Bloomberg - so'nggi yangiliklar

AQSH prezidenti Donald Tramp Rossiyaning uchuvchisiz dronlarining Polsha havo hududiga kirishi haqida fikr bildirdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bu holat ehtimoliy tasodifiy xatolik natijasida yuzaga kelgan bo‘lishi mumkin, biroq u bu vaziyatdan norozi ekanligini ta’kidladi. Bloomberg agentligining ma’lumotiga ko‘ra, 12 sentyabr kuni Oq uyda jurnalistlar bilan suhbatda Tramp shunday dedi: «Bu xatolik bo‘lgan bo‘lishi ehtimoldan yiroq emas. Ammo men bunday holatdan qoniqmaganman va umid qilamanki, bu masala tez orada hal qilinadi». Shuningdek, Tramp Rossiyani bu harakat uchun keskin tanqid qildi. U so‘zlarida: «Menga bu ma’qul emas va men bunga rozi emasman», dedi. Ma’lumot uchun, 10 sentyabrga o‘tar kechasi Rossiya Ukrainaga keng ko‘lamli havo hujumlari uyushtirayotgan paytda kamida 19 ta dron Polsha chegarasidan o‘tgan. Bu dronlarga qarshi nafaqat Polsha harbiy havo kuchlari, balki boshqa NATO davlatlarining qiruvchi samolyotlari ham jalb qilingan. Dron parchalari Belarus va Ukraina chegarasiga yaqin joylashgan Viriki qishlog‘idagi turar joy binosiga zarar yetkazgan, ammo insonlarning halok bo‘lgani haqida ma’lumot berilmagan. Ushbu voqea atrofida siyosiy bahslar kuchayib bormoqda va bu holat NATO bilan Rossiya o‘rtasidagi munosabatlarda yanada keskinlikka olib kelishi mumkinligi ta’kidlanmoqda. Shunday qilib, vaziyat xalqaro maydonda jiddiy e’tibor talab qiladigan masalaga aylangan.

Ilon Mask rahbarligidagi neyrotexnologiyalar kompaniyasi Neuralink 2026-yilda to‘liq ko‘r bo‘lgan bemorning ko‘rish qobiliyatini qisman tiklash bo‘yicha operatsiya o‘tkazishni rejalashtirmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda Ilon Mask o‘zining ijtimoiy tarmoqdagi sahifasida Kanadada amalga oshiriladigan ilk faoliyat haqida ma’lumot berib, kompaniyaning kelgusidagi rejalarini bayon qildi. Kompaniya va Maskning ma’lum qilishicha, kelasi yilda ko‘rish qobiliyati cheklangan insonlarning ko‘rish qobiliyatini bosqichma-bosqich tiklash asosiy maqsadlardan biri bo‘ladi. Ushbu jarayonda neyrochiplar yordamida ko‘rish bilan bog‘liq muammolarni bartaraf etishga qaratilgan ilmiy va tibbiy tadqiqotlar o‘tkaziladi. Bu faqat ko‘rish qobiliyati zaif bo‘lgan bemorlar uchun emas, balki boshqa nevrologik kasalliklardan aziyat chekayotgan shaxslar uchun ham yangi imkoniyatlar yaratishi kutilmoqda. Bloomberg axborot agentligining iyul oyidagi xabariga ko‘ra, Neuralink 2031-yilga kelib har yili 20 mingga yaqin bemorga neyrochip implantatsiyasini amalga oshirishni maqsad qilgan. Bemorlar uch xil neyrochip versiyalaridan foydalanishlari mumkin bo‘lib, ular ko‘rish qobiliyati zaif bo‘lganlar uchun ko‘rishni yaxshilash, neyrodegenerativ kasalliklarning alomatlarini yengillashtirish va boshqa aqliy kasalliklarni nazorat qilish uchun mo‘ljallangan. Ushbu qurilmalar nevrologiya sohasida katta yutuqlar bo‘lib, ko‘plab bemorlarga yangi umidlar beradi.

Apple kompaniyasi 2026 yilda birinchi buklanadigan iPhone modelini taqdim etishga tayyorgarlik ko‘rmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. So‘nggi vaqtlarda kompaniya mahsulotlarida kichik dizayn o‘zgarishlarini amalga oshirib kelmoqda, ko‘pincha yangi modellarning farqi faqat ranglarda ko‘rinmoqda. Ammo yangi qurilma butunlay yangi konseptga ega bo‘lib, kitobdek ochilib, planshetga aylanishi mumkin bo‘lgan smartfon sifatida ishlab chiqilmoqda. Bloomberg nashrining sharhlovchisi Mark Gurman ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu buklanadigan iPhone ichki kod nomi V68 bo‘lib, uning tashqi displeyi besh-olti dyuym, ichki ekrani esa sakkiz dyuym atrofida bo‘ladi. Qurilma to‘rtta kamera bilan jihozlanadi. Old panelda selfi va videoqo‘ng‘iroqlar uchun alohida linzalar, orqa tomonida esa yuqori aniqlikdagi ikkita kamera mavjud bo‘ladi. Shuningdek, ishlab chiquvchilar Touch ID texnologiyasini qayta joriy etishga qaror qilgan, barmoq izi skaneri qurilmaning yon tomonida joylashadi. Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, buklanadigan iPhone bozorda katta qiziqish uyg‘otadi. Uning dastlabki narxi taxminan 1999 dollar atrofida bo‘lishi kutilmoqda. Bu yangi model Apple mahsulotlari ichida yangicha va innovatsion yechim sifatida e’tiborga loyiqdir.

Apple kompaniyasi AQSh bozoriga mo‘ljallangan yangi iPhone modellarini Hindistondagi beshta zavodda ishlab chiqarishni kengaytirdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu zavodlar orasida yaqinda ishga tushirilgan korxonalar ham mavjud. Bloomberg nashrining xabar berishicha, kelasi oy taqdim etilishi kutilayotgan iPhone 17 modelining barcha turlari ilk bor Hindistonda ishlab chiqariladi. Tata Group korxonalari ikki yil ichida mamlakatdagi iPhone ishlab chiqarish hajmining yarmigacha ulushga ega bo‘lishi kutilmoqda. Bundan tashqari, Apple kompaniyasi Hindistondan AQShga eksport hajmini sezilarli darajada oshirdi. Joriy yilning aprel oyidan iyul oyigacha bo‘lgan davrda 7,5 milliard dollarlik iPhone mahsulotlari eksport qilingan. Kompaniya yaqin kelajakda iPhone 18 modelini ham Hindistonda ishlab chiqarishni boshlashni rejalashtirmoqda. Bu qadam Apple uchun ishlab chiqarish tarmog‘ini kengaytirish va xarajatlarni kamaytirish maqsadida muhim ahamiyatga ega. Hindiston esa texnologik mahsulotlar ishlab chiqarishda global bozor o‘yinchilaridan biriga aylanishga intilmoqda. Shunday qilib, Apple va Hindiston o‘rtasidagi hamkorlik yanada mustahkamlanmoqda va mamlakat iqtisodiyotiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmoqda.

2027 yil Apple uchun shunchaki yubiley emas — yangi texnologik davr boshlanishi mumkin. Mana shunday shov-shuvli ma’lumot bilan Bloomberg tahlilchisi va insayder Mark Gurman chiqish qildi. Uning ta’kidlashicha, Apple o‘zining sevimli qurilmasi – iPhone'ning 20 yilligi munosabati bilan butun ekotizimni qayta yaratishga tayyorlanmoqda. iPhone – shisha va “uzluksiz” dizayn bilan Eng katta yangiliklardan biri — ramkasiz va to‘liq shishadan yasaladigan, buklama shakldagi iPhone bo‘lishi mumkin. Gurmanning yozishicha, bu qurilma Apple'ning 2019 yildagi patentlariga asoslangan bo‘lib, tana atrofini birlashtiruvchi “aylana kabi” korpusga ega bo‘ladi. Bu Apple tarixidagi eng futuristik iPhone bo‘lishi mumkin. Ilgari The Information manbasi kompaniya ekran ostida kamerali iPhone ustida ham ish olib borayotganini xabar qilgan edi. Shuningdek, The Elec ma’lumotiga ko‘ra, Apple bunday qurilmada Samsung yoki Vivo‘ning egri yoqali displeylarini emas, balki o‘z texnologiyasini tanlamoqda. Qo‘shimcha qurilmalar: aqlli ko‘zoynak va kamerali soat Yubiley smartfonidan tashqari, 2027 yilda Apple yana bir qator innovatsion gadjetlarni taqdim etishi mumkin: Aqlli ko‘zoynaklar — kamera, mikrofon, dinamiklar va SI yordamchisi bilan jihozlanadi; AirPods'ning yangi avlodi — vizual tarjima va boshqaruvga ega bo‘lishi mumkin; Kamerali Apple Watch — tibbiy tahlillar va SI imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida; Buklama iPhone — displeyi ikki yoki uch qismiga yoyilishi mumkin bo‘lgan model. Siri va SI: Apple o‘z server chipini ham tayyorlamoqda Apple o‘zining ovozli yordamchisi Siri'ni sun’iy intellekt asosida tubdan qayta ishlamoqda. 2027 yilda kompaniya Siri'ni katta tilli model (LLM) yordamida intellektual yordamchiga aylantirishni rejalashtirgan. U faqatgina savol-javob bilan cheklanmaydi — balki muloqotchiga aylanadi. Shuningdek, Apple o‘z SI servisi uchun server darajasidagi maxsus chiplarni yaratish ustida ham ish olib bormoqda. Bu o‘z ekotizimida avtonom va xavfsiz SIni ta’minlash imkonini beradi. Yana bir shov-shuvli loyiha: Applening "qo‘lli robot yordamchisi" Eng katta kutilmalardan biri – Apple'ning uy uchun mo‘ljallangan ish stoliga qo‘yiladigan “qo‘lli” robot yordamchisi bo‘lishi mumkin. Bu robot kundalik vazifalarni bajarish, ovozli yoki ishoralar asosida javob berish qobiliyatiga ega bo‘lishi kutilmoqda. Zamin.uz tahririyati Apple tomonidan rejalashtirilayotgan ushbu texnologik yangi davrni hayajon bilan kuzatmoqda. Agar ushbu rejalar amalga oshsa, 2027 yil nafaqat Apple, balki butun texnologiya sanoati uchun burilish nuqtasiga aylanishi mumkin. Boshqa yangiliklar uchun biz bilan qoling!

Alisher Usmonovning boyligi 2025 yil boshidan buyon 3,9 milliard dollarga oshdi, deb xabar berdi Bloomberg Billionaires Index. 2 may holatiga ko'ra, uning umumiy boyligi 17,1 milliard dollarga yetdi. Bu bilan Usmonov dunyodagi eng boy insonlar ro'yxatida 125-o'rinni egalladi. Usmonov USM xoldingining asoschisi va egasidir. Bu xolding tarkibiga "Metalloinvest" (metallurgiya), "MegaFon" (telekommunikatsiyalar), Udokan Copper (konchilik) va CRPT (raqamli texnologiyalar) kabi kompaniyalar kiradi.

Intel kompaniyasida qisqartirishlar davom etmoqda: hafta oxirigacha xodimlarning 20 foizi ishdan bo‘shatilishi kutilmoqda, deb Bloomberg muxbirlari Ian King va Jane Lanhee Lee xabar berdi. Bu taxminan 15 ming kishi degani. O‘tgan avgust oyida vaqtincha bosh direktor bo‘lgan Pat Gelsinger kompaniya xarajatlarini kamaytirish uchun dividend to‘lovlarini to‘xtatgan va 15 mingga yaqin xodimni ishdan bo‘shatgan edi. Endi esa yangi rahbar — Lip-Bu Tan eski uslubni davom ettirmoqda: u boshqaruv tuzilmasini soddalashtirib, har beshinchi xodimni ishdan bo‘shatmoqchi. Qaysi loyihalar to‘xtatilishi hozircha noma’lum. Ammo Tan AQShdagi chip ishlab chiqarish bo‘yicha shartnomalarni egallab, NVIDIA, AMD va hatto TSMC bo‘sh o‘rinlarini egallash orqali Tramp bojlaridan foyda ko‘rishni mo‘ljallamoqda.

Foto: Swissinfo Donald Tramp 90 kunlik bojlar to‘xtatilishi haqida e’lon qilganidan bir necha soat oldin Shveysariya prezidenti va moliya vaziri Karin Keller-Zutter bilan muhim telefon muloqoti o‘tkazgan. Bloomberg agentligining xabar berishicha, aynan shu suhbat Trampning savdo to‘qnashuvida pozitsiyasini yumshatish to‘g‘risidagi qarorini qabul qilishda hal qiluvchi omillardan biri bo‘lgan. Bir vaqtning o‘zida ham moliya vaziri, ham mamlakat prezidenti Keller-Zutter 9 aprel kuni bo‘lib o‘tgan suhbatni ijtimoiy tarmoqda «ochiq va konstruktiv» deb atadi. U Bernning ikki tomonlama savdo bo‘yicha pozitsiyasini bayon etgani va AQSH manfaatlarini hisobga olish bo‘yicha yo‘llarni belgilaganini ta’kidladi. Tomonlar yaqin vaqtda muzokaralarni davom ettirishga kelishib olgan. Bloomberg tahliliga ko‘ra, Shveysariya prezidenti yarim soat ichida gapning mohiyatiga o‘tgan va aynan shaxsan Trampning moliyaviy manfaatlariga ta’sir qiladigan faktlarga urg‘u bergan. Keller-Zutter mamlakatining AQSH iqtisodiyotidagi roliga e’tibor qaratgan: Shveysariya Amerikadagi investitsiyalar bo‘yicha 6-o‘rinda, ishlab chiqarish sohasida — 4-o‘rinda, tadqiqot va ishlanmalar sohasida esa — 1-o‘rinda turishiga urg‘u bergan. «Men buni prezident Trampga tushuntirdim — va o‘ylayman, bu qaror qabul qilinishda ahamiyat kasb etdi», — degan u. Avvalroq Tramp Shveysariyadan keladigan barcha tovarlarga 31 foizlik boj joriy etish niyatida edi — bu Yevropa Ittifoqiga nisbatan belgilangan 20 foizdan ham yuqori. Bu qaror Bernda jiddiy xavotir uyg‘otdi: Shveysariya iqtisodiyoti eksportga yo‘naltirilgan va bunday yuqori tariflar uning asosiy tarmoqlariga jiddiy zarba bo‘lardi. Bundan tashqari, «Trump Watches» brendining ayrim luks soat modellari aynan Shveysariyada ishlab chiqarilishi ma’lum bo‘ldi. Ular orasida 2999 dollarlik xronograf va 100 ming dollarlik Tourbillon modeli bor. Bojlar ushbu ishlab chiqarishni bankrotlik bo‘sag‘asiga olib kelishi mumkin edi. Shu bilan birga, Shveysariyadan AQSHga olib kirilayotgan oltin hajmi keskin oshgan, dunyoda esa qimmatbaho metall narxlari tarixiy rekordlarni yangilayotgan bir paytda, Shveysariya bojlarni to‘xtatishga erishdi. Endi bu qanchagacha davom etadi, degan savol vujudga kelmoqda: Donald Tramp 3 oydan so‘ng bojlarni qayta joriy etmaydimi?

Pfizer semirishga qarshi Danuglipron dori vositasi ustidagi ishlarni to‘xtatdi, deb bloomberg.com xabar berdi. Sabab — klinik sinovlarda bir ishtirokchida jigar bilan bog‘liq jiddiy nojo‘ya ta’sir aniqlandi. Kompaniya bu qaror orqali vazn kamaytiruvchi dorilar bozoridagi yetakchilar — Novo Nordisk va Eli Lilly bilan raqobatni to‘xtatishi mumkin. Pfizer sinovlarning so‘nggi bosqichini o‘tkazmaydi va e’tiborni semirishga qarshi erta bosqichdagi yechimlarga qaratadi. Bloomberg xabariga ko‘ra, COVID-19 davrida katta daromad olgan Pfizer endi vazn yo‘qotish bozorida faol harakat qilmoqchi edi. Bu soha 2030 yilga kelib 130 milliard dollarga yetishi kutilmoqda.

Signal messenjerida Yamandagi husiylarga nisbatan zarbalarni muhokama qilgan bo‘yicha Pentagon bosh inspektori vazifasini bajaruvchi Stiven Stebbins tergov boshlanganini e’lon qildi, deb Bloomberg xabar berdi. Stebbinsga ko‘ra, tekshiruv qonunchilar so‘roviga javoban boshlangan. Senatorlar — respublikachi Rojer Uiker va demokrat Jek Rid ushbu holat bo‘yicha “fakt va vaziyatlarni” o‘rganishni so‘rashgan. Bloomberg ta’kidlashicha, bunday maktublar odatda tergov jarayonini tezlashtiradi. Yanvar oyida Donald Tramp prezidentlik lavozimiga kirishganidan so‘ng, Stebbinsdagi oldingi inspektor Robert Storch boshqa inspektorlar bilan birga lavozimidan olingan. The Atlantic nashrining xabariga ko‘ra, Tramp ma’muriyatining yuqori lavozimli amaldorlari 14 mart kuni Signal messenjerida husiylarga qarshi harbiy zarbalarni muhokama qilgan. Ushbu maxfiy chatda Pentagon rahbari Pit Hegset va vitse-prezident Jey Di Vens ham bo‘lgan. Milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Mayk Volts chatni o‘zi ochganini va ma’lumotlar sizib chiqishi uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga olgan. Jurnalist Jeffri Goldberg chatga Volts nomidan taklif qilingan. Ekspertlar davlat maxfiy harbiy rejalarini tijoriy messenjerlarda muhokama qilishni keskin tanqid qilishmoqda. Bu operatsion xavfsizlikka tahdid soladi va Shpionaj to‘g‘risidagi qonun hamda davlat hujjatlarini saqlash tartibiga zid bo‘lishi mumkin.

Toshkent shahrining markaziy issiq suv ta’minoti tizimini boshqaruvchi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi 2024 yil sentabr va oktyabr oylarida amalga oshiriladigan rejalashtirilgan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari jadvalini e’lon qildi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Ushbu profilaktika tadbirlari davomida markaziy isitish tizimiga ulangan turar joylarda issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Har bir bosqichda suv ta’minotining uzilishi besh kun davom etadi. Kompaniyaning rasmiy bayonotida qayd etilishicha, bu chora-tadbirlar shaharning issiq suv va isitish infratuzilmasini kelayotgan qish mavsumiga tayyorlash uchun juda muhimdir. Diagnostika va zarur ta’mirlash ishlari tizimning qishki yuklamalar vaqtida barqaror va nosozliksiz ishlashini ta’minlashga qaratilgan. Veolia Energy Tashkent rahbariyati poytaxt aholisi va tashkilotlaridan vaqtinchalik noqulayliklarga sabr-toqat bilan yondashishni so‘radi. Texnik xizmat ko‘rsatish ishlari va issiq suv ta’minotining vaqtincha to‘xtatilishi quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: 8-12 sentabr kunlari Mirzo Ulug‘bek, Temur Malik, Avayxon, Mingbuloq ko‘chalari, shuningdek Mirishkor, Shukura Burxonova, Razzok Hamroyev, Salom, Durmon yo‘li va Feruza hududlarida suv uzilishi kuzatiladi. Shuningdek, Karasu-1,2,3,4,6, Buz-2 va Feruza massivlari, Zarqarlik, Lutfi, Bog‘iston, Katartal, Guliston, Farhod ko‘chalari va boshqa bir qator hududlarda ham vaqtincha to‘xtatishlar bo‘ladi. 15-19 sentabr kunlari Qorasuv, Besharyk, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysuzlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari va Axangaran shosse hududlarida suv ta’minoti to‘xtatiladi. Tuzel, Uysuzlar, Asalobod massivlari va Aviagorodok shaharlarida ham shu tarzda xizmat ko‘rsatish vaqtincha to‘xtatiladi. Shuningdek, shahar markazi va uning atrofidagi ko‘plab ko‘chalar va massivlar bu jarayonga kiradi. 22-26 sentabr kunlari Mustaqillik prospekti, Mirzo Ulug‘bek, Buyuk Ipak Yo‘li, Qari Niyoziy, Sayram, Tamara Xonim, Akkurgan, Osiyo, Lev Tolstoy ko‘chalari va atrofdagi hududlarda profilaktika ishlari olib boriladi. Bu davrda Yalangach, Tashselmash, Mavlono Riyoziy, Buz-1 massivlari va boshqa hududlarda issiq suv ta’minoti vaqtincha uziladi. 29 sentabr – 3 oktyabr kunlari Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Ahmad Donish, Sharofa Rashidov, Yahyo Gulyamov ko‘chalari, Shahrisabz, Shastri, Yangishahar, Dehqonobod hududlari va boshqa ko‘plab joylarda suv ta’minoti to‘xtatiladi. Shu bilan birga, Beltepa, Ibn Sino, Jararyk, Beshqurghan, Olimpiya massivlari va talabalar shaharchalari ham vaqtincha issiq suvsiz qoladi. 6-10 oktyabr kunlari Munis, Sarikul, Eski Sarikul, Yangizamon, Yangi Kuyluk, Abdurauf Fitrat, Farg‘ona Yo‘li va Kuyluk massivlarida ham shu kabi texnik xizmat ko‘rsatish ishlari amalga oshiriladi. Sergeli tumanidagi ko‘plab ko‘cha va massivlarda ham issiq suv ta’minoti vaqtinchalik uziladi. Toshkent markaziy issiq suv ta’minoti tizimi Markaziy Osiyodagi eng yirik tizimlardan biri hisoblanadi. Uning umumiy uzunligi 2000 kilometrdan ortib, bu masofa Toshkentdan Istanbulgacha bo‘lgan to‘g‘ri chiziq masofasiga tengdir. Shuning uchun, belgilangan muddatlarda amalga oshiriladigan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari shaharning issiq suv va isitish tizimining ishonchli ishlashini ta’minlash uchun zarurdir. Aholidan vaqtinchalik noqulayliklarga tushunish bilan qarashlari so‘raladi.

Bugun, 7 sentyabr kuni, O‘zbekiston osmonida noyob astronomik hodisa — to‘liq Oy tutilishi yuz beradi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. O‘zbekiston Fanlar akademiyasining ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu hodisa mamlakatimizning barcha hududlaridan aniq ko‘rinadi. Oy tutilishi paytida Oy yuzasi butunlay Yer soyasida qoladi. To‘liq fazali tutilish 1 soat 22 daqiqa davom etadi, biroq butun jarayon 5 soatdan ortiq vaqtni o‘z ichiga oladi. Bu hodisa nafaqat O‘zbekistonda, balki Evroosiyo va Afrikadagi bir qator davlatlarda ham kuzatiladi. Jumladan, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston, Afg‘oniston, Eron, Arab davlatlari, shuningdek, Pokiston, Hindiston, Xitoy, Janubiy va Shimoliy Koreya, Malayziya, Vyetnam, Laos kabi mamlakatlarda to‘liq Oy tutilishini ko‘rish mumkin. Rossiyaning markaziy hududlari, Turkiya, Ozarbayjon, Saudiya Arabistoni, Yaponiya va Avstraliyaning ayrim joylarida ham Oy to‘liq soyada qoladi. Yevropa, Filippin, Gavayi, Fidji va Yangi Zelandiya esa qisman tutilishni kuzatadi. O‘zbekistonda Oy tutilishining aniq vaqtlari quyidagicha: qisman tutilish Toshkent vaqti bilan 21:27 da boshlanadi, to‘liq faza 22:30 da kirib keladi, 23:11 da eng yuqori nuqtaga yetadi, 23:52 da to‘liq faza yakunlanadi va 8 sentyabr soat 00:56 da qisman faza ham tugaydi. Mutaxassislar ma’lumotiga ko‘ra, tutilish davomida Oyning ufqdan balandligi dastlab 27 darajani tashkil etadi, maksimal paytda esa 39 darajagacha ko‘tariladi. Eng muhimi, ushbu hodisani kuzatish uchun teleskop yoki boshqa maxsus uskunalar talab qilinmaydi. Oddiy ko‘z bilan ham Oy tutilishini xavfsiz tomosha qilish mumkin. Olimlar ta’kidlaganidek, Oy tutilishini bevosita ko‘z bilan kuzatish mutlaqo xavfsiz hisoblanadi. Astronomiya ixlosmandlari va oddiy fuqarolar uchun bu kecha tabiatning noyob go‘zalligini ko‘rish va esda qolarli xotira yaratish uchun ajoyib imkoniyatdir. Manba: O‘zbekiston Fanlar akademiyasi.

Rossiya Federal tibbiyot-biologik agentligi (FTBA) yangi mRNK vaksinasining saraton kasalligiga qarshi zarur tadqiqotlarini yakunlab, uni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun hujjatlarni taqdim etdi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Bu esa vaksinaning klinik qo‘llanilishiga yo‘l ochmoqda. Agentlik rahbari Veronika Skvortsova yaqinda “Izvestiya” nashriga bergan intervyusida shunday ma’lumot berdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, “Enteromiks” nomli preparatni qo‘llash uchun ruxsat olish hujjatlari 2025-yilning yoz oxirida Sog‘liqni saqlash vazirligiga topshirilgan. Bu jarayon klinikadan oldingi uzoq sinovlardan so‘ng amalga oshirildi va ular preparatning xavfsizligi hamda samaradorligini tasdiqladi. Ushbu vaksinani ishlab chiqish shaxsiylashtirilgan dori vositalarini yaratish bo‘yicha kengroq tashabbusning bir qismi hisoblanadi. mRNK texnologiyasi asosida yaratilgan preparat har bir bemor uchun o‘ziga xos bo‘lgan o‘sma hujayralarining xususiyatlariga moslashtirilgan vaksina yaratishni nazarda tutadi. Tadqiqotlarda hayvonlarda, xususan ichak adenokarsinomasi bilan og‘rigan modellar ustida sinovlar o‘tkazildi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, preparat o‘smaning o‘sishini sekinlashtirishi bilan birga uning hajmini 75-80 foizga kamaytirgan. Veronika Skvortsova ta’kidlaganidek, ushbu vaksina bo‘yicha uch yillik tadqiqotlar muvaffaqiyatli yakunlandi va yaqin kelajakda regulyatorning tasdig‘idan so‘ng bemorlarda qo‘llanishi rejalashtirilmoqda. Dastlab kolorektal saraton kasalligiga chalingan bemorlar ushbu terapiyaga kirishadi, keyinchalik esa melanoma va glioblastoma kabi miyadagi eng agressiv o‘smalar uchun moslashtiriladi. Saraton kasalliklari sohasidagi yutuqlarga parallel ravishda Rossiya neyroproteziya bo‘yicha ham katta muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Veronika Skvortsova mikroelektrodlarni nerv uchlariga implantatsiya qilish orqali protezlarni sezgir qilish bo‘yicha ishlar amalga oshirilayotganini qayd etdi. Bu yo‘nalish FTBAning Miya va neyrotexnologiyalar markazi bilan “Motorika” kompaniyasi hamkorligida rivojlantirilmoqda. Mazkur markaz jahon miqyosida ilmiy markaz maqomini olgan va tegishli grant bilan ta’minlangan. Jarayon bir necha bosqichdan iborat bo‘lib, fantom og‘riqlarni bartaraf etishdan tortib, virtual haqiqat yordamida protezlarga tayyorgarlik ko‘rish va ularni sezgir qilishgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. Ushbu texnologiyalarga kengroq kirishni ta’minlash maqsadida maxsus tibbiyot muassasalari tarmog‘i tashkil etilishi rejalashtirilmoqda. 2027-yilgacha mamlakatning turli hududlarida, jumladan Primorskiy kraida o‘nta yangi protez va reabilitatsiya markazlari ochilishi nazarda tutilgan. Ularda Moskva yaqinidagi Goluboye qishlog‘ida faoliyat yuritayotgan birinchi markaz modeli asos bo‘ladi. Yangi rus vaksinasi uchun asos bo‘lgan mRNK texnologiyasi COVID-19 pandemiyasi davrida jahon miqyosida tanildi. Biroq uning saraton kasalliklarini davolashdagi imkoniyatlari olimlar tomonidan o‘nlab yillar davomida o‘rganib kelindi. 1990-yillarning o‘rtalarida sichqonlarda mRNK yordamida saraton hujayralariga qarshi immun javobni keltirib chiqarish bo‘yicha birinchi muvaffaqiyatli tajribalar o‘tkazilgan edi.

Turkiyadan hayratlanarli yangiliklar kelmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Zinedin Zidan «Fenerbahche» futbol klubining yangi bosh murabbiyi bo‘lishi mumkin. Klub rahbariyati yozda jamoani sezilarli darajada kuchaytirganidan so‘ng, Zidan bilan dastlabki kelishuvga erishgan. 53 yoshli murabbiy maosh va shart-sharoitlar bo‘yicha muzokaralar yakunlangach, Turkiyaga ko‘chib o‘tadi, deb xabar beradi Sabah Spor nashri. Eslatib o‘tamiz, yaqinda «Fenerbahche» jamoasi bosh murabbiyi Joze Mourinyo bilan xayrlashdi. Bu qaror Stambul «kanarichkalari» Chempionlar Ligasi saralash bosqichida «Benfika»ga yutqazgach qabul qilindi. Oldinroq matbuotda Zinedin Zidan Fransiya terma jamoasi bosh murabbiyi Didye Deshamning o‘rnini egallashni rejalashtirayotgani haqida xabarlar tarqalgan edi. Desham ushbu lavozimni 2026 yilgi jahon chempionati yakunida tark etishi kutilmoqda. Bu yangiliklar futbol ixlosmandlari orasida katta qiziqish uyg‘otmoqda.

Apple kompaniyasi sentabr oyida o‘zining yangi flagman smartfonlari iPhone 17 Pro va iPhone 17 Pro Max modellarini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu qurilmalar nafaqat ichki imkoniyatlari, balki tashqi ko‘rinishi bilan ham sezilarli darajada yangilangan. Eng katta o‘zgarishlardan biri orqa kamera podining butun korpus eni bo‘ylab joylashganidir. Sensorlar joylashuvi avvalgidek qolgan, ammo LiDAR va chaqnoq endi qarama-qarshi tomonda joylashgan. Apple titan korpusdan voz kechib, alyuminiy korpusga qaytdi. Alyuminiy issiqlikni oldingiga nisbatan 20 barobar samaraliroq tarqatadi. Korpus to‘liq metall bo‘lib, orqa qismida simsiz zaryadlash uchun Ceramic Shield oynali maydon mavjud. Old panelda yangi Ceramic Shield 2 ishlatilgan bo‘lib, u uch barobar mustahkamroqdir. Shuningdek, ekran yuzasida yorug‘likni aks ettirmaydigan qoplama qo‘llanilgan. Ichki quvvat jihatidan yangi Apple A19 Pro chipi o‘rnatilgan. U 6 yadroli protsessor va 6 yadroli grafik protsessorga ega bo‘lib, ikkinchi avlod Dynamic Caching texnologiyasi yordamida uzoq davom etadigan vazifalarda oldingiga nisbatan 40 foiz tezroq ishlaydi. Pro modellarda birinchi marta bug‘ yordamida sovitish tizimi joriy etilgan bo‘lib, alyuminiy korpus bu jarayonga yordam beradi. Kamera tizimi ham sezilarli yangilangan. Endi to‘liq 48 megapikselli asosiy, ultra keng va telefotokameralar mavjud. Telefotokamera 8 barobar optik zoom, shuningdek 4 barobar rejimi va 3D stabilizatsiya funksiyasiga ega. Old kamera esa 18 megapikselli bo‘lib, Center Stage texnologiyasi bilan jihozlangan. Bundan tashqari, ProRes RAW formatida video yozish imkoniyati qo‘shilgan, bu esa videomontaj bilan shug‘ullanuvchilar uchun muhim yangilik hisoblanadi. Avtonomiya ko‘rsatkichlariga kelsak, iPhone 17 Pro modeli 33 soat video ko‘rish imkoniyatiga ega, iPhone 17 Pro Max esa 39 soat ishlaydi. Qurilmalarni 0 dan 50 foizgacha zaryadlash uchun atigi 20 daqiqa vaqt ketadi. Narxlari quyidagicha belgilangan: iPhone 17 Pro 1099 dollar, iPhone 17 Pro Max esa 1199 dollar. Qurilmalar 19 sentabrdan sotuvga chiqadi. Ranglar qatorida Silver, Deep Blue va Cosmic Orange mavjud. Yangi TechWoven g‘iloflar va Crossbody Strap aksessuar sifatida taqdim etildi. Apple kompaniyasi ushbu yangilanishlar bilan haqiqatan ham “Pro” darajasiga chiqa oldimi, bu savol foydalanuvchilar orasida muhokama qilinmoqda. Yangi modellar yuqori darajadagi quvvat va sifatni taqdim etadi, bu esa ularning bozordagi o‘rnini mustahkamlashga yordam beradi.

Shimoliy Karolinada 23 yoshli ukrainalik qochqin Irina Zarutska poyezdda pichoqlab o‘ldirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Politsiya ayolga hujum qilgan 34 yoshli Dekarlos Braunni qo‘lga oldi va uni qotillikda ayblamoqda. Voqea videoga tushib, ijtimoiy tarmoqlarda keng tarqaldi, bu esa jamoatchilik orasida katta norozilikka sabab bo‘ldi. Shahar meri ushbu holatni sud tizimidagi xato deb atab, transportda xavfsizlikni oshirish bo‘yicha choralar ko‘rilishini va’da qildi. Zarutskaning oilasi uning 2022-yilda urushdan qochib AQShga kelganini va yangi hayotga tez moslashganini bildirdi. U san’atga qiziqardi, hayvonlarni yaxshi ko‘rar va oilasi bilan baxtli yashardi. Ushbu voqea siyosiy bahslarga ham sabab bo‘ldi. Ayrimlar Braun ilgari og‘ir jinoyatlar uchun jazolangan bo‘lsa-da, ozodlikka chiqqanini tanqid qildi. Shtat rahbari esa jinoyatchilikka qarshi yanada samarali choralar ko‘rishga chaqirdi. Bu voqea jamiyatda xavfsizlik va adolat masalalarini yana bir bor muhokama qilishga sabab bo‘ldi.

Avvalroq Angrenda yuz bergan yirik yo‘l-transport hodisasi haqida xabar berilgandi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Toshkent–Osh xalqaro avtomobil yo‘lida bir nechta transport vositalari ishtirokida avtohalokat sodir bo‘ldi. Hodisa 7-sentyabr kuni soat taxminan 12:20 da yuz berdi. Ichki ishlar organlaridan olingan ma’lumotlarga ko‘ra, Shacman rusumli yuk mashinasi, unda sement tashilayotgan va 44 yoshli haydovchi boshqaruvida bo‘lgan, boshqaruvni yo‘qotib, temiryo‘l o‘tish joyida to‘xtab turgan ikkita yuk mashinasi va beshta yengil avtomobilga urildi. Zarba natijasida yong‘in yuzaga keldi, ammo voqea joyiga yetib kelgan tezkor xizmatlar tomonidan tezda o‘chirilgan. Ichki ishlar organlari o‘lim va jarohat olganlar soni haqida ma’lumot berdi. Hodisa joyida yetti kishi halok bo‘ldi. Besh kishi shifoxonaga yotqizildi, yana to‘rt nafar ishtirokchi tibbiy yordam olib, uyiga yuborildi. Hozirgi vaqtda hukumat hodisaning sabablarini o‘rganish uchun komissiya tuzdi. Komissiyaga boshchilik qilish uchun Bosh vazir o‘rinbosari Achilbay Ramatov tayinlandi.

2025-yil 7-sentabrdan boshlab O‘zbek so‘mi nisbatan kuchaymoqda. AQSh dollari kursi 12437.15 so‘mga ko‘tarilib, 62.6 so‘mga oshdi. Bu esa dollar qiymatining mustahkamlanishini ko‘rsatmoqda. Yevro kursi 14480.57 so‘mga yetib, 55.56 so‘mga o‘sdi. Yevro ham so‘mga nisbatan ijobiy dinamikani saqlab qoldi. Rossiya rubli 153.34 so‘mga ko‘tarilib, 0.21 so‘mga oshdi, bu esa kichik, ammo barqaror o‘zgarishdir. Britaniya funti 16715.53 so‘mga ko‘tarilib, 123.73 so‘mga oshdi. Bu eng katta o‘sishlardan biri hisoblanadi. Yaponiya iyenasi 83.85 so‘mga yetib, 0.55 so‘mga oshib, so‘mga nisbatan biroz kuchaydi. Shveytsariya franki 15449.88 so‘mga ko‘tarilib, 50.99 so‘mga oshdi. Xitoy yuani 1741.82 so‘mga yetib, 9.9 so‘mga ko‘tarildi. Barcha asosiy valyutalar so‘mga nisbatan ijobiy o‘zgarishlarni ko‘rsatmoqda. Ertangi kunda ham ushbu kurslar o‘zgarishsiz qolishi kutilmoqda. Bu esa valyuta bozorida barqarorlik belgisi sifatida baholanmoqda. So‘mning mustahkamlanishi iqtisodiyot uchun ijobiy signal bo‘lib, import va eksport faoliyatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.