So‘nggi oylarda bozorlarda go‘sht narxi ko‘tarilayotgani jamoatchilikning asosiy e’tibor markaziga aylangan. Ushbu masala yuzasidan O‘zbekiston Qishloq xo‘jaligi vazirligi rasmiy bayonot e’lon qildi. Hujjatda go‘sht tannarxiga ta’sir ko‘rsatayotgan omillar, ichki va tashqi bozordagi vaziyat, hamda narxlarning hozirgi holati atroflicha yoritilgan.
Rastalardagi narxlar qanday?
Vazirlikning ma’lumotlariga ko‘ra, bugungi kunda:
- arzonlashtirilgan bozor rastalarida mol va qo‘y go‘shti 65–75 ming so‘mdan,
- oddiy savdo rastalarida — 90–95 ming so‘mdan,
- savdo markazlarida esa 95–100 ming so‘mdan sotilmoqda.
Toshkentda bu soha bo‘yicha aniq tahlil ham berilgan:
- 65–75 ming so‘mlik go‘sht xaridorlarning 15–18 foizini,
- 90–95 ming so‘mlik ro‘zg‘orbop go‘sht — 82–85 foizini,
- 110–130 ming so‘mlik lahm (suyaksiz) go‘sht — atigi 1–2 foizni tashkil etmoqda.
Global tendensiyalar: faqat O‘zbekistonda emas
Vazirlik ta’kidlashicha, go‘sht narxi oshishi faqat mahalliy holat emas, balki butun dunyoda kuzatilayotgan global jarayon.
- Rossiyada tovuq go‘shti narxi 9,7% ga,
- Qozog‘istonda esa 4,7% ga qimmatlashgan.
Shu bilan birga, O‘zbekistondagi narxlar global bozor tebranishlariga nisbatan barqaror ekani qayd etildi.
Ta’minot va yetukchilik darajasi
2025 yilning birinchi choragida go‘sht narxiga ta’sir etgan asosiy omillar sifatida quyidagilar tilga olingan:
- ozuqa xom ashyosining qimmatlashishi,
- elektr energiyasi va yoqilg‘i xarajatlarining oshishi,
- chorva mollarini yetarli ozuqa bilan ta’minlash darajasi — atigi 35–40%.
Ozuqa narxlaridagi o‘sish esa nazariy emas, aniq raqamlarda aks etgan:
Ishlab chiqarish va import: raqamlar nimani ko‘rsatmoqda?
2024 yilda:
- 2,9 million tonna tirik vaznda,
- 1,7 million tonna so‘yilgan vaznda go‘sht ishlab chiqarilgan.
- Import — 93 ming tonna (umumiy hajmning 5,4%).
Import qilingan go‘shtning 70% qayta ishlash korxonalariga, qolgani esa dehqon bozorlarida arzonlashtirilgan rastalar orqali aholiga yetkazib berilgan.
O‘rtacha import narxi — 4 dollar. Asosiy yetkazib beruvchilar — Belarus va Qozog‘iston.
Xalqaro solishtirma: go‘sht qayerda qancha?
Vazirlik ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekiston go‘sht eng arzon sotiladigan davlatlardan biri, Markaziy Osiyoda esa Qirg‘izistondan keyin ikkinchi o‘rinda.
Zamin.uz tahririyati ushbu tahlilni kundalik ehtiyojlar bilan bog‘liq narx-navo tushunchasini sog‘lom va xolis baholash imkonini beruvchi qadam deb hisoblaydi. Iste’molchilar uchun muhim bo‘lgan yechim — narxni tanqid qilish emas, balki uning ortidagi omillarni tushunish va to‘g‘ri qaror qabul qilishdir.
