Haroratning oshishi va quroq havo: nafas yo‘llari uchun xavf

Yerdagi haroratning ko‘tarilishi nafaqat iqlim o‘zgarishiga, balki inson salomatligiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Olimlarning tadqiqotlariga ko‘ra, havo namligining pasayishi nafas yo‘llariga jiddiy ziyon yetkazishi mumkin. Quruq havodan uzoq muddat nafas olish astma, surunkali yo‘tal va allergik rinit xavfini oshiradi.

Quruq havo va nafas yo‘llariga ta’siri

Olimlar nafas yo‘llarini qoplaydigan bronxial epiteliy hujayralarini laboratoriya sharoitida o‘rganib chiqdilar. Ular quroq havo sharoitida hujayralar kamroq yopishqoq shilliq modda ishlab chiqarayotgani va yallig‘lanishni keltirib chiqaruvchi sitokinlar faollashganini aniqladilar. Bu esa nafas yo‘llarining yallig‘lanishiga olib keladi.

Sichqonlardagi tajriba va natijalar

Tadqiqotchilar sichqonlar ustida ham tajriba o‘tkazishdi. Ular sog‘lom va nafas yo‘llari kasalliklariga moyil sichqonlarni bir hafta davomida quruq havo ta’siriga qoldirdilar. Natijada ularning o‘pkasini himoya qiluvchi immun hujayralari to‘planib, yallig‘lanish jarayoni paydo bo‘ldi. Bu esa quruq havo nafaqat insonlar, balki hayvonlar uchun ham xavfli ekanini ko‘rsatadi.

Iqlim o‘zgarishi va kelajakdagi xavflar

Iqlimga oid prognozlar 2030 yilga kelib Yer yuzida havo namligi yanada pasayishini ko‘rsatmoqda. Bu nafas yo‘llari qurishi va shu bilan bog‘liq kasalliklar tarqalishini kuchaytirishi mumkin. Ayniqsa, konditsionerlardan ko‘p foydalanadigan odamlar bu muammoga duch kelish ehtimoli yuqori.

Olimlar qanday tavsiyalar bermoqda?

Tadqiqot mualliflari nafaqat havoning tozaligiga, balki uning namligiga ham alohida e’tibor qaratish kerakligini ta’kidlamoqda. Ularga ko‘ra, namlik darajasini normal holatda ushlab turish nafas olish muammolarining oldini olishda muhim rol o‘ynashi mumkin.

Shuning uchun, mutaxassislar uy va ofis xonalarini muntazam ravishda namlash, ko‘proq tabiiy muhitda vaqt o‘tkazish va yetarlicha suv iste’mol qilishni tavsiya qilishmoqda. Bu nafaqat nafas yo‘llarini muhofaza qilish, balki umumiy sog‘liqni mustahkamlashga ham yordam beradi.