Toshkent shahridagi Uchtepa tumani 31–mavze hududida sodir bo‘lgan mazkur voqea jamoatchilik orasida katta bahs va hayratga sabab bo‘ldi. Ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan audio-va videolavhalarda fuqaroning ichki ishlar organlari xodimiga pichoq bilan hujum qilishi va uni to‘xtatishga urinishlari yoritilgan bo‘lib, bu voqea Toshkent shahar IIIB tomonidan rasmiy ravishda izoh qilindi.
Hodisa joyi va vaqt belgisi. Joriy yilning 21 iyun kuni, taxminan soat 14:30da, Uchtepa tumanining 31–mavze hududida ikkita fuqaro orasida sog‘inchli yemas, balki jiddiy nizo ro‘y berdi. Fuqarolar — U.M. va N.T. — o‘zaro tortishib qolishadi va ixtilof og‘irlashganda, U.M. N.T.ga pichoq bilan tan jarohati yetkazdi. Hodisa zudlik bilan shifoxonaga olib borildi; jabrlangan shaxsga “chap ko‘krak qismi kesilgan-sanchilgan jarohat” tashxisi qo‘yildi.
Quvvatli xavfsizlik choralari va tezkor ushlash. Aholiga tasvirlangan voqeadan biroz keyin Uchtepada faoliyat yuritayotgan profilaktika inspektori — O.Abdullayev — jinoyat sodir etilgan nuqtani aniqlash uchun favqulodda tez harakat qilishga qaror qildi. Ta’minlangan ma’lumotlarga asoslanib, u “issiq iz” usuli bilan jinoyat sodir etgan shaxsni qidira boshladi. Shu paytda, ta’riflangan shaxs — U.M. — inspektorga qabul qilish uchun xatarli yondashdi va pichoq bilan zo‘ravonlik ko‘rsatdi. Xush hodisa bilan yakunlandi: profilaktika inspektorining tezkor harakati va yordami bilan U.M. o‘zini tushura oldi hamda uning qo‘lidan daliliy-moddiy isbot — jabrga yetkazilgan zararni keltirgan pichoq — olindi. Shu bilan birga, yonda turgan IIO (Ichki Ishlar organlari) xodimlari ham jabrlanmagan.
Qonuniy bayonot va tergov jarayoni. O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining 105-moddasi 2-qismi “m” bandiga asosan (qasddan o‘rtacha og‘ir tan jarohati yetkazish, agar qurol yoki sovuq qurol sifatida ishlatilgan bo‘lsa), Uchtepa tumani IIO FMB huzuridagi tergov bo‘limi tomonidan tegishli jinoyat ishi qo‘zg‘atildi. O‘tkazilayotgan dastlabki tergov va protsessual harakatlar jarayonida, gumonlanuvchining shaxsiy ma’lumotlari to‘liq o‘rganib chiqilmoqda. Shu bilan birga, holat joyida olingan videojazuvlar, fotosuratlar, jamoat guvohlari va bozorlik ma’lumotlari ham tergov hujjatlari sifatida qat’iy o‘rganilmoqda.
Jamoatchilik fikri va ijtimoiy munosabat. Ijtimoiy tarmoqlarda tarqalayotgan ushbu voqea juda mascharali-hayratlantirishli ko‘rinmaydi: fuqaroning davlat xodimiga qarshi vosita xizmatida bo‘lgan inspektorga pichoq bilan qurollangan holda qo‘rqinchli hujumi jamoat orasida keskin norozilik uyg‘otdi. Oxir-oqibat, mamlakatda barqarorlik va xavfsizlikni ta’minlash uchun ichki ishlar organlari xodimlarining sog‘-amanligi ustuvor ekani ko‘paytirildi. Mazkur holat nafaqat jinoyat huquqidan, balki jismoniy muhimlikdagi mas’uliyatlardan kelib chiqib, qat’iy yuritishni taqozo qiladi.
Sog‘liq va profilaktika choralari muhimligi. Bunday qo‘rqinchli voqealar jamoatchilikda ushbu sohadagi xavfsizlik tizimlari va institutlarning sherikas o‘rnini yana bir bor yoritib beradi. Xususan, pichoq kabi sovuq qurollardan foydalanish oqibatlariga nisbatan javobgarlik juda katta. Buning oldini olish uchun profilaktika inspektorlari va ichki ishlar organlari xodimlari tayyorgarligini kuchaytirish, tizimli jamoatli targ‘ibot ishlarini amalga oshirish, xususan, potensial ziddiyatlarni vaqtida aniqlash va oldini olish uchun profilaktika choralari o‘tkazish muhim sanaladi.
Terprovollar va kelgusi taqdiri. Tergov jarayoni yakunlangan paytda, gumonlanuvchi uchun sudda qat’iy qonuniy choralar qo‘llanilishi kutilayapti. Agar unda sharoit va ahloqiy holatga qarab, moddalarga muvofiq keskin sanksiyalar — jinoiy jazo yoki jamiyat ishlari — tayinlansa, bu kelasi mumkin og‘irak ta’sirlarini davlat va jamoatchilik o‘rganadi. Shu bilan barobarida, mazkur fojianing oldini olish uchun huquqni muhofaza qiluvchi organlar ijtimoiy tarmoqlarda tarqayapgan videolar orqali o‘z vazifasini, mushohada taktikalarini va operativ munosabatlarni qayta ko‘rib chiqish ehtiyojini e’tirof etishi kutilmoqda.
