G‘azo sektorida jurnalistlar maxsus nishonga olinayotgani, ko‘p hollarda ularning o‘limi tasodifiy emas, qasddan amalga oshirilayotgani haqida jiddiy iddao bildirildi.
Bu haqda BMT Inson huquqlari bo‘yicha oliy komissarligi tomonidan bosib olingan Falastin hududlaridagi vaziyatni kuzatib borayotgan vakil Ajit Sungay “Anadolu” agentligiga bergan intervyusida ma’lum qildi.
Matbuot erkinligi kunida alamli haqiqat
Mazkur suhbat 3 may — Butunjahon matbuot erkinligi kuni munosabati bilan tashkil etilgan. Sungay suhbat davomida G‘azo jurnalistlar uchun dunyodagi eng xavfli hududlardan biriga aylanganini ta’kidladi.
Uning aytishicha, mahalliy OAV xodimlari G‘azo, G‘arbiy sohil va boshqa Falastin hududlarida bo‘lib o‘tayotgan voqealarni yoritish uchun g‘ayrat bilan harakat qilmoqda. Ammo ularning faoliyati juda katta xatar ostida.
210 dan ziyod jurnalist o‘ldirilgan
Falastin jurnalistlar ittifoqi ma’lumotlariga ko‘ra, 2023 yil 7 oktyabrdan buyon 210 nafardan ziyod falastinlik jurnalist o‘z hayotidan ayrilgan. Ajit Sungayning ta’kidlashicha, ko‘pgina holatlarda ular kasbiy vazifasini bajarayotgan paytda nishonga olingan.
“Bizdagi ma’lumotlarga qaraganda, ayrim o‘limlar qasddan amalga oshirilganini ko‘rsatuvchi ishoralar mavjud. Ular o‘zi tanlagan kasb tufayli o‘ldirilgan”, — dedi u.
Bu urush jinoyati bo‘lishi mumkin
BMT vakili xalqaro huquq qoidalariga ko‘ra, har qanday qurolli nizo paytida tinch aholi, jumladan, jurnalistlar himoyaga muhtoj qatlam hisoblanishini eslatib o‘tdi.
“Bizning tuzilma o‘rgangan holatlarning ko‘pida ushbu huquqiy me’yorlar buzilgan. Jurnalistlarga qarshi qasddan uyushtirilayotgan harakatlar urush jinoyati deb baholanishi mumkin. 210dan ortiq o‘lim holatining har biri to‘liq surishtirilishi va aybdorlar javobgarlikka tortilishi shart”, — deya ta’kidladi Sungay.
“Bu kabi qirg‘unni avval hech qachon ko‘rmaganman”
Sungayning so‘zlariga qaraganda, G‘azodagi holat jurnalistlar uchun boshqa hech bir joyda kuzatilmagan darajada halokatli bo‘lmoqda. U o‘z tajribasida bunday qisqa vaqt ichida bu qadar ko‘p OAV xodimi halok bo‘lganini birinchi marta kuzatmoqda.
“Ko‘plab jurnalistlar o‘z uylarida, farzandlari bilan birga nishonga olinmoqda. Ularning oila a’zolari ham halok bo‘lganlar orasida. Bu — misli ko‘rilmagan holat. Yaralanganlar sonini ham aniq ayta olmaymiz, chunki ma’lumotlar yetarli emas”, — dedi u.
Oldingi safdagilarga ehtirom
Sungay o‘z so‘zlarida butun dunyo bo‘ylab xizmat burchini ado etish paytida halok bo‘lgan yoki tan jarohati olgan jurnalistlar va ularning yaqinlariga hamdardlik bildirdi.
G‘azoda yuz berayotgan voqealar xalqaro jurnalistika hamjamiyati uchun juda jiddiy xatar hisoblanmoqda. Sizningcha, bu vaziyatga dunyo hamjamiyati qanday javob qaytarishi kerak?
