilishi rejalashtirilmoqda. Bu esa fuqarolar va tashkilotlarning xavfsizligini ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi.

Hindistonda 22 ta rasmiy til va yuzlab lahjalar mavjud bo‘lib, bu holat raqamli xizmatlar, ta’lim, tibbiyot va davlat boshqaruvida til to‘siqlarini bartaraf etishni dolzarb vazifaga aylantirmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Mumbai shahrida oziq-ovqat yetkazib beruvchi Vinet Savant ingliz tilini bilmagani sabab ishining dastlabki oylarida buyurtma ko‘rsatmalarini tushunishda qiyinchiliklarga duch kelgan. O‘tgan yili Zepto kompaniyasi haydovchilar uchun ilovaga sun’iy intellekt asosida tarjima funksiyasini qo‘shgan va oltita til variantini taklif qilgan. Professori Pushpak Bxattacharyya mahalliy tillarda sifatli raqamli ma’lumotlarning yetishmasligi sun’iy intellekt modellarini yaratishda asosiy muammo ekanligini ta’kidlaydi. Shu sababli, hukumat 2022-yilda Bhashini loyihasini ishga tushirib, 22 tilda sun’iy intellekt modellarini ishlab chiqishni boshlagan. Hozirda platformada 350 ga yaqin til modeli mavjud. Sun’iy intellekt texnologiyalari sog‘liqni saqlash sohasida ham keng qo‘llanilmoqda. Mumbai olimlari tamaki iste’molini kamaytirish maqsadida ko‘p tilli va shaxsiylashtirilgan maslahat beradigan sun’iy intellekt dasturini yaratmoqda. Mutaxassislar sun’iy intellektning til imkoniyatlarini kengaytirish nafaqat texnologik rivojlanish, balki ijtimoiy birlashish uchun ham muhimligini ta’kidlaydilar. Vinet Savant esa ilova o‘z ona tilida gapirganda odamlar o‘zlarini ishonchliroq his qilishini va ish samaradorligi oshishini bildiradi. Bu esa til to‘siqlarini bartaraf etish orqali raqamli xizmatlarning yanada qulay va samarali bo‘lishiga xizmat qiladi.

Apple kompaniyasi yangilangan Siri yordamchisi orqali foydalanuvchilarga ilovalarni faqat ovoz yordamida boshqarish imkoniyatini taqdim etishni rejalashtirmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda TechCrunch sayti ma’lumot berdi. Yangi Siri versiyasi ilovalar ichida aniq amallarni bajarish, menyularda harakatlanish va ma’lumot kiritish kabi vazifalarni amalga oshira oladi. Shu tariqa, Siri oddiy yordamchidan to‘liq interaktiv interfeysga aylanishi mumkin. Apple test jarayonida foydalanuvchi buyruqlarini tez va aniq tushunishga hamda ilovalarda to‘g‘ri amallarni bajarishga alohida e’tibor qaratmoqda. Ushbu yangi imkoniyat iOS operatsion tizimining yangilangan versiyasi bilan bir vaqtda joriy etilishi kutilmoqda. Bu yangilik foydalanuvchilarga qurilmalar bilan muloqotni yanada qulay va samarali qilishga yordam beradi. Siri yordamchisi endi faqat oddiy so‘rovlarni qabul qilish bilan cheklanmay, murakkab vazifalarni ham ovoz orqali bajarishga qodir bo‘ladi. Bu esa foydalanuvchilarning kundalik ishlarini soddalashtiradi va vaqtni tejashga xizmat qiladi. Apple kompaniyasi o‘z mahsulotlarini doimiy ravishda takomillashtirib, foydalanuvchilarga yangi imkoniyatlar yaratishda davom etmoqda. Siri’ning yangi versiyasi smartfonlardan samarali foydalanishni yangi bosqichga olib chiqadi.

AQSh hukumati elektr transport vositalari uchun zaryad stansiyalari loyihasiga ajratilgan besh milliard dollar mablag‘ni muzlatishni bekor qildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda TechCrunch sayti xabar berdi. Tramp ma’muriyati sudda yutqazgach, ilgari vaqtincha to‘xtatilgan mablag‘larni taqsimlash jarayonini qayta boshlashga ruxsat berdi. Ushbu mablag‘lar federal dastur doirasida elektr transport vositalari uchun zaryad qurilmalarini kengaytirishga yo‘naltirilgan edi. Sud qaroridan so‘ng, federal va mahalliy organlar loyihalarni davom ettirish va mablag‘larni samarali sarflash imkoniyatiga ega bo‘ldi. Hukumat bu mablag‘larning elektr transport vositalari infratuzilmasini rivojlantirish va bozorni qo‘llab-quvvatlashda muhim ahamiyatga ega ekanligini ta’kidladi. Elektr transport vositalarining keng tarqalishi va atrof-muhitni muhofaza qilish maqsadida bunday infratuzilmani rivojlantirish zarur hisoblanadi. Shuningdek, zaryad stansiyalari tarmog‘ining kengayishi transport tizimining samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. Ushbu qaror elektr transport vositalariga bo‘lgan talabni oshirish va yangi texnologiyalarni joriy etishda muhim qadam sifatida baholanmoqda. Hozirgi kunda elektr transport vositalari bozori tez sur’atlar bilan rivojlanmoqda va hukumatning bu sohadagi qo‘llab-quvvatlashi kelajakda yanada ko‘proq investitsiyalarni jalb etish imkonini beradi.

Apple kompaniyasi yaqin kelajakda o‘zining an’analarini o‘zgartirib, o‘rta narxli bozorga kirishni rejalashtirmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Rozetked nashrining ma’lumotlariga ko‘ra, kompaniya A18 Pro telefonda ishlatiladigan chip asosida arzon narxdagi MacBook modelini ishlab chiqmoqda. Yangi noutbuk 12,9 dyuymli ekranga ega bo‘ladi va uning narxi taxminan 600–700 dollar atrofida bo‘lishi kutilmoqda. Bu esa hozirgi kunda mavjud MacBook Air modellari narxidan ancha arzon hisoblanadi, chunki ular kamida 999 dollardan sotila boshlaydi. Ushbu yangi MacBook asosan budjet imkoniyatlari cheklangan foydalanuvchilar uchun mo‘ljallangan. Mahsulot ta’lim sohasidagi iPad va Chromebook qurilmalari bilan raqobatlashish uchun emas, balki keng omma uchun ishlab chiqilmoqda. Apple so‘nggi o‘n yil ichida bunday arzon narxdagi noutbuk ishlab chiqarmagan. Arzon MacBook ishlab chiqarish jarayoni Tayvanning Quanta Computer kompaniyasi tomonidan amalga oshiriladi. Ayrim komponentlarni ishlab chiqarish joriy yilning oxirida boshlanadi, to‘liq model esa 2026 yil boshida taqdim etilishi rejalashtirilgan. Bu yangilik Apple mahsulotlari bozorida yangi segmentni ochishi mumkin.

Google kompaniyasi 20 avgust kuni yangi qurilmalari — Pixel 10 smartfonlari, Pixel Watch 4 smart-soatlari hamda arzonlashtirilgan Pixel Buds 2a quloqchinlarini taqdim etadi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Yangi Pixel Buds 2a modeli taxminan 149 yevroga sotuvga chiqadi, bu hozirgi kurs bo‘yicha 13,8 million so‘mga teng. Rozetked nashrining ma’lumotlariga ko‘ra, Pixel Buds 2a tashqi ko‘rinishi jihatidan o‘tgan yilgi Pixel Buds Pro 2 modeliga o‘xshashdir. Dizaynda katta o‘zgarishlar yo‘q, zaryadlovchi qutisi esa Pro versiyasi shaklida bo‘lsa-da, ayrim funksiyalardan mahrum. Quloqchinlarning avtonom ishlash vaqti aktiv shovqin bekor qilish funksiyasi yoqilganda 7 soatgacha, zaryadlovchi qutisi bilan birga esa 20 soatgacha davom etadi. Biroq, zaryadlovchi qutisida simsiz quvvat olish imkoniyati mavjud emas. Audio imkoniyatlari keng fazoviy ovozni qo‘llab-quvvatlashni o‘z ichiga oladi, ammo bosh harakatini aniqlash texnologiyasi yo‘q. Google’ning rasmiy taqdimoti 20 avgust kuni o‘tkaziladi va unda Pixel Buds 2a, Pixel 10 smartfonlari hamda Pixel Watch 4 smart-soatlari namoyish qilinadi. Ushbu yangi qurilmalar foydalanuvchilarga sifatli va qulay texnologiyalarni taklif etadi.

Zamonaviy texnologiyalar qishloq xo‘jaligida yangi davrni boshlab berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Robototexnika yordamida dala ishlarini bajarish ancha samarali va tezlashdi. Avtomatik uskunalar urug‘ sepish, begona o‘tlarni yo‘qotish hamda hosilni yig‘ish jarayonlarini qisqa vaqt ichida amalga oshiradi. Bu esa mehnat va vaqt xarajatlarini sezilarli darajada kamaytiradi. Bugungi kunda ko‘plab fermerlar dronlar va aqlli sensorlardan foydalanmoqda. Dronlar yordamida dalaning har bir burchagi nazorat qilinadi, o‘simliklarning holati tahlil qilinadi va kerakli joylarga o‘g‘it yoki dori purkaladi. Sensorlar esa tuproq namligini, harorat va ozuqa moddalarini o‘lchab, sug‘orish tizimini avtomatik ravishda boshqaradi. Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, robototexnika qishloq xo‘jaligida hosildorlikni 20-30 foizga oshirishi mumkin. Shu bilan birga, texnika inson xatolarini kamaytirib, mahsulot sifatini yaxshilaydi. Kelajakda qishloq xo‘jaligi ishlarining ko‘pi avtomatlashtiriladi va fermerlar faqat nazorat hamda boshqaruv vazifalarini bajaradi. Bu esa ishlab chiqarish samaradorligini yanada oshirishga xizmat qiladi.

Xalqaro olimlar jamoasi inson va robot o‘rtasida samarali muloqotni ta’minlaydigan yangi texnologiyani yaratdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu tizim robotlarga o‘z xatolarini aniqlash va ularni real vaqt rejimida tuzatish imkonini beradi. Loyiha sanoat va ishlab chiqarish jarayonlarida muloqotni soddalashtirishga qaratilgan bo‘lib, uning asosi Retrieval-Augmented Generation (RAG) texnologiyasi hamda maxsus sozlangan transformer neyron tarmoqlariga asoslanadi. Asosiy yangilik sifatida regret-based learning, ya’ni afsuslanishga asoslangan o‘qitish mexanizmi qo‘llanilgan. Bu metod robotga xatolaridan saboq olib, keyingi harakatlarini to‘g‘ri yo‘naltirishga yordam beradi. Mutaxassislar ta’kidlaganidek, bunday tizim ishlab chiqarish jarayonida xatolar sonini kamaytiradi, samaradorlikni oshiradi va inson uchun qulay ish muhitini yaratadi. Ushbu yondashuv sanoat sohasida yangi imkoniyatlar ochib, robotlar bilan hamkorlikni yanada samarali qiladi. Natijada ishlab chiqarish jarayonlari tezlashib, sifat yaxshilanadi hamda ishchi kuchining mehnat sharoitlari yaxshilanadi. Yangi texnologiya inson va robot o‘rtasidagi o‘zaro tushunishni yaxshilab, zamonaviy sanoatning rivojlanishiga katta hissa qo‘shadi.

AQSh hukumati yirik chip ishlab chiqaruvchilardan Xitoy bozorida sotilgan mahsulotlari daromadining 15 foizini olish bo‘yicha kelishuvga erishdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu kelishuv kompaniyalarga Xitoyga chiplarni eksport qilish uchun zarur bo‘lgan litsenziyalarni taqdim etishni nazarda tutadi. Yangi tartibga ko‘ra, Xitoyga mo‘ljallangan maxsus chip modellari savdosidan olingan daromadning bir qismi AQSh byudjetiga yo‘naltiriladi. Avval xavfsizlik sababli ushbu mahsulotlarga taqiq qo‘yilgan edi, ammo yaqinda cheklovlar yumshatildi. Cheklovlarning kamayishi ikki mamlakat o‘rtasidagi savdo munosabatlarining yaxshilanishidan dalolat beradi. Pekin noyob yer resurslarini eksport qilishdagi cheklovlarni kamaytirdi, AQSh esa Xitoydagi ba’zi texnologiya kompaniyalariga faoliyat yuritishga ruxsat berdi. Mutaxassislar ushbu kelishuvni ikki tomonlama iqtisodiy aloqalarni mustahkamlash yo‘lida muhim qadam sifatida baholamoqda. Shuningdek, savdo sohasida 90 kunlik boj urushi sulhi ham e’lon qilindi. Bundan tashqari, AQSh hukumati yirik texnologiya kompaniyalarini mamlakat ichida ishlab chiqarishni rivojlantirish hamda investitsiyalarni kengaytirishga chaqirmoqda. So‘nggi oylar davomida bir nechta global kompaniyalar yuzlab milliard dollarlik sarmoya loyihalarini taqdim etdi. Bu esa mamlakat iqtisodiyotining raqobatbardoshligini oshirishga xizmat qiladi.

Character.AI ilovasida yangi ijtimoiy lenta funksiyasi sinovdan o‘tkazilmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda TechCrunch sayti ma’lumot berdi. Yangi imkoniyat foydalanuvchilarga chat orqali suhbatlashishdan tashqari, turli kontentlarni ko‘rish va boshqalar bilan o‘zaro tajriba almashish imkonini beradi. Kompaniya ma’lumotiga ko‘ra, ijtimoiy lenta orqali foydalanuvchilar boshqa odamlar yoki sun’iy intellekt qahramonlari bilan bo‘lgan qiziqarli suhbatlardan parchalarni ko‘rishlari mumkin. Ushbu yangilik Character.AI ilovasini oddiy chat platformasidan ko‘ra kengroq ijtimoiy xizmatga aylantirishga qaratilgan. Hozirda funksiya cheklangan foydalanuvchilar doirasida sinovdan o‘tkazilmoqda, ammo yaqin kelajakda kengroq auditoriyaga taqdim etilishi rejalashtirilgan. Bu o‘zgarish foydalanuvchilarga yanada qulay va interaktiv muhit yaratish imkonini beradi. Character.AI jamoasi yangi funksiyani takomillashtirish va kengaytirishga doimiy ravishda e’tibor qaratmoqda.

Tesla kompaniyasi o‘zining Dojo nomli sun’iy intellekt superkompyuterini faoliyatdan to‘xtatgani haqida TechCrunch sayti xabar berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ilgari Ilon Mask Dojo’ni to‘liq avtonom haydash texnologiyasini rivojlantirishda muhim vosita deb atagan edi. Dojo 2023 yilda ishga tushirilib, Tesla’ning avtopilot va sun’iy intellekt tizimlarini o‘qitishda keng miqyosda hisoblash quvvatini ta’minlagan. Kompaniya bu qarorni resurslarni samarali taqsimlash va boshqa hisoblash infratuzilmalaridan foydalanish zarurati bilan izohladi. Ba’zi tahlilchilarning fikricha, Dojo’ning yopilishi Tesla’ning avtonom haydash bo‘yicha strategiyasida o‘zgarish yoki muammolar mavjudligini ko‘rsatadi. Shu bilan birga, Tesla AI tizimlarini rivojlantirish ishlari davom etishini va hisoblash quvvatini tashqi provayderlardan olishni rejalashtirayotganini ma’lum qildi. Bu holat kompaniyaning avtonom haydash texnologiyasini yanada takomillashtirish borasidagi sa’y-harakatlarini davom ettirishini anglatadi. Tesla Dojo superkompyuterining faoliyatdan to‘xtatilishi texnologik infratuzilma sohasida yangi bosqichga o‘tish uchun qilingan strategik qaror sifatida baholanmoqda. Kompaniya kelgusida ham avtonom haydash tizimlarini rivojlantirish bo‘yicha izchil ishlarni olib borishni rejalashtirmoqda.

Amerika Qo‘shma Shtatlarida 60 yoshli bir erkak sun'iy intellektdan dietaga oid maslahat olgach, natijada ruhiy kasalxonaga yotqizildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu holat haqida Vashington universiteti olimlari ma'lumot berib, o‘z xulosalarini Annals of Internal Medicine jurnalida e’lon qilishdi. Tadqiqotlarga ko‘ra, ilgari ruhiy kasalliklar bilan og‘rimagani ma’lum bo‘lgan pensioner qo‘shnisining uni zaharlayotganidan shubhalanib, tez yordamga murojaat qilgan. U shifokorlarga uyda faqat distillangan suv ichganini va murakkab, tuzsiz parhezga rioya qilganini aytgan. Shu bilan birga, uning paranoiyasi tufayli unga berilgan suvni ham ichishdan bosh tortgani qayd etilgan. Olimlarning ta’kidlashicha, mazkur parhez sun’iy intellekt – neyron tarmoq tomonidan tavsiya qilingan. Bu tizim pensionerga natriy xloridni, ya’ni tuzni bormid bilan almashtirish mumkinligini tushuntirgan. Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, ehtimol, u ChatGPT 3.5 yoki ChatGPT 4.0 dan xloridni dietadan qanday chiqarish haqida so‘ragan. Biroq bormid moddasining organizmda to‘planishi bormizmaga olib kelishi mumkin. Bormizma terida toshma, letargiya, xotira buzilishi va boshqa nevrologik muammolar bilan namoyon bo‘ladigan surunkali zaharlanishdir. Ushbu holat sun’iy intellektdan olingan noto‘g‘ri tavsiyaning inson sog‘lig‘iga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini ko‘rsatadi. Shuning uchun tibbiy masalalarda faqat malakali mutaxassislarning maslahatiga murojaat qilish zarur. Sun’iy intellekt vositalari yordamchi vosita sifatida qo‘llanishi mumkin, biroq ularning tavsiyalari har doim ham to‘liq ishonchli emas. Odamlar sog‘lig‘ini himoya qilish uchun ehtiyotkorlik va mas’uliyat talab etiladi.

Peruning janubida joylashgan quyosh elektr stansiyalari mamlakatdagi eng yirik quyosh energiyasi majmuasini tashkil etadi va yuz minglab uylarni elektr bilan ta’minlaydi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Biroq, stansiya yonidagi Pampa qishlog‘ining 150 nafar aholisi hali milliy elektr tarmog‘iga ulanmagan bo‘lib, kechqurun qorong‘uda qolmoqda. Qishloq aholisi orasida faqat ayrimlari quyosh panellariga ega, ammo ularni ishlatish uchun zarur bo‘lgan batareyalar va boshqa uskunalarni sotib olish imkoniga ega emas. Shu bois ko‘pchilik faqat chiroq yoki butunlay qorong‘ida yashashga majbur. Rubí quyosh elektr stansiyasi Orygen qishlog‘iga maxsus elektr liniyasini qurdi, ammo uylar ichiga sim tortish va ulanish ishlari hali hukumat tomonidan boshlanmadi. Ushbu ishlar 2025 yil martida boshlanishi rejalashtirilgan edi. Elektr yo‘qligi sababli qishloq aholisi kundalik hayotda ko‘plab qiyinchiliklarga duch kelmoqda. Muzlatgich, yorug‘lik va boshqa asosiy maishiy texnika vositalari yetishmaydi, bu esa oziq-ovqatni saqlash va sog‘liq uchun xavfli holatlar yuzaga kelishiga olib kelmoqda. Mahalliy aholi va mutaxassislar hukumatdan elektr tarmoqlarini tezroq ulash ishlarini boshlashni so‘ramoqda, chunki elektr energiyasi qishloq hayotini yaxshilash va rivojlantirish uchun muhim ahamiyatga ega.

Taniqli tadbirkor va SpaceX hamda Tesla kompaniyalari asoschisi Ilon Mask Wikipedia onlayn ensiklopediyasini keskin tanqid qildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Uning fikricha, hozirgi kunda Wikipedia ishonchli manba sifatida qabul qilinishi mumkin emas. Maskning ta’kidlashicha, platformaning tahrir siyosati juda chap tomonlama va nigilistik ruhda shakllangan, bu esa axborotning betarafligini buzadi. U ma’lumot berishda ayrim g‘oyalar va siyosiy qarashlar ustuvor bo‘lib, bu ensiklopediyaning haqqoniyligini so‘roq ostiga qo‘yadi. Qiziqarli tomoni shundaki, Wikipedia asoschilaridan biri Larri Senger ham Ilon Maskning fikrini qo‘llab-quvvatladi. Senger so‘nggi yillarda ko‘plab foydalanuvchilar Wikipedia ga ishonchini yo‘qotganini, shuningdek, ensiklopediyada haqiqiy xolislikni saqlash borasida muammolar mavjudligini aytdi. Tahlilchilarning fikricha, Wikipedia dunyodagi eng mashhur onlayn ma’lumot manbalaridan biri bo‘lsa-da, uning kontentiga har kim tahrir kiritishi mumkinligi sababli ba’zi paytlarda subyektiv yondashuvlar paydo bo‘ladi. Bu holat o‘quvchilarni axborotni tanqidiy ko‘z bilan baholashga undaydi. Shuning uchun ma’lumotlarni bir nechta manbadan tekshirish muhim hisoblanadi. Wikipedia ko‘plab foydali ma’lumotlarni taqdim etsa-da, uning har doim ham mukammal va to‘liq ishonchli emasligini yodda tutish zarur.

2025-yil boshida Xitoyning DeepSeek-R1 nomli sun’iy intellekt ilovasi AQShda tezda eng mashhur bepul dasturga aylanishi Silicon Valley va fond bozorida katta e’tiborni qozondi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu ilovaning ChatGPT bilan raqobat qilishi va kam xarajat evaziga ishlab chiqilgani haqidagi ma’lumotlar Nvidia kompaniyasining bozor qiymatining 600 milliard dollar kamayishiga sabab bo‘ldi. DeepSeek kichik va samarali modellar yordamida katta va qimmat infratuzilmalarga bo‘lgan ehtiyojni kamaytirishga urinmoqda. Ba’zi amerikalik startaplar ushbu ilovadan foydalanishni davom ettirib, xarajatlarni kamaytirmoqda, ammo xavfsizlik masalalari tufayli ehtiyotkorlikni saqlamoqdalar. Xitoy va AQSh o‘rtasidagi sun’iy intellekt sohasidagi raqobatda DeepSeek Xitoyning ilgari orqada qolganligini inkor qilib, arzon va raqobatbardosh modellarga asoslangan yangi imkoniyatlarni namoyish etdi. Shu bilan birga, AQSh hukumati DeepSeek’ning Xitoy harbiy va razvedka tashkilotlari bilan aloqalaridan xavotirda. Hozirda OpenAI va boshqa yirik amerikalik kompaniyalar katta modellar va kuchli hisoblash infratuzilmalariga sarmoya kiritishni davom ettirmoqda. GPT-5 taqdimoti va Nvidia bozor qiymatining tiklanishi sun’iy intellekt sohasida katta resurslar zarurligini ko‘rsatmoqda. DeepSeek esa o‘zining ikkinchi avlod modeli DeepSeek-R2 ni ishlab chiqishda chip yetishmovchiligi va kuchli raqobat tufayli qiyinchiliklarga duch kelmoqda. Shunday qilib, DeepSeek dastlabki inqilobiy ta’siriga qaramay, sun’iy intellekt rivoji katta resurslarga asoslangan yo‘nalishda davom etmoqda.

OpenAI kompaniyasi yangi GPT-5 modelining narxini juda past darajada belgiladi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu esa sun’iy intellekt sohasida narxlar bo‘yicha raqobatni kuchaytirishi mumkin. TechCrunch sayti xabariga ko‘ra, OpenAI avvalgi modellarga nisbatan arzon narx taklif qilib, keng auditoriya va biznes mijozlarni jalb etishni maqsad qilmoqda. Mutaxassislar bu qaror raqib kompaniyalarni ham narxlarni pasaytirishga undashi ehtimoli borligini ta’kidlashmoqda. OpenAI vakillarining fikricha, past narx siyosati innovatsiyalarni tezroq joriy etish va sun’iy intellekt xizmatlaridan keng foydalanishni rag‘batlantirishga xizmat qiladi. Shu bilan birga, ayrim tahlilchilar narxlar urushi kichik startaplar va yangi kompaniyalar uchun qiyinchilik tug‘dirishi mumkinligini bildiradi. OpenAI esa o‘zining kuchli iqtisodiy imkoniyatlari va infratuzilmasi tufayli raqobatga tayyor ekanligini ma’lum qilgan. Bu holat sun’iy intellekt bozorida raqobatni yanada oshirishi va xizmatlarning sifatini yaxshilashga olib kelishi kutilmoqda. Natijada, foydalanuvchilar uchun yanada qulay va arzon xizmatlar paydo bo‘lishi mumkin. Sun’iy intellekt texnologiyalari rivojlanishida bunday narx siyosati muhim rol o‘ynaydi. OpenAI ning bu qadamini sanoatdagi boshqa kompaniyalar diqqat bilan kuzatmoqda. Shu tariqa, sun’iy intellekt sohasidagi raqobat yangi bosqichga ko‘tarilishi mumkin.

NASA va Google Marsga yo‘naltirilgan ekspeditsiyalarda astronavtlarning sog‘ligini ta’minlash maqsadida sun’iy intellekt asosida tibbiy yordamchi tizim yaratmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda TechCrunch sayti xabar berdi. Loyiha uzoq muddatli kosmik parvozlarda shifokor yordami mavjud bo‘lmagan sharoitda tezkor tibbiy maslahat va diagnostika xizmatini taqdim etishni ko‘zlaydi. Yaratilayotgan sun’iy intellekt tizimi astronavtlarning jismoniy holatini doimiy nazorat qiladi, kasallik va jarohatlarni aniqlaydi hamda davolash bo‘yicha tavsiyalar beradi. Ushbu tizim offline rejimda ham ishlash imkoniyatiga ega bo‘ladi, bu esa Mars va Yer o‘rtasidagi aloqa kechikishlarini hisobga olganda juda muhimdir. NASA va Google mutaxassislari ta’kidlaganidek, bu texnologiya kelajakda Yerdagi olis hududlarda tibbiy yordam ko‘rsatishni yaxshilash uchun ham qo‘llanilishi mumkin. Shunday qilib, sun’iy intellekt yordamida tibbiy xizmatlar kosmik missiyalarda va qiyin sharoitlarda samarali tarzda ta’minlanadi. Bu loyiha inson salomatligini himoya qilishda yangi imkoniyatlarni ochadi hamda kosmik tadqiqotlar sohasida muhim qadam hisoblanadi.

Pinterest bosh direktori Bill Reddy ta’kidlaganidek, sun’iy intellekt asosida to‘liq avtonom onlayn xarid qilish tizimi ya’ni “agentic shopping” hali rivojlanish bosqichida bo‘lib, uning keng joriy etilishiga hali ancha vaqt kerak. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu texnologiya nafaqat mahsulot tavsiyalarini berish, balki xarid jarayonining barcha bosqichlarini – qidirish, tanlash, to‘lov va yetkazib berishni mustaqil boshqarishni o‘z ichiga oladi. Hozirgi kunda sun’iy intellekt xarid jarayonida yordamchi vosita sifatida samarali ishlamoqda, ammo to‘liq avtonom tizimni yaratish uchun texnik muammolar va ishonchlilik masalalari hal qilinishi zarur. Pinterest hozirda sun’iy intellektni foydalanuvchilarga ilhom berish va mahsulot tavsiyalarini yaxshilash uchun qo‘llamoqda. Shuningdek, avtonom savdo tizimlarining keng tarqalishi uchun foydalanuvchilar ishonchi, huquqiy asoslar hamda xavfsizlik standartlarini mustahkamlash muhim ekanligini ta’kidladi. Bu jarayonlar muvaffaqiyatli amalga oshirilgach, onlayn savdo sohasida yangi imkoniyatlar ochilishi kutilmoqda.

OpenAI kompaniyasi rahbari Sem Altman GPT-5 modelini ishga tushirish jarayonida yuzaga kelgan qiyinchiliklar haqida gapirdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Unga ko‘ra, foydalanuvchilardan kelgan fikrlar va texnik muammolar tufayli kompaniya ba’zi qarorlarni qayta ko‘rib chiqmoqda. Altman shuni ta’kidladi-ki, GPT-4o modeli yana ishga tushiriladi, chunki ayrim foydalanuvchilar uning ba’zi funksiyalarini GPT-5 modelidagi imkoniyatlarga nisbatan afzal ko‘rishmoqda. Bundan tashqari, u “grafik xatosi” deb atalgan muammo haqida ham so‘z yuritdi. Ushbu xato GPT-5 taqdimotidagi ma’lumot chizmalarining noto‘g‘ri talqin qilinishiga olib kelgan. Altman ta’kidlashicha, kompaniya barcha modellarni muvozanatli rivojlantirish va foydalanuvchilarga eng yaxshi xizmat ko‘rsatishni maqsad qilgan. Shuningdek, u GPT-5 modeli hozirda juda kuchli imkoniyatlarga ega bo‘lsa-da, foydalanuvchilar fikrlariga asoslanib doimiy ravishda yangilanib borishini qo‘shimcha qildi. OpenAI jamoasi foydalanuvchilarning ehtiyojlarini inobatga olib, texnologiyalarni takomillashtirish ustida ishlashni davom ettirmoqda. Bu esa AI sohasida sifatli va ishonchli xizmatlar taqdim etishni ta’minlashga qaratilgan.

Apple kompaniyasi yaqinda yangi iPhone 17 smartfonini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Toshkentdagi "Malika" bozorida sotuvchilar bilan suhbat natijasida ushbu yangi modellar uchun taxminiy narxlar aniqlangan. Ma’lum bo‘lishicha, iPhone 17 smartfonlari O‘zbekistonda 23 sentyabrdan boshlab sotuvga chiqariladi. Narxlar xotira hajmi va qurilmaning funksiyalariga qarab farqlanadi. Masalan, iPhone 17 ning 256 gigabaytli modeli taxminan 16 million 250 ming so‘m atrofida baholanmoqda. Kattaroq xotira hajmiga ega modellarning narxi esa yuqoriroq bo‘ladi. iPhone 17 Pro va Pro Max versiyalari esa yanada ko‘p funksiyalar va imkoniyatlarga ega bo‘lib, ularning narxlari 23 million so‘mdan boshlanib, 50 million so‘mga yaqinlashadi. Ushbu yangi smartfonlar O‘zbekiston bozorida katta qiziqish uyg‘otishi kutilmoqda. Xaridorlar uchun eng maqbul variantni tanlashda xotira hajmi va byudjet muhim omillar hisoblanadi. Shuningdek, rasmiy savdo nuqtalarida to‘liq kafolat va xizmat ko‘rsatish imkoniyatlari taqdim etilishi kutilyapti. Yangi iPhone 17 modellarining O‘zbekistonda sotuvga chiqishi smartfon bozorida yangiliklar va raqobatni kuchaytiradi.

O‘zbekiston Markaziy banki 2025 yil 12 sentabr kuni uchun xorijiy valutalarning rasmiy kurslarini e’lon qildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ma’lum qilinishicha, ushbu sanada barcha asosiy xorijiy valyutalarning milliy valyutaga nisbatan qiymati oshgan. Jumladan, AQSH dollari 86,49 so‘mga ko‘tarilib, 12 447,35 so‘mni tashkil etdi. Yevro kursi 66,46 so‘mga oshib, 14 545,97 so‘mga yetdi. Shuningdek, Birlashgan Qirollik funti 68,59 so‘mga o‘sib, 16 808,90 so‘mga ko‘tarildi. Rossiya rubli 0,42 so‘mga oshib, 146,08 so‘mga teng bo‘ldi. Xitoy yuani 11,33 so‘mga ko‘tarilib, 1 747,09 so‘mni tashkil etdi. Yapon iyenasi 0,27 so‘mga oshib, 84,12 so‘mga yetdi. Qozog‘iston tengesi ham 0,13 so‘mga ko‘tarilib, 23,09 so‘m qiymatga ega bo‘ldi. Ushbu o‘zgarishlar valyuta bozoridagi so‘nggi holatni aks ettiradi va iqtisodiy faoliyatda muhim ahamiyatga ega. Markaziy bankning rasmiy kurslari valyuta ayirboshlash operatsiyalarida asosiy ko‘rsatkich hisoblanadi. Shuningdek, ular eksport-import faoliyatiga ham ta’sir ko‘rsatadi. Valyuta kurslarining oshishi milliy valyutaning kuchlanishini ko‘rsatadi va iqtisodiy sharoitlarni tahlil qilishda muhimdir. Bu ma’lumotlar iqtisodiy rejalashtirish va moliyaviy qarorlar qabul qilishda yordam beradi. O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun barqaror valyuta kurslari muhim ahamiyatga ega bo‘lib, ular mamlakatning moliyaviy barqarorligini ta’minlashga xizmat qiladi.

Berlin shahrida o‘tkazilgan IFA 2025 xalqaro ko‘rgazmasida Xitoyning Ant Group kompaniyasi yangi odamsimon robotini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Robbyant R1 nomli ushbu robot nafaqat oshxonada ovqat tayyorlash, balki muzeylarda gidlik qilish va dorixonalarda yordamchi vazifasini bajarishga qodir. Robot turli vazifalarni aniq va samarali bajaradi, masalan, masalliqlarni tanlash, plita oldida ishlash, taom tayyorlash va dasturxonga tortish jarayonlarini mukammal bajaradi. R1 robotining asosiy afzalligi uning BaiLing sun’iy intellekt tizimiga ega bo‘lishidir. Bu tizim robotga ishni boshidan oxirigacha anglash imkonini beradi. Shuningdek, robot fazoviy idrok tizimi yordamida pichoq, taxta va sabzavot kabi buyumlarni aniq ajrata oladi va ularga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘ladi. Maxsus sensorlar va ilg‘or algoritmlar yordamida harakatlari xavfsiz va samarali amalga oshiriladi. Kompaniya vakillari ta’kidlaganidek, R1 robotidan nafaqat restoranlarda, balki sog‘liqni saqlash muassasalari, turizm sohasi va keksalarga xizmat ko‘rsatishda ham keng foydalanish mumkin. Shu sababli, robot kundalik hayotda va turli xizmat ko‘rsatish tarmoqlarida keng qo‘llanilishi rejalashtirilmoqda. Ant Group Alibaba Group tarkibiga kiradi va kompaniya yevropalik hamkorlar bilan hamkorlikni rivojlantirish ustida faol ish olib bormoqda. Mutaxassislarning fikricha, ushbu innovatsiya kelajakda butun dunyo restoranlari va xizmat ko‘rsatish sohasini tubdan o‘zgartirishi mumkin. Bu robot yangi texnologiyalar yordamida inson hayotini yengillashtirishda muhim rol o‘ynaydi.

So‘nggi paytlarda odamlar shaxsiy hayotlari, ma'naviy muammolari va ichki osoyishtalik izlash maqsadida sun’iy intellekt asosidagi chatbotlarga murojaat qilmoqda. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu holat texnologiyaning inson ehtiyojlarining yangi va muhim sohasiga kirib borayotganidan dalolat beradi. Ruhiy maslahat beruvchi chatbotlar turli diniy yo‘nalishlar, meditatsiya usullari va shaxsiy rivojlanish bo‘yicha foydali tavsiyalar beradi. Foydalanuvchilar ularni tezkor javob berishi, hukmsiz bo‘lishi va doim mavjudligi sababli tanlaydi. Mutaxassislarning fikricha, bunday chatbotlar haqiqiy ruhiy maslahatchilarni to‘liq o‘rnini bosa olmasa-da, odamlarni yolg‘izlik hissidan qutqarishda yordam beradi. Bu esa zamonaviy jamiyatda ma'naviy suhbatga bo‘lgan ehtiyojning oshib borayotganini ko‘rsatadi. Shu sababli sun’iy intellekt ruhiy qo‘llab-quvvatlash sohasida muhim vosita sifatida qaralmoqda.

Yevropa Ittifoqi tomonidan joriy etilgan yangi majburiy chidamlilik sinovlari Apple kompaniyasining eng so‘nggi flagmani bo‘lgan iPhone 17 modelida jiddiy kamchiliklarni aniqladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Qurilmaning batareyasi sezilarli darajada yaxshilangan bo‘lsa-da, uning yiqilish va tashqi ta’sirlarga chidamliligi raqobatchi brendlardan past ekanligi ma’lum bo‘ldi. GSMArena nashri xabariga ko‘ra, Yevropa Ittifoqida joriy qilingan maxsus markalash tizimi har bir elektron qurilmaning chidamlilik va ta’mirlanuvchanlik darajasini belgilaydi. Ushbu tizim asosida o‘tkazilgan sinovlarda iPhone 17 Pro Max B sinfiga mansub deb topildi. Bu qurilma taxminan 180 marta yiqilish sinoviga bardosh bera olishini anglatadi. O‘tgan yilgi iPhone 16 Pro Max esa C sinfiga kiritilib, faqat 90 marta yiqilishdan keyin chidamlilik ko‘rsatgan edi. Yangi modelda bu ko‘rsatkich ikki barobar oshgan bo‘lsa-da, hali ham yetakchi raqobatchilardan orqada qolmoqda. Masalan, Samsung Galaxy S25 Ultra va Google Pixel 10 Pro XL kabi so‘nggi flagmanlar 270 marta yiqilish sinovidan muvaffaqiyatli o‘tib, eng yuqori A sinfiga kiritilgan. Bu Apple smartfonlari kundalik foydalanishda ko‘proq shikastlanish xavfi borligini ko‘rsatadi. Shuningdek, yumshoq korpusga ega bo‘lgan iPhone Air Pro Max ham B sinfi natijalarini qayd etdi. Ta’mirlanish imkoniyatlari bo‘yicha ham iPhone 17 raqobatchilardan orqada qolmoqda. Qurilma S sinfiga kiritilgan, bu Samsung bilan bir xil, ammo Google Pixel B sinfiga mansub bo‘lib, ta’mirlash jihatidan yaxshiroq hisoblanadi. Biroq, iPhone 17 Pro Max batareyasi energiya samaradorligi bo‘yicha yuqori ko‘rsatkichga ega bo‘lib, A sinfiga kiritilgan va uning ishlash muddati 53 soatga yetgan. Bu ko‘rsatkich ko‘pgina raqobatchilardan ustun hisoblanadi. Shunga qaramay, Apple batareyasi atigi 1000 ta zaryadlanish sikliga mo‘ljallangan, Samsung qurilmalaridagi akkumulyatorlar esa 2000 siklgacha xizmat qilishi mumkin. Bu amalda ikki barobar uzoq umrga ega ekanligini bildiradi.

Germaniyada sun’iy intellektdan foydalanish so‘nggi yillarda sezilarli darajada oshgan. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bitkom raqamli uyushmasi tomonidan o‘tkazilgan so‘nggi tadqiqot natijalariga ko‘ra, mamlakatdagi har uchinchi kompaniya sun’iy intellekt texnologiyalarini faol ravishda ishga solgan. Tadqiqot 15 sentyabr kuni e’lon qilindi. Ma’lumotlarga ko‘ra, ishtirok etgan kompaniyalarning 36 foizi hozirda sun’iy intellektdan foydalanmoqda. Shuningdek, 47 foiz korxona yaqin kelajakda bu texnologiyani joriy etishni rejalashtirmoqda yoki hozirda uning ustida ish olib bormoqda. Faqatgina 17 foiz kompaniya sun’iy intellektni biznes jarayonlariga kiritish niyatida emasligini bildirgan. So‘nggi yillarda Germaniyada sun’iy intellektdan foydalanadigan korxonalar soni deyarli ikki barobarga ko‘paygan. Ayniqsa, mijozlar bilan muloqot, marketing va kommunikatsiya sohalarida bu texnologiyadan keng foydalanilmoqda. Bundan tashqari, tadqiqot va ishlab chiqish, ishlab chiqarish jarayonlari hamda nazorat va hisob-kitob tizimlarida sun’iy intellektning qo‘llanilishi ortib bormoqda. So‘rov natijalariga ko‘ra, Germaniyadagi o‘nta kompaniyadan sakkiztasi sun’iy intellektni kelajakda asosiy va hal qiluvchi texnologiya deb hisoblaydi. Mutaxassislar ta’kidlashicha, bu jarayon mamlakat iqtisodiyotining raqamlashtirilishini tezlashtiradi va innovatsiyalarni rivojlantirishga keng imkon yaratadi.

Microsoft va OpenAI o‘rtasida yangi kelishuv imzolandi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Ushbu kelishuv OpenAI’ga daromad olishga yo‘naltirilgan kompaniyaga aylanish imkonini beradi. Bu esa sun’iy intellekt sohasidagi hamkorlikni yangi bosqichga olib chiqadi. Hozircha kelishuv tafsilotlari to‘liq ochiqlanmagan, biroq tomonlar yakuniy shartnoma ustida ishlashda davom etmoqda. So‘nggi yillarda OpenAI katta daromadga erishib, xalqaro miqyosda faoliyatini kengaytirishni maqsad qilgan. Microsoft 2019-yilda OpenAI’ga bir milliard dollar, 2023-yilda esa o‘n milliard dollar sarmoya kiritgan. Dastlab, Microsoft OpenAI mahsulotlarini faqat o‘zining Azure platformasi orqali taqdim etgan bo‘lsa, hozirda Oracle va Google bilan ham hamkorlik qilmoqda. OpenAI tuzilmasidagi o‘zgarishlar AQSh hukumatining ruxsatini talab qiladi. Agar bu jarayon yil oxirigacha yakunlanmasa, kompaniya katta moliyaviy zarar ko‘rishi mumkin. Shu bilan birga, Microsoft sun’iy intellekt sohasidagi o‘z ishlanmalarini mustaqil ravishda rivojlantirishga ham katta e’tibor bermoqda. Bu esa texnologiya sohasida raqobatbardoshlikni oshirishga xizmat qiladi. Umuman olganda, yangi kelishuv sun’iy intellekt sohasida muhim o‘zgarishlar va yangi imkoniyatlar eshigini ochmoqda.

Albaniyada dunyoda birinchi marta sun’iy intellekt asosida ishlaydigan vazir lavozimi yaratildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yangilik haqida Telegram kanali xabar berdi. Yangi sun’iy intellekt vaziriga Diella nomi berilgan bo‘lib, bu so‘z alban tilida «quyosh» degan ma’noni anglatadi. Diella davlat tenderlarini o‘tkazish va davlat xaridlarida qaysi xususiy kompaniyalar bilan shartnoma tuzilishini belgilash vazifasini bajaradi. Albaniya bosh vaziri Edi Ramning ta’kidlashicha, sun’iy intellekt vaziri «sotib olinmaydigan» bo‘lib, bu davlat xaridlari sohasida korrupsiyaning oldini olishga yordam beradi. Ushbu model e-Albania platformasida faoliyat yuritadi va fuqarolarga turli davlat xizmatlaridan foydalanishni ta’minlaydi. Foydalanuvchilar Diella avatari orqali milliy alban libosida ko‘rinadigan sun’iy intellekt vaziri bilan muloqot qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bu yangilik davlat boshqaruvida texnologiyalarning joriy etilishi va korrupsiyaga qarshi kurashishda yangi bosqichni anglatadi. Albaniyada amalga oshirilayotgan ushbu loyiha boshqa davlatlar uchun ham namunali bo‘lishi mumkin. Sun’iy intellekt yordamida davlat xizmatlarining oshkoraligi va samaradorligini oshirish maqsad qilingan. Bu esa aholining davlat organlariga bo‘lgan ishonchini mustahkamlashga xizmat qiladi. Shu tariqa, texnologik rivojlanish va davlat boshqaruvi sohasida innovatsiyalarni joriy etish orqali jamiyatning farovonligi ta’minlanadi.