Qishloq Xojaligi - so'nggi yangiliklar

O‘zbekistonda aholini umumiy ro‘yxatga olish so‘nggi marta 1989-yilda o‘tkazilgan edi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Endi esa ushbu keng ko‘lamli tadbir 2026-yil 15-yanvardan 28-fevralgacha davom etishi rejalashtirilmoqda. Ro‘yxatga olish jarayoni avval 17 kun mobaynida internet orqali onlayn shaklda amalga oshiriladi, so‘ngra bir oy davomida mahalla yettiligi xodimlari ishtirokida uyma-uy yurish orqali davom ettiriladi. Mazkur tashabbus davlat xarajatlarini 1,3 trillion so‘mga kamaytirishga imkon beradi. Shuningdek, ro‘yxatga olish jarayoni sodda, tez va shaffof bo‘lishi ta’kidlanmoqda. Savollar soni avvalgi 328 tadan 71 taga qisqartirildi, bu esa aholini ro‘yxatga olishni yanada samarali va qulay qiladi. Ro‘yxatga olishda Yevropa statistika konferensiyasi tavsiyalariga asosan aholining tarkibi, migratsiya holati, oilaviy vaziyati va daromad manbalari bo‘yicha yagona ma’lumotlar bazasi yaratiladi. Shu tariqa davlat aholining ijtimoiy va iqtisodiy holati haqida to‘liq va ishonchli ma’lumotga ega bo‘ladi. Bundan tashqari, qishloq xo‘jaligi sohasi bo‘yicha ham aniq statistika yig‘iladi. Yer maydonlaridan foydalanish, chorva va parranda soni hisobga olinadi. Ushbu ma’lumotlar qishloq xo‘jaligiga yo‘naltiriladigan mablag‘larning samaradorligini oshirishga va mamlakatda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga xizmat qiladi. Ro‘yxatga olishni muvaffaqiyatli tashkil etish uchun mahalla yettiligi xodimlari maxsus o‘quv dasturi asosida tayyorlanadi va qo‘llab-quvvatlanadi. Shuningdek, keng targ‘ibot ishlari ommaviy axborot vositalari hamda ijtimoiy tarmoqlar orqali faol olib boriladi. Ushbu keng qamrovli tadbir demografik va iqtisodiy ma’lumotlarni aniq bazada yig‘ish orqali davlatning strategik siyosatini samarali amalga oshirishga yordam beradi va aholi turmush darajasini yaxshilashda muhim ahamiyat kasb etadi (manba: zamin.uz).

Prezident tomonidan qishloq xo‘jaligi yerlarida mahsulot yetishtirish jarayonining uzluksizligini ta’minlash va yer resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish maqsadida qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida farmon imzolandi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu hujjat asosida hududiy hokimliklar bo‘sh turgan yer maydonlarini aniq hisobga olib, ularni unumli ishlatishi nazarda tutilmoqda. Shuningdek, qishloq xo‘jaligiga ajratilgan yerlarni qayta ijaraga berish tizimi takomillashtiriladi. Farmonga ko‘ra, qishloq xo‘jaligi yerlaridan foydalanuvchi ijarachilar o‘zlariga ajratilgan yerning ma’lum qismini boshqa shaxslarga qayta ijaraga berish huquqiga ega bo‘ladi. Yer egalari va foydalanuvchilari esa o‘z yerlaridan foydalanish va egalik huquqini xalq deputatlari tuman yoki shahar kengashlari qarorlari asosida ijara huquqiga o‘zgartirish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Yangi qoidalarga muvofiq, yerga egalik va foydalanish huquqi ijara huquqiga o‘tkazilganda muddat O‘zbekiston fuqarolari va ularning tashkil etgan yuridik shaxslari uchun 30 yil, xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar uchun esa 25 yil etib belgilandi. Ushbu farmon yer resurslaridan samarali foydalanish, qishloq xo‘jaligida uzluksiz ishlab chiqarishni ta’minlash hamda fermer va tadbirkorlar uchun yangi imkoniyatlar yaratish maqsadida qabul qilingan muhim hujjat hisoblanadi (manba: zamin.uz).

Germaniya qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat vaziri Alois Rayner mamlakatda favqulodda vaziyatlarga tayyorgarlik ko‘rish maqsadida oziq-ovqat zaxirasini oshirish tashabbusini ilgari surdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Vazirning so‘zlariga ko‘ra, asosiy e’tibor tayyor holda iste’mol qilinishi mumkin bo‘lgan mahsulotlarga qaratilmoqda. Xususan, konservalangan makaron va shunga o‘xshash mahsulotlar zaxirasini ko‘paytirish rejalashtirilgan. Alois Rayner jurnalistlarga bergan intervyusida, ularni tez tayyorlanadigan va iste’molga yaroqli milliy zaxira sifatida shakllantirish niyatida ekanligini bildirdi. Tashabbusning umumiy qiymati 80-90 million yevroga teng bo‘lishi kutilmoqda. Vazir ta’kidlashicha, hozirgi geosiyosiy vaziyat va global yetkazib berish zanjirlaridagi muammolar Germaniyani bunday choralarni ko‘rishga undamoqda. Shu sababli, tayyor mahsulotlar zaxirasi mamlakat xavfsizligi va barqarorligini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega hisoblanadi. Bu tashabbus Germaniyaning kelajakdagi favqulodda holatlarga tayyorligini oshirishga xizmat qiladi.

2025-yilning birinchi yarim yilligida O‘zbekistonda shakar ishlab chiqarish hajmi aniqlandi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Milliy statistika qo‘mitasining rasmiy ma’lumotlariga ko‘ra, yanvar-iyun oylarida mamlakatda jami 165,5 ming tonna shakar ishlab chiqarilgan. Ushbu ko‘rsatkich qishloq xo‘jaligi va shakar sanoati uchun muhim natija hisoblanadi. Taqqoslash uchun, 2023-yilning birinchi yarim yilligida shakar ishlab chiqarish hajmi 332,6 ming tonnani tashkil qilgan bo‘lsa, 2024-yilda bu ko‘rsatkich 227,8 ming tonnaga kamaygan. 2025-yilda esa ishlab chiqarish hajmi yanada pasayib, 165,5 ming tonnaga tushgan. Bu holat shakar ishlab chiqarish sohasidagi o‘zgarishlar va istiqboldagi rejalar uchun muhim signal bo‘lib xizmat qiladi. Batafsil ma’lumotni Milliy statistika qo‘mitasining rasmiy hisobotidan topish mumkin (manba: milliystat.uz).

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Qishloq xo‘jaligi sohasiga zamonaviy texnologiyalarni joriy etishni jadallashtirish va samaradorlikni oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi farmoniga muvofiq, agrar tashkilotlarda robototexnika va dronlar yordamida xizmatlar yo‘lga qo‘yiladi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu xizmatlar qishloq xo‘jaligida ishlarni samarali va tez bajarishga imkon beradi. Endi dron xizmatlaridan foydalanish uchun Agroportal orqali onlayn tarzda ariza berish, shartnoma tuzish va to‘lovlarni amalga oshirish mumkin bo‘ladi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Agroportal orqali 30 metr balandlikgacha uchuvchi dronlar xizmatidan foydalanish imkoniyati yaratiladi. Dronlar faqat tegishli idoralar bilan kelishilgan hududlarda, ular tomonidan berilgan yillik ruxsatnomalar asosida ishlatiladi. Bu esa xizmatlarning qonuniy va tartibli amalga oshirilishini ta’minlaydi. Qishloq xo‘jaligida zamonaviy texnologiyalarni keng joriy etish orqali ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va resurslardan oqilona foydalanish maqsad qilingan. Shu bilan birga, agrar sohada innovatsion yondashuvlarni rivojlantirish va raqobatbardoshlikni kuchaytirish rejalashtirilgan. Dron xizmatlarining keng joriy etilishi qishloq xo‘jaligi sohasida ishlarni avtomatlashtirish va sifatni yaxshilashga katta hissa qo‘shadi. Bu esa mamlakatimiz qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqarish hajmini oshirishga xizmat qiladi.

O‘zbekkosmos agentligi Birlashgan Millatlar Tashkiloti ko‘magida qurg‘oqchilikni monitoring qilish tizimini yaratmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu loyiha qishloq xo‘jaligi va suv resurslarini samarali boshqarishga qaratilgan. Yangi tizim sun’iy yo‘ldosh ma’lumotlari hamda zamonaviy tahlil texnologiyalaridan foydalanadi. Bu imkoniyat suv yetishmovchiligi xavfini oldindan aniqlash va zarur choralarni ko‘rishga yordam beradi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, dastur iqlim o‘zgarishining salbiy ta’sirini kamaytirish va qishloq xo‘jaligida barqaror rivojlanishni ta’minlashga xizmat qiladi. Loyiha bosqichma-bosqich amalga oshiriladi va uning natijalari mamlakatimizning suv resurslarini yanada samarali boshqarish imkonini beradi. Shu bilan birga, tizim qishloq xo‘jaligi sohasida yuzaga keladigan qurg‘oqchilik muammolarini vaqtida aniqlashga yordam beradi. Bu esa dehqonlarga va mutasaddilarga o‘z faoliyatlarini yanada samarali rejalashtirish imkoniyatini beradi. Loyiha doirasida yig‘ilgan ma’lumotlar asosida hududlardagi suv ta’minoti va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini yaxshilash bo‘yicha aniq tavsiyalar ishlab chiqiladi. Shu tarzda, yangi monitoring tizimi mamlakatimizning iqlim sharoitlariga moslashish va resurslardan oqilona foydalanishni ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi. Manba: Kursiv.media.

Janubiy Koreyada it go‘shti yetishtirish bilan shug‘ullanuvchi fermalarning ko‘pchiligi faoliyatini to‘xtatmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu jarayon mamlakatda bir yil oldin qabul qilingan maxsus qonun asosida amalga oshirilmoqda. Qishloq xo‘jaligi vazirligining ma’lumotlariga ko‘ra, 2024 yil avgustidan beri 1537 ta it go‘shti fermasining 1072 tasi yopilgan, ya’ni bu fermalarning 70 foizi faoliyatini to‘xtatgan. Yopilgan fermalarda jami 346 ming bosh it boqilgan bo‘lib, bu mamlakatdagi itlarning 74 foizini tashkil etadi. Rasmiylar 2025 yil oxirigacha it go‘shti fermalarining kamida 75 foizi faoliyatdan to‘xtashini taxmin qilmoqda. Vazirlik vakilining ta’kidlashicha, bu ko‘rsatkich kutilganidan yuqori bo‘lib, jamoatchilikning it go‘shtini iste’mol qilishni taqiqlashni avlodlar oldidagi mas’uliyat deb qabul qilishi hamda hukumatning moliyaviy yordamlari bunga ta’sir ko‘rsatmoqda. Qonunga ko‘ra, itlarni ko‘paytirish, so‘yish, tarqatish hamda go‘sht maqsadida sotish qat’iyan taqiqlangan. Bundan tashqari, ushbu sohada ishlaganlarga kasbini o‘zgartirish uchun davlat tomonidan subsidiyalar beriladi. 2027 yildan boshlab, uch yillik o‘tish davri tugagach, qonunni buzganlarga ikki yilgacha ozodlikdan mahrum qilish yoki 30 million von miqdorida jarima solinishi mumkin. 2024 yilda Janubiy Koreya Milliy Assambleyasi it go‘shti iste’molini taqiqlovchi qonunni qabul qilgan edi. O‘sha paytda aholining 90 foizi it go‘shti iste’mol qilishni ma’qullamaganini bildirgan. Shu tariqa, mamlakatda it go‘shti fermalari bosqichma-bosqich yo‘qolib bormoqda, bu esa Janubiy Koreya jamiyatining yangi qadriyatlar sari intilayotganidan dalolat beradi.

Yurtimizda oziq-ovqat va meva-sabzavot mahsulotlari eksportini kengaytirish bo‘yicha yangi vazifalar va istiqbollar belgilandi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida o‘tgan videoselektor yig‘ilishida qishloq xo‘jaligida amalga oshirilgan islohotlar va yangiliklarga alohida e’tibor qaratildi. So‘nggi uch yil davomida 250 ming gektar paxta va g‘alla yerlari oziq-ovqat mahsulotlari yetishtirishga yo‘naltirildi. Shuningdek, 160 ming gektar yangi bog‘ va tokzorlar tashkil etildi, eski 107 ming gektar yerlar esa to‘liq yangilandi. Bu chora-tadbirlar oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash va eksport salohiyatini oshirishga xizmat qilmoqda. Shu bilan birga, 1 milliard dollarlik 1,5 mingta yangi oziq-ovqat sanoati loyihalari amalga oshirildi. Bugungi kunda mamlakatimizda 100 ming tonna mahsulotni saqlash, 70 ming tonna quritish, 46 ming tonna saralash va qadoqlash quvvatlari yaratildi. Ushbu infratuzilmalar mahsulotlarimiz raqobatbardoshligini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Prezident Mirziyoyevning ta’kidlashicha, qishloq xo‘jaligidagi izchil islohotlar xalqaro tashkilotlar tomonidan ham e’tirof etilmoqda. Joriy oyda Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) Kengashi a’zoligiga saylanganimiz yangi loyihalarga xalqaro investitsiyalarni jalb qilish va milliy hamda mintaqaviy tashabbuslarni rivojlantirish uchun keng imkoniyat yaratadi. Mamlakatimizda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash, yangi eksport bozorlarini ochish va mahsulot sifatini oshirish borasidagi ishlar davom etmoqda. Eksport geografiyasini kengaytirish, innovatsion yechimlar va zamonaviy agrotexnologiyalarni joriy etish yig‘ilishda muhim mavzular sifatida ko‘tarildi. Yangi rejalar, amaliy chora-tadbirlar va istiqbolli loyihalar muhokama qilindi. Bu salohiyatni to‘liq ishga solishda yangi imkoniyatlar va ish o‘rinlari yaratiladi. Meva-sabzavot hamda oziq-ovqat sanoatidagi yangiliklar nafaqat iqtisodiyotimizni rivojlantiradi, balki xalqimiz farovonligiga ham bevosita ta’sir ko‘rsatadi (zamin.uz).

Toshkent shahrining markaziy issiq suv ta’minoti tizimini boshqaruvchi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi 2024 yil sentabr va oktyabr oylarida amalga oshiriladigan rejalashtirilgan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari jadvalini e’lon qildi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Ushbu profilaktika tadbirlari davomida markaziy isitish tizimiga ulangan turar joylarda issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Har bir bosqichda suv ta’minotining uzilishi besh kun davom etadi. Kompaniyaning rasmiy bayonotida qayd etilishicha, bu chora-tadbirlar shaharning issiq suv va isitish infratuzilmasini kelayotgan qish mavsumiga tayyorlash uchun juda muhimdir. Diagnostika va zarur ta’mirlash ishlari tizimning qishki yuklamalar vaqtida barqaror va nosozliksiz ishlashini ta’minlashga qaratilgan. Veolia Energy Tashkent rahbariyati poytaxt aholisi va tashkilotlaridan vaqtinchalik noqulayliklarga sabr-toqat bilan yondashishni so‘radi. Texnik xizmat ko‘rsatish ishlari va issiq suv ta’minotining vaqtincha to‘xtatilishi quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: 8-12 sentabr kunlari Mirzo Ulug‘bek, Temur Malik, Avayxon, Mingbuloq ko‘chalari, shuningdek Mirishkor, Shukura Burxonova, Razzok Hamroyev, Salom, Durmon yo‘li va Feruza hududlarida suv uzilishi kuzatiladi. Shuningdek, Karasu-1,2,3,4,6, Buz-2 va Feruza massivlari, Zarqarlik, Lutfi, Bog‘iston, Katartal, Guliston, Farhod ko‘chalari va boshqa bir qator hududlarda ham vaqtincha to‘xtatishlar bo‘ladi. 15-19 sentabr kunlari Qorasuv, Besharyk, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysuzlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari va Axangaran shosse hududlarida suv ta’minoti to‘xtatiladi. Tuzel, Uysuzlar, Asalobod massivlari va Aviagorodok shaharlarida ham shu tarzda xizmat ko‘rsatish vaqtincha to‘xtatiladi. Shuningdek, shahar markazi va uning atrofidagi ko‘plab ko‘chalar va massivlar bu jarayonga kiradi. 22-26 sentabr kunlari Mustaqillik prospekti, Mirzo Ulug‘bek, Buyuk Ipak Yo‘li, Qari Niyoziy, Sayram, Tamara Xonim, Akkurgan, Osiyo, Lev Tolstoy ko‘chalari va atrofdagi hududlarda profilaktika ishlari olib boriladi. Bu davrda Yalangach, Tashselmash, Mavlono Riyoziy, Buz-1 massivlari va boshqa hududlarda issiq suv ta’minoti vaqtincha uziladi. 29 sentabr – 3 oktyabr kunlari Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Ahmad Donish, Sharofa Rashidov, Yahyo Gulyamov ko‘chalari, Shahrisabz, Shastri, Yangishahar, Dehqonobod hududlari va boshqa ko‘plab joylarda suv ta’minoti to‘xtatiladi. Shu bilan birga, Beltepa, Ibn Sino, Jararyk, Beshqurghan, Olimpiya massivlari va talabalar shaharchalari ham vaqtincha issiq suvsiz qoladi. 6-10 oktyabr kunlari Munis, Sarikul, Eski Sarikul, Yangizamon, Yangi Kuyluk, Abdurauf Fitrat, Farg‘ona Yo‘li va Kuyluk massivlarida ham shu kabi texnik xizmat ko‘rsatish ishlari amalga oshiriladi. Sergeli tumanidagi ko‘plab ko‘cha va massivlarda ham issiq suv ta’minoti vaqtinchalik uziladi. Toshkent markaziy issiq suv ta’minoti tizimi Markaziy Osiyodagi eng yirik tizimlardan biri hisoblanadi. Uning umumiy uzunligi 2000 kilometrdan ortib, bu masofa Toshkentdan Istanbulgacha bo‘lgan to‘g‘ri chiziq masofasiga tengdir. Shuning uchun, belgilangan muddatlarda amalga oshiriladigan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari shaharning issiq suv va isitish tizimining ishonchli ishlashini ta’minlash uchun zarurdir. Aholidan vaqtinchalik noqulayliklarga tushunish bilan qarashlari so‘raladi.

Bugun, 7 sentyabr kuni, O‘zbekiston osmonida noyob astronomik hodisa — to‘liq Oy tutilishi yuz beradi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. O‘zbekiston Fanlar akademiyasining ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu hodisa mamlakatimizning barcha hududlaridan aniq ko‘rinadi. Oy tutilishi paytida Oy yuzasi butunlay Yer soyasida qoladi. To‘liq fazali tutilish 1 soat 22 daqiqa davom etadi, biroq butun jarayon 5 soatdan ortiq vaqtni o‘z ichiga oladi. Bu hodisa nafaqat O‘zbekistonda, balki Evroosiyo va Afrikadagi bir qator davlatlarda ham kuzatiladi. Jumladan, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston, Afg‘oniston, Eron, Arab davlatlari, shuningdek, Pokiston, Hindiston, Xitoy, Janubiy va Shimoliy Koreya, Malayziya, Vyetnam, Laos kabi mamlakatlarda to‘liq Oy tutilishini ko‘rish mumkin. Rossiyaning markaziy hududlari, Turkiya, Ozarbayjon, Saudiya Arabistoni, Yaponiya va Avstraliyaning ayrim joylarida ham Oy to‘liq soyada qoladi. Yevropa, Filippin, Gavayi, Fidji va Yangi Zelandiya esa qisman tutilishni kuzatadi. O‘zbekistonda Oy tutilishining aniq vaqtlari quyidagicha: qisman tutilish Toshkent vaqti bilan 21:27 da boshlanadi, to‘liq faza 22:30 da kirib keladi, 23:11 da eng yuqori nuqtaga yetadi, 23:52 da to‘liq faza yakunlanadi va 8 sentyabr soat 00:56 da qisman faza ham tugaydi. Mutaxassislar ma’lumotiga ko‘ra, tutilish davomida Oyning ufqdan balandligi dastlab 27 darajani tashkil etadi, maksimal paytda esa 39 darajagacha ko‘tariladi. Eng muhimi, ushbu hodisani kuzatish uchun teleskop yoki boshqa maxsus uskunalar talab qilinmaydi. Oddiy ko‘z bilan ham Oy tutilishini xavfsiz tomosha qilish mumkin. Olimlar ta’kidlaganidek, Oy tutilishini bevosita ko‘z bilan kuzatish mutlaqo xavfsiz hisoblanadi. Astronomiya ixlosmandlari va oddiy fuqarolar uchun bu kecha tabiatning noyob go‘zalligini ko‘rish va esda qolarli xotira yaratish uchun ajoyib imkoniyatdir. Manba: O‘zbekiston Fanlar akademiyasi.

Rossiya Federal tibbiyot-biologik agentligi (FTBA) yangi mRNK vaksinasining saraton kasalligiga qarshi zarur tadqiqotlarini yakunlab, uni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun hujjatlarni taqdim etdi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Bu esa vaksinaning klinik qo‘llanilishiga yo‘l ochmoqda. Agentlik rahbari Veronika Skvortsova yaqinda “Izvestiya” nashriga bergan intervyusida shunday ma’lumot berdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, “Enteromiks” nomli preparatni qo‘llash uchun ruxsat olish hujjatlari 2025-yilning yoz oxirida Sog‘liqni saqlash vazirligiga topshirilgan. Bu jarayon klinikadan oldingi uzoq sinovlardan so‘ng amalga oshirildi va ular preparatning xavfsizligi hamda samaradorligini tasdiqladi. Ushbu vaksinani ishlab chiqish shaxsiylashtirilgan dori vositalarini yaratish bo‘yicha kengroq tashabbusning bir qismi hisoblanadi. mRNK texnologiyasi asosida yaratilgan preparat har bir bemor uchun o‘ziga xos bo‘lgan o‘sma hujayralarining xususiyatlariga moslashtirilgan vaksina yaratishni nazarda tutadi. Tadqiqotlarda hayvonlarda, xususan ichak adenokarsinomasi bilan og‘rigan modellar ustida sinovlar o‘tkazildi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, preparat o‘smaning o‘sishini sekinlashtirishi bilan birga uning hajmini 75-80 foizga kamaytirgan. Veronika Skvortsova ta’kidlaganidek, ushbu vaksina bo‘yicha uch yillik tadqiqotlar muvaffaqiyatli yakunlandi va yaqin kelajakda regulyatorning tasdig‘idan so‘ng bemorlarda qo‘llanishi rejalashtirilmoqda. Dastlab kolorektal saraton kasalligiga chalingan bemorlar ushbu terapiyaga kirishadi, keyinchalik esa melanoma va glioblastoma kabi miyadagi eng agressiv o‘smalar uchun moslashtiriladi. Saraton kasalliklari sohasidagi yutuqlarga parallel ravishda Rossiya neyroproteziya bo‘yicha ham katta muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Veronika Skvortsova mikroelektrodlarni nerv uchlariga implantatsiya qilish orqali protezlarni sezgir qilish bo‘yicha ishlar amalga oshirilayotganini qayd etdi. Bu yo‘nalish FTBAning Miya va neyrotexnologiyalar markazi bilan “Motorika” kompaniyasi hamkorligida rivojlantirilmoqda. Mazkur markaz jahon miqyosida ilmiy markaz maqomini olgan va tegishli grant bilan ta’minlangan. Jarayon bir necha bosqichdan iborat bo‘lib, fantom og‘riqlarni bartaraf etishdan tortib, virtual haqiqat yordamida protezlarga tayyorgarlik ko‘rish va ularni sezgir qilishgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. Ushbu texnologiyalarga kengroq kirishni ta’minlash maqsadida maxsus tibbiyot muassasalari tarmog‘i tashkil etilishi rejalashtirilmoqda. 2027-yilgacha mamlakatning turli hududlarida, jumladan Primorskiy kraida o‘nta yangi protez va reabilitatsiya markazlari ochilishi nazarda tutilgan. Ularda Moskva yaqinidagi Goluboye qishlog‘ida faoliyat yuritayotgan birinchi markaz modeli asos bo‘ladi. Yangi rus vaksinasi uchun asos bo‘lgan mRNK texnologiyasi COVID-19 pandemiyasi davrida jahon miqyosida tanildi. Biroq uning saraton kasalliklarini davolashdagi imkoniyatlari olimlar tomonidan o‘nlab yillar davomida o‘rganib kelindi. 1990-yillarning o‘rtalarida sichqonlarda mRNK yordamida saraton hujayralariga qarshi immun javobni keltirib chiqarish bo‘yicha birinchi muvaffaqiyatli tajribalar o‘tkazilgan edi.

Turkiyadan hayratlanarli yangiliklar kelmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Zinedin Zidan «Fenerbahche» futbol klubining yangi bosh murabbiyi bo‘lishi mumkin. Klub rahbariyati yozda jamoani sezilarli darajada kuchaytirganidan so‘ng, Zidan bilan dastlabki kelishuvga erishgan. 53 yoshli murabbiy maosh va shart-sharoitlar bo‘yicha muzokaralar yakunlangach, Turkiyaga ko‘chib o‘tadi, deb xabar beradi Sabah Spor nashri. Eslatib o‘tamiz, yaqinda «Fenerbahche» jamoasi bosh murabbiyi Joze Mourinyo bilan xayrlashdi. Bu qaror Stambul «kanarichkalari» Chempionlar Ligasi saralash bosqichida «Benfika»ga yutqazgach qabul qilindi. Oldinroq matbuotda Zinedin Zidan Fransiya terma jamoasi bosh murabbiyi Didye Deshamning o‘rnini egallashni rejalashtirayotgani haqida xabarlar tarqalgan edi. Desham ushbu lavozimni 2026 yilgi jahon chempionati yakunida tark etishi kutilmoqda. Bu yangiliklar futbol ixlosmandlari orasida katta qiziqish uyg‘otmoqda.

Apple kompaniyasi sentabr oyida o‘zining yangi flagman smartfonlari iPhone 17 Pro va iPhone 17 Pro Max modellarini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu qurilmalar nafaqat ichki imkoniyatlari, balki tashqi ko‘rinishi bilan ham sezilarli darajada yangilangan. Eng katta o‘zgarishlardan biri orqa kamera podining butun korpus eni bo‘ylab joylashganidir. Sensorlar joylashuvi avvalgidek qolgan, ammo LiDAR va chaqnoq endi qarama-qarshi tomonda joylashgan. Apple titan korpusdan voz kechib, alyuminiy korpusga qaytdi. Alyuminiy issiqlikni oldingiga nisbatan 20 barobar samaraliroq tarqatadi. Korpus to‘liq metall bo‘lib, orqa qismida simsiz zaryadlash uchun Ceramic Shield oynali maydon mavjud. Old panelda yangi Ceramic Shield 2 ishlatilgan bo‘lib, u uch barobar mustahkamroqdir. Shuningdek, ekran yuzasida yorug‘likni aks ettirmaydigan qoplama qo‘llanilgan. Ichki quvvat jihatidan yangi Apple A19 Pro chipi o‘rnatilgan. U 6 yadroli protsessor va 6 yadroli grafik protsessorga ega bo‘lib, ikkinchi avlod Dynamic Caching texnologiyasi yordamida uzoq davom etadigan vazifalarda oldingiga nisbatan 40 foiz tezroq ishlaydi. Pro modellarda birinchi marta bug‘ yordamida sovitish tizimi joriy etilgan bo‘lib, alyuminiy korpus bu jarayonga yordam beradi. Kamera tizimi ham sezilarli yangilangan. Endi to‘liq 48 megapikselli asosiy, ultra keng va telefotokameralar mavjud. Telefotokamera 8 barobar optik zoom, shuningdek 4 barobar rejimi va 3D stabilizatsiya funksiyasiga ega. Old kamera esa 18 megapikselli bo‘lib, Center Stage texnologiyasi bilan jihozlangan. Bundan tashqari, ProRes RAW formatida video yozish imkoniyati qo‘shilgan, bu esa videomontaj bilan shug‘ullanuvchilar uchun muhim yangilik hisoblanadi. Avtonomiya ko‘rsatkichlariga kelsak, iPhone 17 Pro modeli 33 soat video ko‘rish imkoniyatiga ega, iPhone 17 Pro Max esa 39 soat ishlaydi. Qurilmalarni 0 dan 50 foizgacha zaryadlash uchun atigi 20 daqiqa vaqt ketadi. Narxlari quyidagicha belgilangan: iPhone 17 Pro 1099 dollar, iPhone 17 Pro Max esa 1199 dollar. Qurilmalar 19 sentabrdan sotuvga chiqadi. Ranglar qatorida Silver, Deep Blue va Cosmic Orange mavjud. Yangi TechWoven g‘iloflar va Crossbody Strap aksessuar sifatida taqdim etildi. Apple kompaniyasi ushbu yangilanishlar bilan haqiqatan ham “Pro” darajasiga chiqa oldimi, bu savol foydalanuvchilar orasida muhokama qilinmoqda. Yangi modellar yuqori darajadagi quvvat va sifatni taqdim etadi, bu esa ularning bozordagi o‘rnini mustahkamlashga yordam beradi.

Avvalroq Angrenda yuz bergan yirik yo‘l-transport hodisasi haqida xabar berilgandi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Toshkent–Osh xalqaro avtomobil yo‘lida bir nechta transport vositalari ishtirokida avtohalokat sodir bo‘ldi. Hodisa 7-sentyabr kuni soat taxminan 12:20 da yuz berdi. Ichki ishlar organlaridan olingan ma’lumotlarga ko‘ra, Shacman rusumli yuk mashinasi, unda sement tashilayotgan va 44 yoshli haydovchi boshqaruvida bo‘lgan, boshqaruvni yo‘qotib, temiryo‘l o‘tish joyida to‘xtab turgan ikkita yuk mashinasi va beshta yengil avtomobilga urildi. Zarba natijasida yong‘in yuzaga keldi, ammo voqea joyiga yetib kelgan tezkor xizmatlar tomonidan tezda o‘chirilgan. Ichki ishlar organlari o‘lim va jarohat olganlar soni haqida ma’lumot berdi. Hodisa joyida yetti kishi halok bo‘ldi. Besh kishi shifoxonaga yotqizildi, yana to‘rt nafar ishtirokchi tibbiy yordam olib, uyiga yuborildi. Hozirgi vaqtda hukumat hodisaning sabablarini o‘rganish uchun komissiya tuzdi. Komissiyaga boshchilik qilish uchun Bosh vazir o‘rinbosari Achilbay Ramatov tayinlandi.

Shimoliy Karolinada 23 yoshli ukrainalik qochqin Irina Zarutska poyezdda pichoqlab o‘ldirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Politsiya ayolga hujum qilgan 34 yoshli Dekarlos Braunni qo‘lga oldi va uni qotillikda ayblamoqda. Voqea videoga tushib, ijtimoiy tarmoqlarda keng tarqaldi, bu esa jamoatchilik orasida katta norozilikka sabab bo‘ldi. Shahar meri ushbu holatni sud tizimidagi xato deb atab, transportda xavfsizlikni oshirish bo‘yicha choralar ko‘rilishini va’da qildi. Zarutskaning oilasi uning 2022-yilda urushdan qochib AQShga kelganini va yangi hayotga tez moslashganini bildirdi. U san’atga qiziqardi, hayvonlarni yaxshi ko‘rar va oilasi bilan baxtli yashardi. Ushbu voqea siyosiy bahslarga ham sabab bo‘ldi. Ayrimlar Braun ilgari og‘ir jinoyatlar uchun jazolangan bo‘lsa-da, ozodlikka chiqqanini tanqid qildi. Shtat rahbari esa jinoyatchilikka qarshi yanada samarali choralar ko‘rishga chaqirdi. Bu voqea jamiyatda xavfsizlik va adolat masalalarini yana bir bor muhokama qilishga sabab bo‘ldi.

2025-yil 7-sentabrdan boshlab O‘zbek so‘mi nisbatan kuchaymoqda. AQSh dollari kursi 12437.15 so‘mga ko‘tarilib, 62.6 so‘mga oshdi. Bu esa dollar qiymatining mustahkamlanishini ko‘rsatmoqda. Yevro kursi 14480.57 so‘mga yetib, 55.56 so‘mga o‘sdi. Yevro ham so‘mga nisbatan ijobiy dinamikani saqlab qoldi. Rossiya rubli 153.34 so‘mga ko‘tarilib, 0.21 so‘mga oshdi, bu esa kichik, ammo barqaror o‘zgarishdir. Britaniya funti 16715.53 so‘mga ko‘tarilib, 123.73 so‘mga oshdi. Bu eng katta o‘sishlardan biri hisoblanadi. Yaponiya iyenasi 83.85 so‘mga yetib, 0.55 so‘mga oshib, so‘mga nisbatan biroz kuchaydi. Shveytsariya franki 15449.88 so‘mga ko‘tarilib, 50.99 so‘mga oshdi. Xitoy yuani 1741.82 so‘mga yetib, 9.9 so‘mga ko‘tarildi. Barcha asosiy valyutalar so‘mga nisbatan ijobiy o‘zgarishlarni ko‘rsatmoqda. Ertangi kunda ham ushbu kurslar o‘zgarishsiz qolishi kutilmoqda. Bu esa valyuta bozorida barqarorlik belgisi sifatida baholanmoqda. So‘mning mustahkamlanishi iqtisodiyot uchun ijobiy signal bo‘lib, import va eksport faoliyatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.