Varis — «Taxt o‘yinlari» asarining eng sirli qahramonlaridan biri bo‘lib, har doim soyada qolganiga qaramay, Yetti Qirollikdagi voqealarga ta’siri beqiyosdir. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
U Essosdan kelib, Vesterosda o‘z o‘rnini topdi va Qirollik saroyidagi razvedka boshlig‘i — Shivirlar ustasi lavozimiga erishdi. Varis o‘zining «qushlar» deb atagan xabarchilar tarmog‘i orqali nafaqat Yetti Qirollik, balki Tor dengizi ortidagi hududlarga ham nazorat o‘rnatgan edi.
U saroydagi mish-mishlardan tortib, taxt dushmanlarining rejalargacha hamma narsani bilardi. Urushlar va intrigalarga to‘la davrda tirik qolishni uddalagan Varis har doim g‘olib tomonlarda bo‘lishga yoki hech bo‘lmaganda xavfsiz qolishga intilgan.
Ammo bu aqlli evnuxni nima harakatlantirardi? U uzoq yillar davomida qanday maqsadlarni ko‘zlagan?
Keling, uning harakatlari va ehtimoliy sabablarini bosqichma-bosqich tahlil qilaylik. Birinchi qarashda Varis mukammal saroy xizmatchisi kabi ko‘rinardi.
Aqliy, o‘zini tutishi mahkam, shaxsiy ambitsiyalardan mahrum, chunki u evnux edi. Balki u shunchaki o‘z ishini sodiq bajarishni istagan.
Uning faoliyati Eyris II Targaryen saroyida boshlangan. Qirol uni Ozod Shaharlardan olib kelib, Vesterosda hech qanday aloqasi yo‘q odam faqat qirolga sodiq bo‘ladi, deb o‘ylagan.
Eyris qudratidan mahrum bo‘lgach, Varis Robert Barateonga xizmat qilgan, keyin uning o‘g‘li Joffriyga o‘tgan. Joffriy vafotidan so‘ng ham u yosh Tommen va uning onasi Serseya davridagi Kichik Kengashda qolgan.
Ammo bu versiya Varis keyingi harakatlarini eslatganda shubha ostiga olinadi. Tiriion Lannister Qirollik portidan qochgach, Varis saroyni tark etib, Meyster Pitsel va Kivan Lannisterning o‘ldirilishini tashkil qilgan va o‘zining qochishini amalga oshirgan.
Bunday harakatni oddiy ishni «yaxshi bajarish» bilan izohlash qiyin. Demak, Varisning o‘z rejalari bor edi va u oddiy xizmatkor emas edi.
Ba’zi fikrlarga ko‘ra, Varis o‘zini Yetti Qirollik va uning aholisining manfaatlarini himoya qiluvchi fidoyi inson sifatida ko‘rsatgan. U qirollarga emas, xalqga xizmat qilgan, shuning uchun bir hukmdordan boshqasiga osonlikcha o‘tgan.
Uning maqsadi — davlat barqarorligi va farovonligi edi. Ba’zi voqealar bu fikrni tasdiqlaydi.
Masalan, Eyris II davrida Varis Aqlsiz Qirolni xato qarorlardan ogohlantirishga harakat qilgan, ammo uning maslahatlari e’tiborga olinmagan. Robert Barateon hukmronligida u ichki ishlarni nazorat qilgan, qirol ichkilikbozlik bilan band bo‘lgan paytda esa Targaryenlardan — Vizerys va Deyenerisni kuzatgan, tashqi tahdidlarni oldini olishga intilgan.
Joffriyga ko‘rsatilgan yordam tartibni saqlashga qaratilgan bo‘lib, yosh qirol davlat uchun eng kam xavfli variantdek ko‘rinardi. Ammo bu nazariya savollarni tug‘diradi.
Agar Varis haqiqatan ham xalqni o‘ylagan bo‘lsa, nega u Joffriyning shafqatsizligini bilib turib aralashmagan? Yosh qirolning zo‘ravonligi aniq edi va uning hukmronligi barqarorlikka olib kelmasligi aniq edi.
Bundan tashqari, Varis uzoq vaqt Serseyaga chidagan, uning hokimiyatga chanqog‘i Yetti Qirollikni tartibsizlikka solgan. Vaziyat tanazzulga uchraganda u boshqa hukmdor izlashga qaror qilgan.
Agar uning maqsadi xalq farovonligi bo‘lsa, u buning uchun erta va qat’iyatli harakat qilishi kerak edi. Yana bir mashhur nazariyaga ko‘ra, Varis Targaryenlar sulolasini tiklashga intilgan, ular uch asr oldin Yetti Qirollikni birlashtirgan.
Shu nazariyaga ko‘ra, u doim Targaryenlarga sodiq bo‘lib, ularning qaytishini yashirincha qo‘llab-quvvatlagan. Uning bolalikdagi do‘sti, Pentos magistri Illirio Mopatis, quvilgan Vizerys va Deyenerisga boshpana va resurslarni taqdim etgan.
Varis esa Qirollik portida Barate
