Mamlakat - so'nggi yangiliklar

Prezidentning qaroriga muvofiq, Toshkent shahrida ToshTech texnika universiteti tashkil etiladi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yangi oliygoh mamlakatimizda zamonaviy muhandislik bilimlarini rivojlantirish va raqobatbardosh mutaxassislar tayyorlashda muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Qarorga ko‘ra, universitet akademik, moliyaviy hamda tashkiliy boshqaruv masalalarida to‘liq mustaqillikka ega bo‘ladi. Bu ta’lim jarayonini xalqaro standartlarga muvofiq tashkil etishga imkon beradi. 2025-2026 o‘quv yilidan boshlab davlat byudjeti hisobidan bir yillik tayyorlov kursi ochiladi. Ushbu kurs abituriyentlarga murakkab fanlarga tayyorlanishda yordam beradi. Keyingi yildan, ya’ni 2026-2027 o‘quv yilidan universitetda bakalavriat yo‘nalishlari faoliyat boshlaydi. Talabalar zamonaviy fanlar bo‘yicha ta’lim olish imkoniga ega bo‘ladilar. Shuningdek, 2027-2028 o‘quv yilidan magistratura va oliy ta’limdan keyingi bosqichlar ham bosqichma-bosqich joriy etiladi. Universitetda o‘qish davlat granti va to‘lov-kontrakt asosida tashkil etiladi. Darslar nafaqat o‘zbek tilida, balki xorijiy tillarda ham olib boriladi. Bu orqali talabalar xalqaro tajribaga ega bo‘lib, bilimlarini yanada kengaytirish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Eng muhim jihati shundaki, 2029-2030 o‘quv yiliga qadar qabul qilinadigan barcha talabalar davlat granti asosida to‘liq bepul ta’lim oladilar. Mazkur tashabbus orqali ToshTech texnika universiteti mamlakatimizdagi muhandislik va ilmiy-tadqiqot salohiyatini oshirishda, shuningdek, yoshlar uchun yangi imkoniyatlar yaratishda muhim rol o‘ynaydi (manba: zamin.uz).

Prezident Shavkat Mirziyoyev 11 sentyabr kuni aholi va qishloq xo‘jaligini ro‘yxatga olish jarayonlarini samarali tashkil etish bo‘yicha takliflar taqdimoti bilan tanishdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Mamlakatning uzoq muddatli rivojlanish strategiyasida aholining demografik hamda ijtimoiy-iqtisodiy ko‘rsatkichlari, yashash sharoiti va farovonlik darajasi, shuningdek qishloq xo‘jaligi holati aniq ma’lumotlar asosida baholanadi. Shu sababli, ro‘yxatga olish jarayonlari asosiy ustuvor vazifa sifatida belgilangan. So‘nggi umummilliy ro‘yxatga olish 1989 yilda o‘tkazilgan. Keyinchalik bu sohada muhim islohotlar amalga oshirildi. Xususan, “Aholini ro‘yxatga olish to‘g‘risida” qonun qabul qilindi, unga ko‘ra aholi har o‘n yilda, qishloq xo‘jaligi esa kamida har besh yilda ro‘yxatga olinishi belgilandi. 2021 yilda aholi, 2022 yilda esa agrar sohada sinov ro‘yxati o‘tkazildi, biroq to‘liq qamrovli tadbir uchun zarur shart-sharoitlar va xalqaro tajriba o‘rganilishi sabab jarayon keyinga qoldirildi. Yangi taklif Jahon banki, BMTning Aholini rejalashtirish bo‘yicha fondi (YUNFPA) va Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) ko‘magida ishlab chiqildi. Unda aholi va qishloq xo‘jaligini hisobga olish 2026 yil 15 yanvardan 28 fevralga qadar o‘tkazilishi belgilangan. Dastlabki 17 kun internet orqali, keyingi bir oy davomida esa mahalla yettiliklari yordamida uyma-uy yurib amalga oshiriladi. Bu usul xarajatlarni sezilarli darajada kamaytirib, taxminan 1,3 trillion so‘m tejash imkonini beradi. Jarayonlar sodda va shaffof bo‘lib, savollar soni oldingi 328 tadan 71 taga qisqartirildi. Natijada, Yevropa statistiklar konferensiyasi tavsiyalariga muvofiq, mamlakat aholisi haqida yagona, to‘liq va ishonchli ma’lumotlar bazasi yaratiladi. Ushbu ma’lumotlar tarkibiga aholi soni va tuzilishi, migratsiya jarayonlari, oilaviy holat, daromad manbalari va faoliyat turlari kiradi. Qishloq xo‘jaligi sohasida esa yer maydonlaridan foydalanish, chorva va parranda soni haqidagi aniq ma’lumotlar yig‘iladi. Bu ma’lumotlar qishloq xo‘jaligiga yo‘naltirilgan 25,6 trillion so‘mlik mablag‘, jumladan 2,2 trillion so‘m davlat budjeti resurslarini samarali ishlatish, oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Jarayonlarni muvaffaqiyatli tashkil etish uchun mahalla yettiliklari maxsus o‘quv dasturlari asosida tayyorlanadi va rag‘batlantiriladi. Loyihaning moliyaviy ta’minoti Jahon banki tomonidan amalga oshiriladi. Shuningdek, ommaviy axborot vositalari va ijtimoiy tarmoqlar orqali keng targ‘ibot ishlari olib borilib, aholiga yetarli darajada ma’lumot beriladi. Prezident Shavkat Mirziyoyev ushbu rejani ma’qullab, aholi hamda qishloq xo‘jaligini ro‘yxatga olish tadbirlarini tizimli, sifatli va samarali amalga oshirish bo‘yicha aniq ko‘rsatmalar berdi. Ma’lumotlar manbai: zamin.uz.

Rossiya Federatsiyasi hududida tartib-intizom va xavfsizlik masalalariga alohida eʼtibor qaratilmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Mamlakat hukumati tomonidan tayyorlanayotgan yangi chora-tadbirlar doirasida qoidabuzar xorijiy fuqarolarning Rossiyaga kirishi yoki mamlakatda qolishi cheklanishi mumkinligi haqida RIA Novosti xabar berdi. Amaldagi federal migratsiya qonunchiligiga ko‘ra, agar xorijiy fuqaro uch yil ichida ikki yoki undan ortiq marta ma’muriy javobgarlikka tortilsa, unga Rossiyaga kirish taqiqi qo‘yilishi mumkin. Bu cheklovlar ayniqsa yo‘l harakati qoidalarini buzgan holatlarga taalluqlidir. Huquqiy hujjatda misol tariqasida texnik ko‘rikdan o‘tmagan transport vositasini haydash, piyodalar o‘tish joyida ustunlik bermaslik, davlat raqamlarini noto‘g‘ri o‘rnatish kabi qoidabuzarliklar keltirilgan. Bunday qonunbuzarliklar xorijlik haydovchilar uchun katta muammo tug‘dirishi mumkin va natijada ularga uch yilgacha Rossiyaga kirish taqiqlanishi ehtimoli yuqori bo‘ladi. Mutasaddilar taʼkidicha, bu chora-tadbirlar Rossiyada qonuniylikni mustahkamlash, yo‘llarda xavfsizlikni taʼminlash hamda jamoat tartibini saqlash maqsadida joriy etilmoqda. Shu bilan birga, xorijiy mehnat muhojirlari va haydovchilardan mamlakat qonunlariga hurmat bilan munosabatda bo‘lish talab qilinadi. Jamoatchilik orasida bu tashabbus turli fikrlarni yuzaga keltirdi. Ayrimlar yo‘l harakati intizomini kuchaytiradi, deb hisoblasa, boshqalar xorijliklar uchun juda qattiq cheklov bo‘lishi mumkinligini bildiradi. Yakuniy qaror qabul qilinsa, Rossiyaga keluvchi har bir xorijiy fuqaro yo‘l qoidalariga jiddiy rioya qilishi lozim bo‘ladi. Chunki kichik qoidabuzarlik ham ularning mamlakatga kirish imkoniyatini yo‘qotishiga sabab bo‘lishi mumkin.

Vazirlar Mahkamasi qarori bilan elektron auksionlar orqali yer maydonlarini sotish hamda kadastr sohasida davlat xizmatlarini ko‘rsatish tartibi takomillashtirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yangi tartib mamlakatda tadbirkorlik faoliyati va shaharsozlik ishlarini samarali rivojlantirishga qaratilgan. Qarorga muvofiq, qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallanmagan yer maydonlari ustidan nazorat tizimi mustahkamlanadi va ijara huquqi asosida sotib olingan yerlarni birlashtirish imkoniyati yaratiladi. Bu o‘zgarishlar yer-huquqiy munosabatlarda barqarorlikni ta’minlash, shuningdek, kichik sanoat zonalari hamda yoshlar sanoat-tadbirkorlik hududlarida investitsiya muhitini yaxshilashga xizmat qiladi. Yangi tartibda davlat xizmatlarini soddalashtirish, byurokratik to‘siqlarni kamaytirish va qulay sharoit yaratish uchun bir qator islohotlar joriy etiladi. Xususan, sanoat zonalari direksiyalari elektron onlayn-auksionlarda yer maydonlarini sotishda buyurtmachi sifatida tan olinadi. 2025-yil 5-sentyabrdan boshlab olis va cho‘l hududlardagi yoshlar tadbirkorlik zonalaridagi bo‘sh yer uchastkalari elektron onlayn-auksion orqali simvolik narxda, ya’ni bir so‘mga sotiladi. Bu jarayon Yerelektron avtomatlashtirilgan axborot tizimining alohida bo‘limida amalga oshiriladi. Ko‘p kvartirali uy-joy qurilishi uchun yer maydonini qo‘lga kiritgan auksion g‘olibi hokimiyat bilan elektron shartnoma tuzadi. Shartnomaga ko‘ra loyihaoldi hujjatlarini tayyorlash uchun 15 kun, loyiha ishlarini bajarish uchun 2 oy, qurilishni boshlash uchun esa 3 oy muddat belgilanadi. Agar bu talablar bajarilmasa, yer maydoni qaytarib olinib, qayta savdoga chiqariladi. Bundan tashqari, auksionlarda sotib olingan yerlardagi qurilish jarayonlari “Onlayn mahalla” elektron platformasi orqali doimiy nazorat qilinadi. Bu mexanizm qurilishning barcha bosqichlarini shaffof tarzda kuzatish imkonini beradi. Yangi tartib va islohotlar natijasida tadbirkorlar va aholining yerdan foydalanish jarayoni yengillashadi, mamlakatda qurilish va investitsiya muhitining yanada rivojlanishi kutilmoqda. Manba: Zamin.uz.

Rossiya Premer-ligasida legionerlar sonini bosqichma-bosqich kamaytirish rejalashtirilmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Mashhur manba Ivan Karpovning Telegram-kanalida ma’lum qilishicha, kelgusi mavsumda jamoalarning ro‘yxatida 13 nafar xorijiy futbolchi o‘rniga 11 nafar bo‘ladi. Maydonda esa bir vaqtning o‘zida faqat 6 nafar legioner o‘ynashi mumkin, avvalgi 8 nafar o‘rniga. 2027/28 yilgi mavsumda bu me’yor 10+6 shaklida bo‘lib, 2028/29 yilgi mavsumdan boshlab esa sport vaziri Mixail Degtyaryov tomonidan ideal deb hisoblangan 10+5 formati joriy etiladi. Shu bilan birga, Rossiya chempionatining yetti turidan so‘ng turnir jadvalida «Krasnodar» jamoasi yetakchilik qilmoqda va 16 ochko to‘plagan. Bu o‘z navbatida jamoaning hozirgi kuchli o‘yinini ko‘rsatadi. Legionerlar sonining kamaytirilishi mamlakat futbolining rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi kutilmoqda. Bu o‘zgarishlar mahalliy iste’dodlarni rivojlantirishga ham yordam beradi va jamoalar o‘rtasidagi raqobatni kuchaytiradi. Futbol muxlislari va mutaxassislar yangi tizimni e’tibor bilan kuzatib bormoqdalar.

Buyuk Britaniya hukumati 16 yoshgacha bo‘lgan bolalarga kofeinni litrida 150 milligrammdan ortiq miqdorda o‘z ichiga olgan energetik ichimliklarni sotishni taqiqlash bo‘yicha yangi tashabbusni ilgari surdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Hozirda ushbu masala yuzasidan maslahatlashuvlar davom etmoqda. Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, energetik ichimliklar bolalar uchun zararli bo‘lib, ularning uyqu tartibini buzadi, diqqatni jamlash qobiliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi va umumiy sog‘liq holatiga zarar yetkazadi. Bundan tashqari, shakar miqdori yuqori bo‘lgan bunday ichimliklar ortiqcha vazn ortishi va semirish xavfini oshiradi. Sog‘liqni saqlash vaziri Ues Stritingning ta’kidlashicha, energetik ichimliklar bolalarning kundalik hayot sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Uyqusizlik, ruhiy charchoq va diqqatning tarqalishi ularning farovonligini pasaytiradi. Shu sababli, hukumat ushbu mahsulotlarni cheklash choralarini ko‘rmoqda. Tadqiqotlarga ko‘ra, har kuni kamida 100 ming bola energetik ichimliklarni iste’mol qilmoqda, bu esa ularning o‘quv jarayoni va ruhiy holatiga salbiy ta’sir qilmoqda. Ta’lim vaziri Bridjit Fillipson bu tashabbusni bolalar salomatligini himoya qilish va ularni yomon odatlardan asrash yo‘lida muhim qadam sifatida baholadi. Unga ko‘ra, taqiq orqali yoshlar sog‘lom turmush tarziga yo‘naltiriladi va kelajak avlodning farovonligi ta’minlanadi. Bu choralar mamlakatda sog‘lom va barkamol avlodni shakllantirishga xizmat qiladi.

Buyuk Britaniya 50 kun ichida Ukrainaga rekord darajada 60 mingdan ortiq snaryad hamda 2500 ta zamonaviy uchuvchisiz qurilmalar yetkazib berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda Buyuk Britaniya Mudofaa vaziri Jon Xili parlamentda ma’lum qildi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Ukrainaga yordam ko‘rsatish uchun tashkil etilgan “50 kunlik maxsus kampaniya” iyul oyida rasmiy ravishda boshlandi. Harbiy qo‘llab-quvvatlash doirasida deyarli 5 million turli o‘q-dorilar, 60 mingga yaqin artilleriya snaryadlari, turli raketa va snaryadlar, shuningdek 2500 ta zamonaviy uchuvchisiz tizimlar yetkazib berildi. Bundan tashqari, 30 ta maxsus harbiy avtomobil, muhandislik jihozlari hamda 200 ta elektron urush va havo hujumidan mudofaa tizimlari Ukraina harbiylariga topshirildi. Jon Xili ushbu yordamning strategik ahamiyatini alohida ta’kidlab, bu qadam Ukraina harbiylari uchun muhim taktik imkoniyatlar yaratganini, frontdagi samaradorlikni sezilarli darajada oshirganini bildirdi. Buyuk Britaniya Ukraina bilan barqaror strategik sheriklikni mustahkamlashga va mamlakat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan ko‘magini davom ettirish niyatida ekanligini ochiq ma’lum qildi. Mazkur yordam Yevropa va xalqaro hamjamiyatda Ukrainaga nisbatan ko‘rsatilayotgan qo‘llab-quvvatlovning yana bir ko‘rinishi hisoblanadi. Zamonaviy qurol va texnikalar yordamida Ukraina harbiylari frontda strategik ustunlikni saqlab qolishga imkon topmoqda. Bu esa mamlakat mudofaasining samaradorligini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi.

Xitoyning davlat nazoratidagi “Dongfang Electric” kompaniyasi dengizda 26 megavatt quvvatga ega yangi shamol turbinasini yaratdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu loyiha dunyodagi eng yirik va kuchli dengiz shamol elektr stansiyasi bo‘lib hisoblanadi. Turbina tarmoqqa ulanganidan so‘ng, yiliga taxminan 100 million kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqaradi. Bu esa 55 mingdan ortiq xonadonni barqaror elektr bilan ta’minlash imkonini beradi va mamlakat energetika tizimining barqarorligini oshiradi. Yangi shamol turbinasining o‘ziga xosligi shundaki, u sekundiga 8 metr va undan yuqori shamol tezligiga ega dengiz hududlarida samarali ishlashga mo‘ljallangan. Bu esa energiya ishlab chiqarishda uzluksizlik va yuqori samaradorlikni ta’minlaydi. Loyihaning ekologik jihatdan toza va barqaror bo‘lishi ham alohida ahamiyatga ega. Mazkur loyiha nafaqat Xitoyning energiya resurslarini mustahkamlashga xizmat qiladi, balki global energiya bozoridagi o‘rnini yanada kuchaytiradi. Bundan tashqari, u kelajakda dengiz shamol energetikasini rivojlantirish va yirik ekologik loyihalar uchun namunaviy model bo‘lib xizmat qiladi. Ushbu tashabbus mamlakatning barqaror energetika siyosatini amalga oshirishda muhim ahamiyatga ega.

2-sentyabr kuni mamlakatimizdagi barcha maktablarda birinchi qo‘ng‘iroq ovozi yanada shaffof va bayramona kayfiyatda eshitiladi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu kun “Bilimlar kuni” sifatida nishonlanadi. Bolalar va talabalarning ta’lim muassasalariga borish jarayonida ayniqsa shahar markazlarida yo‘l harakati tirbandligi yuzaga kelishi mumkin. Shu sababli, Davlat yo‘l harakati xavfsizligi xizmati fuqarolarga jamoat transportidan foydalanishni tavsiya etadi. Jamoat transporti nafaqat qulay va zamonaviy, balki yo‘l harakatidagi tirbandliklarni kamaytirishga yordam beradi. Shaxsiy avtomobil yoki mototransport vositalaridan ko‘ra jamoat transporti orqali harakatlanish yo‘l harakati xavfsizligini oshiradi va shahar yo‘llarida tinchlik hamda tartibni saqlashga xizmat qiladi. Har bir fuqaro o‘z vaqtini tejash bilan birga, boshqa yo‘ldoshlar uchun ham qulay muhit yaratadi. Yo‘l harakati xavfsizligi xizmati ta’kidlaganidek, tirbandliklarni kamaytirish har birimizning qo‘limizda. Shuning uchun 2-sentyabr kuni va undan keyingi kunlarda jamoat transportidan foydalanish tavsiya etiladi. Bu nafaqat shahar markazidagi tirbandliklarni yengillashtiradi, balki umumiy yo‘l harakati madaniyatini yaxshilashga ham yordam beradi. Batafsil ma’lumotni zamin.uz saytida topishingiz mumkin.

Afg‘onistonning sharqiy hududlarida kuchli zilzila sodir bo‘lib, kamida 800 dan ortiq odam halok bo‘ldi, 2800 dan ziyod kishi jarohatlandi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, zilzila yarim tun vaqtidda, yer yuzidan 10 kilometr chuqurlikda yuz berdi. Qutqaruv xizmatlari qulab tushgan uylar ostida qolganlarni izlash ishlarini davom ettirmoqda. Eng ko‘p talafotlar Kunar va Nangarhor viloyatlarida qayd etildi. Ba’zi qishloqlar to‘liq vayron bo‘lib, tog‘li hududlarda aloqa vositalari ishlamayotgani sabab qutqaruv ishlari qiyinlashmoqda. Harbiy vertolyotlar jarohatlanganlarni shifoxonalarga yetkazmoqda. Sog‘liqni saqlash vazirligi xalqaro hamkorlik va yordamga chaqiruv berdi. Rasmiylar minglab oilalar uy-joysiz qolganini ta’kidlashmoqda. Hozircha hech bir xorijiy davlat rasmiy yordam taklif qilgani yo‘q. Afg‘oniston so‘nggi yillarda bir necha bora halokatli zilzilalar bilan yuzlashgan. 2022-yilda yuz bergan 6,1 magnitudali zilzila natijasida ham mingga yaqin odam halok bo‘lgan edi. Mamlakatda gumanitar inqiroz davom etayotgani sabab, xalqaro tashkilotlar tabiiy ofat oqibatlarini yengillashtirish uchun yordam zarurligini bildirgan.

Prezident Shavkat Mirziyoyev 27 avgust kuni “Toshkent-Sharqiy” aerodromi asosida barpo etilgan yangi aeroportni o‘z ko‘zi bilan ko‘rib, loyihaning tayyorligini baholadi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Mamlakatimiz taraqqiyoti va xalqaro maydondagi mavqeining oshishi bilan dunyo bilan aloqalar faol rivojlanmoqda. Shu munosabat bilan transport infratuzilmasining barcha yo‘nalishlarini mutanosib rivojlantirish bo‘yicha chora-tadbirlar izchil amalga oshirilmoqda. “Toshkent-Sharqiy” aerodromi negizida qurilgan biznes aviatsiyasi majmuasi 2017 yildan beri qurilmoqda. Pandemiya va keyingi qiyinchiliklarga qaramay, loyihaning yirik inshootlari muvaffaqiyatli yakunlandi. Yangi aeroport 561 gektar maydonni egallaydi. Uchrash-qo‘nish yo‘lagi uzunligi 4 kilometr bo‘lib, uchta harakatlanish yo‘li to‘liq yangilandi va eng og‘ir samolyotlarni qabul qilish imkoniga ega bo‘ldi. Perron maydonida 20 ta havo kemasi uchun joy ajratildi. “Boeing 787”, “A320” kabi yirik laynerlar, biznes-jetlar va vertolyotlar uchun maxsus angarlar qurildi. Ushbu angarlar yil davomida texnik xavfsizlikni ta’minlab, qishda iliq, yozda esa salqin muhit yaratadi. Infratuzilmaning qulay qismi sifatida VIP va CIP terminallar ham barpo etildi. Oliy martabali mehmonlar uchun mo‘ljallangan zalda rasmiy kutib olish, muzokaralar va brifinglar o‘tkazish uchun barcha shart-sharoitlar yaratilgan. CIP terminali soatiga 100 nafar yo‘lovchini qabul qila oladi va unda do‘kon hamda ovqatlanish joylari faoliyat yuritadi. Yangi aeroport ICAO III-A toifasidagi ilg‘or radiotexnika va meteorologik uskunalar bilan ta’minlandi. Bu noqulay ob-havo sharoitida ham uchish va qo‘nish amaliyotlarini xavfsiz amalga oshirish imkonini beradi. Aeroportning strategik joylashuvi poytaxt va Yangi Toshkent uchun muhim transport markaziga aylanishiga xizmat qiladi. Xalqaro tashriflar va ishbilarmonlik safarlari ko‘payadi, xorijiy investorlar uchun qulay sharoitlar yaratiladi. Natijada iqtisodiy aloqalar rivojlanib, xizmat ko‘rsatish sohasi kengayadi hamda yangi ish o‘rinlari ochiladi. Davlat rahbari jamoat faollari va nuroniylar bilan suhbatda, bu aeroportning mamlakatimizning davlatchilik mustahkamligini yanada oshirishga xizmat qilishini ta’kidladi. U shuningdek, Toshkent xalqaro aeroportidagi yuklama yengillashishini va boshqa hududlarda ham yirik loyihalar boshlanganini qayd etdi. Prezident tinchlik va barqarorlik tilab, yangi inshootlar va farovonlik xalqimizga muborak bo‘lishini tiladi. Shunday qilib, “Toshkent-Sharqiy” aeroporti nafaqat biznes aviatsiyasi uchun muhim markaz bo‘libgina qolmay, balki mamlakatimizning xalqaro logistika va investitsiyaviy jozibadorligini oshirishda katta ahamiyatga ega bo‘ladi. Manba: zamin.uz

Surxondaryo viloyatining Qumqo‘rg‘on tumanida joylashgan Janubiy Surxon suv ombori atrofida zamonaviy va ekologik toza ekoturizm majmuasi barpo etilishi rejalashtirilmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu loyiha umumiy maydoni 15,7 gektarni tashkil etib, qiymati 140 milliard so‘mdan oshadi. Surxondaryo viloyati hokimligi ma’lumotlariga ko‘ra, loyiha tabiatni muhofaza qilish, ekologik barqarorlikni ta’minlash va hududdagi bioxilma-xillikni saqlashga katta e’tibor qaratadi. Majmuada yashil maydonlarni kengaytirish, piyoda va velosiped yo‘laklarini tashkil etish, zamonaviy infratuzilma obyektlarini qurish rejalashtirilgan. Shuningdek, atrof-muhitga zarar yetkazmaslik uchun oqova suvlarni tozalash tizimi ham joriy etiladi. Bu loyihaning asosiy maqsadi nafaqat mahalliy, balki xorijiy sayyohlar uchun jozibali ekoturizm maskanini yaratishdir. Hududda dam olish va sayr qilish uchun mo‘ljallangan maydonchalar, shuningdek, bolalar va oilalar uchun xizmatlar tashkil qilinadi. Bu esa mahalliy aholi uchun yangi ish o‘rinlarini yaratish va turizm infratuzilmasini rivojlantirishga xizmat qiladi. Viloyat hokimi loyihaning har bir bosqichini mas’uliyat bilan amalga oshirishni ta’kidlab, qurilish ishlarini aniq muddatlarda bajarishni topshirdi. Janubiy Surxon suv ombori atrofidagi ekoturizm majmuasi hududning tabiiy salohiyatini ochib berish bilan birga, mamlakat turizm sohasida yangi istiqbolli nuqta sifatida shakllanishiga yordam beradi. Ushbu loyiha ekoturizmni rivojlantirish, atrof-muhitni muhofaza qilish va jamoatchilik ongini oshirishda muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Manba: zamin.uz

Samarqandlik yosh ixtirochi sun’iy intellekt asosida ishlovchi yangi televizor ishlab chiqdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. "2:32" nomli ushbu qurilma foydalanuvchining odatlarini o‘rganib, unga mos kontentni avtomatik tarzda tanlash va tavsiya qilish imkonini beradi. Bu texnologiya zamonaviy televideniyega yangi nafas olib kiradi va ko‘rsatuvlarni ko‘rish jarayonini yanada qulay va samarali qiladi. Ixtirochi loyiha uchun "Aloqabank"dan moliyaviy yordam olgan va hozirda televizorning dastlabki namunasi tayyorlangan hamda sinovdan o‘tkazilmoqda. Mutaxassislar bu qurilmani mahalliy texnologik salohiyatning yorqin ifodasi deb baholamoqda. Yosh avlod vakillarining innovatsion g‘oya va yechimlar orqali o‘z yo‘lini topishi mamlakat kelajagi uchun muhim ahamiyatga ega. Ushbu loyiha nafaqat texnologiya sohasida, balki iqtisodiyot va madaniyat rivojida ham katta o‘zgarishlar keltirishi kutilmoqda. Shunday qilib, Samarqandlik ixtirochi o‘zining mehnati va bilimlari bilan mamlakatimizning texnologik taraqqiyotiga hissa qo‘shmoqda.

Hindiston mudofaa sohasida strategik ahamiyatga ega yangi loyiha ustida ish olib bormoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Mamlakat milliy havo mudofaa tizimini yaratishni boshladi. Ushbu tizim “Sudarshan Chakra” deb nomlanadi va mutaxassislarning fikriga ko‘ra, 2030 yilga kelib to‘liq ishga tushiriladi. Hindiston bosh vaziri Narendra Modi bu haqda mamlakat mustaqillik kuni bayonotida ma’lum qilgan. Unga ko‘ra, yangi tizim mamlakat xavfsizligini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi va “hind gumbazi” nomi bilan taniladi. “Sudarshan Chakra” tizimi to‘rt asosiy yo‘nalishdan iborat: kuzatish, topish, ta’qib qilish va aniqlash. Bu funksiyalar yordamida havodan keladigan har qanday tahdid vaqtida aniqlanib, samarali tarzda yo‘q qilinadi. Shuningdek, tizimda sun’iy intellekt texnologiyalari va ilg‘or algoritmlar keng qo‘llaniladi. Bu esa mudofaa tizimini tezkor va aqlli qaror qabul qiluvchi innovatsion qurolga aylantiradi. Ushbu loyiha Hindiston mudofaa salohiyatini sezilarli darajada oshirishga xizmat qiladi va mamlakat xavfsizligini mustahkamlashga qaratilgan. 2030 yilga kelib, “Sudarshan Chakra” tizimi to‘liq ishga tushirilishi kutilmoqda. Bu esa mintaqaviy va global darajada Hindistonning harbiy imkoniyatlarini yanada kuchaytiradi. Shunday qilib, mamlakat o‘z mudofaa sanoatini rivojlantirishda muhim bosqichni bosib o‘tmoqda.

Xitoyning Qingxay viloyatida 22 avgust kuni tongda katta falokat yuz berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Jainka tumanida qurilayotgan ko‘prikning asosiy kabeli uzilib, butun konstruksiya qulab tushdi. Ushbu voqea natijasida 12 nafar ishchi halok bo‘ldi, yana 4 nafari bedarak yo‘qoldi. Qurilish maydonchasida jami 16 ishchi bo‘lgan va 108 metr uzunlikdagi po‘lat konstruktsiyaning asosiy qismi sindi, bu esa ishchilarni suvga tortib ketishiga sabab bo‘ldi. Qutqaruv ishlari zudlik bilan boshlandi. Soat 14:00 ga kelib hodisa joyiga 806 nafar qutqaruvchi, 91 ta texnika vositasi, 27 ta qayiq, 1 vertolyot va 5 ta robot jalb qilindi. Jarohat olgan ishchilar yaqin atrofdagi olti shifoxonaga yetkazildi. Xitoy favqulodda vaziyatlar boshqarmasi maxsus ishchi guruhni yubordi. Ular hodisani o‘rganish, bedarak yo‘qolganlarni qidirish va qutqaruv ishlarini nazorat qilish bilan shug‘ullanmoqda. Qurilayotgan ko‘prik po‘lat ark konstruksiyasi asosida bo‘lib, loyiha avgust oxirigacha yakunlanishi rejalashtirilgan edi. Ushbu falokat qurilish xavfsizligi va umuman mamlakatda xavfsizlik standartlarini yana-da kuchaytirish zaruratini ko‘rsatmoqda. Bu voqea millionlab odamlarning hayotiga ta’sir qiluvchi obyektlar ishonchliligiga alohida e’tibor berish lozimligini yana bir bor eslatdi. Mutasaddilar barcha resurslarni safarbar etib, kelajakda shunday voqealarning oldini olish uchun qonun-qoidalarni mustahkamlashga va’da berishdi.

AQSh hukumati Intel kompaniyasining 10 foizlik ulushini sotib olishni rejalashtirmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu qaror davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi hamkorlikni mustahkamlashga qaratilgan. Bu haqda Techcrunch sayti xabar berdi. Ulush sotib olish orqali hukumat kompaniyaning texnologik rivojlanishiga va milliy xavfsizlik sohasiga o‘z hissasini qo‘shmoqchi. Investitsiya Intelning yangi innovatsion loyihalari va ishlab chiqarish jarayonlarini qo‘llab-quvvatlashga xizmat qiladi. Mazkur loyiha yaqin vaqt ichida amalga oshirilishi kutilmoqda. Bu esa iqtisodiy va texnologik sohalarda muhim o‘zgarishlarga olib kelishi mumkin. Hukumati va xususiy sektor o‘rtasidagi bunday hamkorlik mamlakatning raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi. Shuningdek, bu qadam Intel kompaniyasining global bozoridagi o‘rnini mustahkamlashga xizmat qiladi. Natijada, investitsiya milliy texnologik salohiyatni kuchaytirish va yangi ish o‘rinlari yaratishda muhim rol o‘ynaydi. Ushbu jarayon mamlakat iqtisodiyotining barqaror rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.

O‘zbekistonda yaqin kunlarda havo sharoiti salqin va qulay bo‘lishi kutilmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. 22 avgustdan boshlab dam olish kunlarida ob-havo asosan bulutli, yog‘ingarchiliksiz bo‘lib, ko‘plab hududlarda kunduzi harorat 35–37 daraja atrofida saqlanadi. Janubiy va cho‘l hududlarida esa harorat 40 darajagacha ko‘tarilishi mumkin. Meteorologlar respublikaga nisbatan kamroq issiq va noros'hona havo kirib kelishini ma’lum qilishdi. Bu esa ko‘pchilik joylarda quruq va barqaror ob-havo sharoitini ta’minlaydi. Faqat tog‘ oldi va tog‘li hududlarda qisqa muddatli yomg‘ir yog‘ishi, ayrim joylarda momaqaldiroq bo‘lishi ehtimoli mavjud. Bunday o‘zgarishlar havo haroratining 2–3 daraja pasayishiga sabab bo‘ladi. Shamolning tezligi 7–12 metr sekundda bo‘lib, ayrim hududlarda 13–18 metr sekundgacha kuchayishi mumkin. Shuningdek, chang-to‘zon yuzaga kelishi ehtimoli ham bor. Toshkentda ob-havo o‘zgarib turuvchi bulutli bo‘lib, yog‘ingarchilik kutilmaydi. Sharqdan esayotgan shamol g‘arb yo‘nalishida 3–8 metr sekund tezlikda esadi, ba’zan esa 12–15 metr sekundgacha kuchayadi. Kunduzi harorat 35–37 daraja atrofida bo‘lib, yakshanba kuni 32–35 darajagacha tushishi taxmin qilinmoqda. Kechasi havo 20–22 daraja iliq bo‘lib, dam olish uchun qulay sharoit yaratiladi. Mamlakat aholisining ko‘pchiligi yaqin kunlarda salqinlik va barqarorlikni his etishi mumkin. Ayniqsa shahar va tog‘li hududlarda dam olishni rejalashtirganlar uchun bu ob-havo qulay imkoniyatlar yaratadi. O‘zgarayotgan havo sharoiti tabiat bilan bog‘lanish va dam olish uchun qulay muhit taqdim etadi. Ma’lumot manbai: O‘zgidromet.

Xitoyda kapital oqimlari iyul oyida rekord darajaga yetdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Jahon bozorlaridagi muhim oqimlar va strategik qarorlar natijasida Xitoyning moliyaviy bozorlarida yangi bosqich boshlandi. Honkongdagi moliyaviy aktivlarni faol sotib olish hamda mamlakat hukumati tomonidan joriy etilgan yangi liberallashtirish choralari bu jarayonga bevosita ta’sir ko‘rsatdi. Ushbu jarayon valyuta siyosati va global bozor ishtirokchilari uchun muhim o‘zgarishlarni anglatadi. Iyul oyida mahalliy banklar o‘z mijozlari nomidan chet eldagi qimmatli qog‘ozlarga jami 58,3 milliard dollar sarmoya kiritdi. Bu ko‘rsatkich 2010 yildan beri eng yuqori daraja bo‘lib, iqtisodiy yo‘nalishning yangi davrga kirayotganidan dalolat beradi. Kapital oqimlarining kengayishiga investorlarning portfellarini diversifikatsiya qilishga bo‘lgan qiziqishi asosiy sabab hisoblanadi. Bu esa Xitoy moliyaviy bozorlarini global maydonga yanada yaqinlashtirmoqda. Kapital oqimlarining katta qismi Honkong bilan bog‘liq aksiyalar va “Southbound Bond Connect” dasturining kengayishi bilan bog‘liq. Shu yil davomida mazkur dastur orqali xorijiy obligatsiyalarga qiziqish sezilarli darajada oshdi. Iyulda onshor investorlari 12,6 milliard yuan qiymatidagi tashqi qarz qog‘ozlarini sotib oldi. Bu hukumatning moliya bozorlarini bosqichma-bosqich liberallashtirish siyosatini mustahkamlashga xizmat qiladi. Investorlarning xavfga bo‘lgan ishtiyoqi ortib, ularning investitsiyalarining katta qismi xalqaro bozorlarga yo‘naltirilmoqda. Biroq, xorijiy investorlar Xitoy ichki obligatsiyalariga bo‘lgan qiziqishni kamaytirmoqda. Iyul oyida ularning interbank bozoridagi obligatsiya portfeli 300 milliard yuanga qisqardi, bu esa 2024 yil boshidan beri eng past ko‘rsatkichdir. Bu holat Xitoy qimmatli qog‘ozlarining jozibadorligining pasayishi va global muqobil aktivlarga qiziqishning ortishi bilan bog‘liq. Natijada kapital oqimlari yuan kursiga bosim o‘tkazishi mumkin. Xitoy hukumati tomonidan olib borilayotgan siyosatlar mamlakatning global iqtisodiy integratsiyasini tezlashtirmoqda. Ekspertlarning fikricha, hukumat kapital oqimlariga oid tajribalarni oshirib, moliya bazasini xalqaro bozorlarga integratsiya qilishga yo‘l ochmoqda. Bu esa yuan valutasining xalqaro miqyosda maqomini oshirishga xizmat qiladi. Shunday qilib, kapital oqimlari boshqa valyutalarga bosim qilishi mumkin bo‘lsa-da, uzoq muddatda Xitoyning global iqtisodga integratsiyasi kuchayadi. Xulosa qilib aytganda, Xitoy iqtisodiyoti global bozorlarga yaqinlashib, kapital oqimlarining ijobiy natijalarini yaratishga intilmoqda. Mamlakat hukumati tomonidan amalga oshirilayotgan siyosatlar va strategik qarorlar Xitoy iqtisodiy tizimining rivojlanishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmoqda. Bu esa kelajakda mamlakatning moliyaviy bozorlardagi o‘rnini yanada mustahkamlash imkonini beradi.

Hirot viloyatida sodir bo‘lgan yo‘l-transport hodisasi mamlakat bo‘ylab chuqur qayg‘uga sabab bo‘ldi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Seshanba kuni kechqurun G‘arbiy Hirotda avtobus va boshqa transport vositalari ishtirokida jiddiy avtohalokat yuz berdi. Natijada 71 kishi halok bo‘ldi, ularning orasida 17 nafar bola ham bor. Viloyat ma’muriyati vakili Ahmadulla Muttaki hodisaning tafsilotlarini ma’lum qildi. Mazkur yo‘l-transport hodisasi deportatsiya qilingan muhojirlarni Kobulga olib ketayotgan avtobus ishtirokida sodir bo‘ldi. Avtobus harakatlanayotgan paytda yuk mashinasi va mototsikl bilan to‘qnashib, yong‘in yuzaga keldi. Voqea guvohlari va mahalliy aholi hodisa joyida dahshatli manzaralarni ko‘rganini aytdi. Xabar qilinishicha, avtobusda yaqinda Erondan deportatsiya qilingan qochqinlar bo‘lgan. Ularning aksariyati xavfsiz hududga yetkazilishini kutayotgan edi. Biroq ushbu avtohalokat ularning hayotiga jiddiy xavf solib, ko‘plab oilalarni chuqur qayg‘uga soldi. Mahalliy hukumat va favqulodda xizmatlar hodisa joyiga tezda yetib borib, jabrlanganlarni kasalxonaga olib ketish va yong‘inni o‘chirish bo‘yicha zarur choralarni ko‘rdi. Shu bilan birga, falokat sabablarini aniqlash uchun tergov ishlari boshlangan. Ushbu fojia mamlakatdagi yo‘l harakati xavfsizligi va transport tizimi muammolarini yana bir bor dolzarb masalaga aylantirdi. Mutaxassislar bunday voqealarning oldini olish uchun qat’iy nazoratni kuchaytirish va xavfsizlik choralari ko‘rishni tavsiya qilmoqda. Mamlakatda yo‘l harakati qoidalariga rioya qilish va transport vositalarining texnik holatini yaxshilash zarurati oshmoqda.

Afrosiyob tezkor poezdlarida Wi-Fi tarmog‘i yo‘lga qo‘yildi, bu esa sayohatlarni yanada qulay va samarali qildi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Bu haqda Raqamli texnologiyalar vaziri Sherzod Shermatov ma’lum qildi. Poezd vagonlarining metall konstruktsiyasi tashqi signalning o‘tishiga to‘sqinlik qilganligi asosiy muammo bo‘lgan. Ushbu muammoni hal etish uchun mutaxassislar har bir vagonni signalni kuchaytiruvchi maxsus uskuna bilan jihozlashdi. Vazirning so‘zlariga ko‘ra, bu qaror texnik xususiyatlar batafsil o‘rganilgach qabul qilingan. Shuningdek, Sherzod Shermatov yangi tizimni Buxoroga amalga oshirilgan safarida shaxsan sinab ko‘rdi. Wi-Fi xizmatining joriy etilishi yo‘lovchilarga yo‘l davomida internetga qulay ulanish imkonini beradi va sayohat sifatini oshiradi. Bu yangilik mamlakat temir yo‘l sohasida raqamli texnologiyalarni keng joriy etishning muhim bosqichi hisoblanadi. Kelgusida bunday xizmatlar boshqa yo‘nalishlarda ham kengaytirilishi rejalashtirilgan.

Toshkent shahrining markaziy issiq suv ta’minoti tizimini boshqaruvchi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi 2024 yil sentabr va oktyabr oylarida amalga oshiriladigan rejalashtirilgan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari jadvalini e’lon qildi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Ushbu profilaktika tadbirlari davomida markaziy isitish tizimiga ulangan turar joylarda issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Har bir bosqichda suv ta’minotining uzilishi besh kun davom etadi. Kompaniyaning rasmiy bayonotida qayd etilishicha, bu chora-tadbirlar shaharning issiq suv va isitish infratuzilmasini kelayotgan qish mavsumiga tayyorlash uchun juda muhimdir. Diagnostika va zarur ta’mirlash ishlari tizimning qishki yuklamalar vaqtida barqaror va nosozliksiz ishlashini ta’minlashga qaratilgan. Veolia Energy Tashkent rahbariyati poytaxt aholisi va tashkilotlaridan vaqtinchalik noqulayliklarga sabr-toqat bilan yondashishni so‘radi. Texnik xizmat ko‘rsatish ishlari va issiq suv ta’minotining vaqtincha to‘xtatilishi quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: 8-12 sentabr kunlari Mirzo Ulug‘bek, Temur Malik, Avayxon, Mingbuloq ko‘chalari, shuningdek Mirishkor, Shukura Burxonova, Razzok Hamroyev, Salom, Durmon yo‘li va Feruza hududlarida suv uzilishi kuzatiladi. Shuningdek, Karasu-1,2,3,4,6, Buz-2 va Feruza massivlari, Zarqarlik, Lutfi, Bog‘iston, Katartal, Guliston, Farhod ko‘chalari va boshqa bir qator hududlarda ham vaqtincha to‘xtatishlar bo‘ladi. 15-19 sentabr kunlari Qorasuv, Besharyk, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysuzlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari va Axangaran shosse hududlarida suv ta’minoti to‘xtatiladi. Tuzel, Uysuzlar, Asalobod massivlari va Aviagorodok shaharlarida ham shu tarzda xizmat ko‘rsatish vaqtincha to‘xtatiladi. Shuningdek, shahar markazi va uning atrofidagi ko‘plab ko‘chalar va massivlar bu jarayonga kiradi. 22-26 sentabr kunlari Mustaqillik prospekti, Mirzo Ulug‘bek, Buyuk Ipak Yo‘li, Qari Niyoziy, Sayram, Tamara Xonim, Akkurgan, Osiyo, Lev Tolstoy ko‘chalari va atrofdagi hududlarda profilaktika ishlari olib boriladi. Bu davrda Yalangach, Tashselmash, Mavlono Riyoziy, Buz-1 massivlari va boshqa hududlarda issiq suv ta’minoti vaqtincha uziladi. 29 sentabr – 3 oktyabr kunlari Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Ahmad Donish, Sharofa Rashidov, Yahyo Gulyamov ko‘chalari, Shahrisabz, Shastri, Yangishahar, Dehqonobod hududlari va boshqa ko‘plab joylarda suv ta’minoti to‘xtatiladi. Shu bilan birga, Beltepa, Ibn Sino, Jararyk, Beshqurghan, Olimpiya massivlari va talabalar shaharchalari ham vaqtincha issiq suvsiz qoladi. 6-10 oktyabr kunlari Munis, Sarikul, Eski Sarikul, Yangizamon, Yangi Kuyluk, Abdurauf Fitrat, Farg‘ona Yo‘li va Kuyluk massivlarida ham shu kabi texnik xizmat ko‘rsatish ishlari amalga oshiriladi. Sergeli tumanidagi ko‘plab ko‘cha va massivlarda ham issiq suv ta’minoti vaqtinchalik uziladi. Toshkent markaziy issiq suv ta’minoti tizimi Markaziy Osiyodagi eng yirik tizimlardan biri hisoblanadi. Uning umumiy uzunligi 2000 kilometrdan ortib, bu masofa Toshkentdan Istanbulgacha bo‘lgan to‘g‘ri chiziq masofasiga tengdir. Shuning uchun, belgilangan muddatlarda amalga oshiriladigan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari shaharning issiq suv va isitish tizimining ishonchli ishlashini ta’minlash uchun zarurdir. Aholidan vaqtinchalik noqulayliklarga tushunish bilan qarashlari so‘raladi.

Bugun, 7 sentyabr kuni, O‘zbekiston osmonida noyob astronomik hodisa — to‘liq Oy tutilishi yuz beradi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. O‘zbekiston Fanlar akademiyasining ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu hodisa mamlakatimizning barcha hududlaridan aniq ko‘rinadi. Oy tutilishi paytida Oy yuzasi butunlay Yer soyasida qoladi. To‘liq fazali tutilish 1 soat 22 daqiqa davom etadi, biroq butun jarayon 5 soatdan ortiq vaqtni o‘z ichiga oladi. Bu hodisa nafaqat O‘zbekistonda, balki Evroosiyo va Afrikadagi bir qator davlatlarda ham kuzatiladi. Jumladan, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston, Afg‘oniston, Eron, Arab davlatlari, shuningdek, Pokiston, Hindiston, Xitoy, Janubiy va Shimoliy Koreya, Malayziya, Vyetnam, Laos kabi mamlakatlarda to‘liq Oy tutilishini ko‘rish mumkin. Rossiyaning markaziy hududlari, Turkiya, Ozarbayjon, Saudiya Arabistoni, Yaponiya va Avstraliyaning ayrim joylarida ham Oy to‘liq soyada qoladi. Yevropa, Filippin, Gavayi, Fidji va Yangi Zelandiya esa qisman tutilishni kuzatadi. O‘zbekistonda Oy tutilishining aniq vaqtlari quyidagicha: qisman tutilish Toshkent vaqti bilan 21:27 da boshlanadi, to‘liq faza 22:30 da kirib keladi, 23:11 da eng yuqori nuqtaga yetadi, 23:52 da to‘liq faza yakunlanadi va 8 sentyabr soat 00:56 da qisman faza ham tugaydi. Mutaxassislar ma’lumotiga ko‘ra, tutilish davomida Oyning ufqdan balandligi dastlab 27 darajani tashkil etadi, maksimal paytda esa 39 darajagacha ko‘tariladi. Eng muhimi, ushbu hodisani kuzatish uchun teleskop yoki boshqa maxsus uskunalar talab qilinmaydi. Oddiy ko‘z bilan ham Oy tutilishini xavfsiz tomosha qilish mumkin. Olimlar ta’kidlaganidek, Oy tutilishini bevosita ko‘z bilan kuzatish mutlaqo xavfsiz hisoblanadi. Astronomiya ixlosmandlari va oddiy fuqarolar uchun bu kecha tabiatning noyob go‘zalligini ko‘rish va esda qolarli xotira yaratish uchun ajoyib imkoniyatdir. Manba: O‘zbekiston Fanlar akademiyasi.

Rossiya Federal tibbiyot-biologik agentligi (FTBA) yangi mRNK vaksinasining saraton kasalligiga qarshi zarur tadqiqotlarini yakunlab, uni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun hujjatlarni taqdim etdi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Bu esa vaksinaning klinik qo‘llanilishiga yo‘l ochmoqda. Agentlik rahbari Veronika Skvortsova yaqinda “Izvestiya” nashriga bergan intervyusida shunday ma’lumot berdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, “Enteromiks” nomli preparatni qo‘llash uchun ruxsat olish hujjatlari 2025-yilning yoz oxirida Sog‘liqni saqlash vazirligiga topshirilgan. Bu jarayon klinikadan oldingi uzoq sinovlardan so‘ng amalga oshirildi va ular preparatning xavfsizligi hamda samaradorligini tasdiqladi. Ushbu vaksinani ishlab chiqish shaxsiylashtirilgan dori vositalarini yaratish bo‘yicha kengroq tashabbusning bir qismi hisoblanadi. mRNK texnologiyasi asosida yaratilgan preparat har bir bemor uchun o‘ziga xos bo‘lgan o‘sma hujayralarining xususiyatlariga moslashtirilgan vaksina yaratishni nazarda tutadi. Tadqiqotlarda hayvonlarda, xususan ichak adenokarsinomasi bilan og‘rigan modellar ustida sinovlar o‘tkazildi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, preparat o‘smaning o‘sishini sekinlashtirishi bilan birga uning hajmini 75-80 foizga kamaytirgan. Veronika Skvortsova ta’kidlaganidek, ushbu vaksina bo‘yicha uch yillik tadqiqotlar muvaffaqiyatli yakunlandi va yaqin kelajakda regulyatorning tasdig‘idan so‘ng bemorlarda qo‘llanishi rejalashtirilmoqda. Dastlab kolorektal saraton kasalligiga chalingan bemorlar ushbu terapiyaga kirishadi, keyinchalik esa melanoma va glioblastoma kabi miyadagi eng agressiv o‘smalar uchun moslashtiriladi. Saraton kasalliklari sohasidagi yutuqlarga parallel ravishda Rossiya neyroproteziya bo‘yicha ham katta muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Veronika Skvortsova mikroelektrodlarni nerv uchlariga implantatsiya qilish orqali protezlarni sezgir qilish bo‘yicha ishlar amalga oshirilayotganini qayd etdi. Bu yo‘nalish FTBAning Miya va neyrotexnologiyalar markazi bilan “Motorika” kompaniyasi hamkorligida rivojlantirilmoqda. Mazkur markaz jahon miqyosida ilmiy markaz maqomini olgan va tegishli grant bilan ta’minlangan. Jarayon bir necha bosqichdan iborat bo‘lib, fantom og‘riqlarni bartaraf etishdan tortib, virtual haqiqat yordamida protezlarga tayyorgarlik ko‘rish va ularni sezgir qilishgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. Ushbu texnologiyalarga kengroq kirishni ta’minlash maqsadida maxsus tibbiyot muassasalari tarmog‘i tashkil etilishi rejalashtirilmoqda. 2027-yilgacha mamlakatning turli hududlarida, jumladan Primorskiy kraida o‘nta yangi protez va reabilitatsiya markazlari ochilishi nazarda tutilgan. Ularda Moskva yaqinidagi Goluboye qishlog‘ida faoliyat yuritayotgan birinchi markaz modeli asos bo‘ladi. Yangi rus vaksinasi uchun asos bo‘lgan mRNK texnologiyasi COVID-19 pandemiyasi davrida jahon miqyosida tanildi. Biroq uning saraton kasalliklarini davolashdagi imkoniyatlari olimlar tomonidan o‘nlab yillar davomida o‘rganib kelindi. 1990-yillarning o‘rtalarida sichqonlarda mRNK yordamida saraton hujayralariga qarshi immun javobni keltirib chiqarish bo‘yicha birinchi muvaffaqiyatli tajribalar o‘tkazilgan edi.

Turkiyadan hayratlanarli yangiliklar kelmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Zinedin Zidan «Fenerbahche» futbol klubining yangi bosh murabbiyi bo‘lishi mumkin. Klub rahbariyati yozda jamoani sezilarli darajada kuchaytirganidan so‘ng, Zidan bilan dastlabki kelishuvga erishgan. 53 yoshli murabbiy maosh va shart-sharoitlar bo‘yicha muzokaralar yakunlangach, Turkiyaga ko‘chib o‘tadi, deb xabar beradi Sabah Spor nashri. Eslatib o‘tamiz, yaqinda «Fenerbahche» jamoasi bosh murabbiyi Joze Mourinyo bilan xayrlashdi. Bu qaror Stambul «kanarichkalari» Chempionlar Ligasi saralash bosqichida «Benfika»ga yutqazgach qabul qilindi. Oldinroq matbuotda Zinedin Zidan Fransiya terma jamoasi bosh murabbiyi Didye Deshamning o‘rnini egallashni rejalashtirayotgani haqida xabarlar tarqalgan edi. Desham ushbu lavozimni 2026 yilgi jahon chempionati yakunida tark etishi kutilmoqda. Bu yangiliklar futbol ixlosmandlari orasida katta qiziqish uyg‘otmoqda.

Apple kompaniyasi sentabr oyida o‘zining yangi flagman smartfonlari iPhone 17 Pro va iPhone 17 Pro Max modellarini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu qurilmalar nafaqat ichki imkoniyatlari, balki tashqi ko‘rinishi bilan ham sezilarli darajada yangilangan. Eng katta o‘zgarishlardan biri orqa kamera podining butun korpus eni bo‘ylab joylashganidir. Sensorlar joylashuvi avvalgidek qolgan, ammo LiDAR va chaqnoq endi qarama-qarshi tomonda joylashgan. Apple titan korpusdan voz kechib, alyuminiy korpusga qaytdi. Alyuminiy issiqlikni oldingiga nisbatan 20 barobar samaraliroq tarqatadi. Korpus to‘liq metall bo‘lib, orqa qismida simsiz zaryadlash uchun Ceramic Shield oynali maydon mavjud. Old panelda yangi Ceramic Shield 2 ishlatilgan bo‘lib, u uch barobar mustahkamroqdir. Shuningdek, ekran yuzasida yorug‘likni aks ettirmaydigan qoplama qo‘llanilgan. Ichki quvvat jihatidan yangi Apple A19 Pro chipi o‘rnatilgan. U 6 yadroli protsessor va 6 yadroli grafik protsessorga ega bo‘lib, ikkinchi avlod Dynamic Caching texnologiyasi yordamida uzoq davom etadigan vazifalarda oldingiga nisbatan 40 foiz tezroq ishlaydi. Pro modellarda birinchi marta bug‘ yordamida sovitish tizimi joriy etilgan bo‘lib, alyuminiy korpus bu jarayonga yordam beradi. Kamera tizimi ham sezilarli yangilangan. Endi to‘liq 48 megapikselli asosiy, ultra keng va telefotokameralar mavjud. Telefotokamera 8 barobar optik zoom, shuningdek 4 barobar rejimi va 3D stabilizatsiya funksiyasiga ega. Old kamera esa 18 megapikselli bo‘lib, Center Stage texnologiyasi bilan jihozlangan. Bundan tashqari, ProRes RAW formatida video yozish imkoniyati qo‘shilgan, bu esa videomontaj bilan shug‘ullanuvchilar uchun muhim yangilik hisoblanadi. Avtonomiya ko‘rsatkichlariga kelsak, iPhone 17 Pro modeli 33 soat video ko‘rish imkoniyatiga ega, iPhone 17 Pro Max esa 39 soat ishlaydi. Qurilmalarni 0 dan 50 foizgacha zaryadlash uchun atigi 20 daqiqa vaqt ketadi. Narxlari quyidagicha belgilangan: iPhone 17 Pro 1099 dollar, iPhone 17 Pro Max esa 1199 dollar. Qurilmalar 19 sentabrdan sotuvga chiqadi. Ranglar qatorida Silver, Deep Blue va Cosmic Orange mavjud. Yangi TechWoven g‘iloflar va Crossbody Strap aksessuar sifatida taqdim etildi. Apple kompaniyasi ushbu yangilanishlar bilan haqiqatan ham “Pro” darajasiga chiqa oldimi, bu savol foydalanuvchilar orasida muhokama qilinmoqda. Yangi modellar yuqori darajadagi quvvat va sifatni taqdim etadi, bu esa ularning bozordagi o‘rnini mustahkamlashga yordam beradi.

Avvalroq Angrenda yuz bergan yirik yo‘l-transport hodisasi haqida xabar berilgandi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Toshkent–Osh xalqaro avtomobil yo‘lida bir nechta transport vositalari ishtirokida avtohalokat sodir bo‘ldi. Hodisa 7-sentyabr kuni soat taxminan 12:20 da yuz berdi. Ichki ishlar organlaridan olingan ma’lumotlarga ko‘ra, Shacman rusumli yuk mashinasi, unda sement tashilayotgan va 44 yoshli haydovchi boshqaruvida bo‘lgan, boshqaruvni yo‘qotib, temiryo‘l o‘tish joyida to‘xtab turgan ikkita yuk mashinasi va beshta yengil avtomobilga urildi. Zarba natijasida yong‘in yuzaga keldi, ammo voqea joyiga yetib kelgan tezkor xizmatlar tomonidan tezda o‘chirilgan. Ichki ishlar organlari o‘lim va jarohat olganlar soni haqida ma’lumot berdi. Hodisa joyida yetti kishi halok bo‘ldi. Besh kishi shifoxonaga yotqizildi, yana to‘rt nafar ishtirokchi tibbiy yordam olib, uyiga yuborildi. Hozirgi vaqtda hukumat hodisaning sabablarini o‘rganish uchun komissiya tuzdi. Komissiyaga boshchilik qilish uchun Bosh vazir o‘rinbosari Achilbay Ramatov tayinlandi.

Nemis murabbiyi Domeniko Tedeskoning hozirgi vaqtda «Fenerbahche» jamoasining bosh murabbiyi lavozimiga nomzodlar ro‘yxatida yetakchi o‘rinlarni egallayotgani haqida xabar berilmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Bu haqda turk jurnalisti Doruk Tedjimer ma’lum qilgan. Eslatib o‘tamiz, ilgari «Fenerbahche» bosh murabbiysiz qolgan edi. Klub Portugaliyalik murabbiy Zhoze Mourinyu bilan shartnomani bekor qilgan, bu esa jamoaning UEFA Chempionlar Ligasi pley-off bosqichidan chiqib qolishi bilan bog‘liq bo‘lgan. Turkiya chempionatida esa «Fenerbahche» so‘nggi to‘rt mavsum davomida ikkinchi o‘rinni egallab kelmoqda. Domeniko Tedeskoning so‘nggi ish joyi Belgiya milliy terma jamoasi bo‘lgan. U bu lavozimni 2025 yil yanvar oyida tark etgan. Hozirda u «Fenerbahche» bosh murabbiyi lavozimiga tayinlanish ehtimoli yuqori bo‘lgan nomzod sifatida ko‘rilmoqda. Jamoa rahbariyati va muxlislar yangi murabbiydan yuqori natijalar kutmoqda.

Shimoliy Karolinada 23 yoshli ukrainalik qochqin Irina Zarutska poyezdda pichoqlab o‘ldirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Politsiya ayolga hujum qilgan 34 yoshli Dekarlos Braunni qo‘lga oldi va uni qotillikda ayblamoqda. Voqea videoga tushib, ijtimoiy tarmoqlarda keng tarqaldi, bu esa jamoatchilik orasida katta norozilikka sabab bo‘ldi. Shahar meri ushbu holatni sud tizimidagi xato deb atab, transportda xavfsizlikni oshirish bo‘yicha choralar ko‘rilishini va’da qildi. Zarutskaning oilasi uning 2022-yilda urushdan qochib AQShga kelganini va yangi hayotga tez moslashganini bildirdi. U san’atga qiziqardi, hayvonlarni yaxshi ko‘rar va oilasi bilan baxtli yashardi. Ushbu voqea siyosiy bahslarga ham sabab bo‘ldi. Ayrimlar Braun ilgari og‘ir jinoyatlar uchun jazolangan bo‘lsa-da, ozodlikka chiqqanini tanqid qildi. Shtat rahbari esa jinoyatchilikka qarshi yanada samarali choralar ko‘rishga chaqirdi. Bu voqea jamiyatda xavfsizlik va adolat masalalarini yana bir bor muhokama qilishga sabab bo‘ldi.