Jizzax viloyatida kiberjinoyat sodir etilib, katta miqdordagi bank omonati noqonuniy ravishda o‘g‘irlandi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Manbalarning ma’lumotiga ko‘ra, zarar taxminan 3 milliard so‘mni tashkil etadi. Fuqaro va bank o‘zaro aybdorlikni tan olmay, holat atrofida jiddiy bahs-munozaralar yuzaga kelmoqda.
2023 yil 19 dekabrda fuqaro va “Asakabank”ning Jizzax viloyati filiali o‘rtasida 210 ming AQSH dollari miqdorida rasmiy omonat shartnomasi tuzilgan. Ushbu shartnoma mijozlarni himoya qiluvchi barcha mexanizmlarga ega edi.
Biroq 2025 yil 26 may kuni noma’lum shaxslar “Asakabank” mobil ilovasi orqali “On-line uzs mobile” nomli omonat hisobidan qariyb 3 milliard so‘mni yashirincha yechib olishga muvaffaq bo‘lishdi. Bu holat bank tizimidagi kiberxavfsizlikni qayta ko‘rib chiqish zarurligini ko‘rsatmoqda.
Jabrlanuvchi bank xodimlarini ayblamoqda. Unga ko‘ra, “Asakabank”ning Jizzax filialidagi ayrim xodimlar uning nomidan soxta shartnomalar tuzib, omonat hisobidagi pullarni o‘z foydasiga ishlatgan.
Ushbu da’volar hujjatlarda ham mavjud bo‘lib, mutaxassislar tomonidan o‘rganilmoqda. Bank esa butun aybni omonatchining mobil telefoniga yuklangan zararli dasturga yuklamoqda.
Bank ma’lumotlariga ko‘ra, virus orqali shaxsiy ma’lumotlar o‘g‘irlangan va shu yo‘l bilan mablag‘lar yechib olingan. Ammo jabrlanuvchi buni rad etib, pullar bankning ikki bosqichli parol bilan himoyalangan ichki tizimi orqali o‘g‘irlanganini ta’kidlamoqda.
Jizzax viloyati Ichki ishlar boshqarmasi Tergov boshqarmasi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 169-moddasi 3-qismi “b” va “v” bandlari asosida o‘g‘rilik bo‘yicha jinoyat ishi qo‘zg‘atildi. Ayblanuvchilar hozircha noma’lum, tergov ishlari davom etmoqda.
Ekspertlar bu voqeani omonatchilar uchun ogohlantiruvchi signal sifatida baholamoqda. Ularning fikricha, banklar kiberxavfsizlikni mustahkamlashi, mijozlarning shaxsiy ma’lumotlarini himoya qilish uchun qo‘shimcha choralar ko‘rishi lozim.
Ayniqsa, mobil ilovalar orqali amalga oshiriladigan operatsiyalar ikki yoki uch bosqichli tasdiqlash tizimidan o‘tishi shart. Jabrlanuvchi o‘z huquqlarini tiklash uchun barcha rasmiy idoralarga murojaat qilmoqda.
U bankka ishonib, pulini qonuniy ravishda saqlashni maqsad qilganini ta’kidlamoqda, ammo hozirda na puli, na haqiqatga yetish imkoniyati qolmagan. Mazkur voqea nafaqat yakka shaxs, balki butun omonat tizimiga bo‘lgan ishonchni sinovdan o‘tkazmoqda.
Jamiyatda keng muhokama qilinayotgan ushbu kiberxujum ko‘plab odamlarni xavotirga solmoqda. Haqiqat kim tomonda ekanligini sud va tergov organlari aniqlaydi.
Shu bilan birga, kelgusida bunday holatlarning oldini olish uchun yanada qat’iy nazorat va shaffoflik talab etiladi. Hozircha omonatchi va bank o‘zaro ayblashishda davom etmoqda.
Tergov jinoyatchilar aniqlanguncha davom etadi. Jinoyat murakkab va oqibatlari jiddiydir.
Mas’ul idoralar va huquqni muhofaza qiluvchi organlar holatni sinchiklab tekshirmoqda. Jamiyat va ommaviy axborot vositalari esa voqea rivojini diqqat bilan kuzatmoqda.
Ushbu hodisadan chiqarilgan saboqlar kelajakda ishonchli tizim yaratishda muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki ishonch yo‘qolsa, nafaqat moliyaviy mablag‘lar, balki butun tizim barqarorligini yo‘qotishi mumkin.
