“Buyuk asr” seriali ko‘plab dramatik voqealarni aks ettirgan bo‘lib, ulardan biri Ibrohim Pashaning qatl etilishi va undan keyingi Xatijje sultonning qayg‘usi alohida o‘rin tutadi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
Ushbu sahnalar loyihaning eng esda qolarli momentlari sifatida qabul qilinadi. Serial ssenariy mualliflari asosan tarixiy manbalarga tayanib, Sulaymonning eng yaqin hamrohi Ibrohim Pashani qatl etish buyrug‘iga oid voqealarni tasvirlashgan.
Biroq haqiqiy tarixda ekranda ko‘rsatilgandan ko‘ra ko‘proq tafsilotlar mavjud bo‘lib, jumladan buyuk vazirning xonasidagi devorlarda sirli qizil dog‘lar ham mavjud. Serialda Ibrohim uxlab yotgan paytda jim pichoqlovchilar tomonidan bo‘g‘ilgan deb ko‘rsatiladi.
Ammo tarixiy manbalar vazirning faol qarshilik ko‘rsatganini ta’kidlaydi, bu esa uning xonasidagi qon izlarining paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan. Ba’zi tarixchilar Sulaymonning qatl jarayonini saroydagi maxfiy derazadan kuzatganini taxmin qilishadi.
Ibrohimning so‘nggi soatlari qanday o‘tganligi haqida aniq ma’lumotlar mavjud emas. Tarixchi Ismoil Metin “Usmoniylarning qonli tarixi” nomli asarida qatl Ramazon oyida sodir bo‘lganini yozadi.
Ibrohim yaqinda harbiy yurishdan qaytgandi va Sulaymon uni saroyda kechki ovqatga taklif qilgan. Ovqatdan so‘ng sulthon vazirni kechasi qolishga chaqirgan.
Bu tafsilot “Buyuk asr” serialidagi voqealar bilan mos keladi. Metin shuningdek, Ibrohim va pichoqlovchilar o‘rtasidagi kurash juda shiddatli bo‘lganini, uning qichqiriqlari saroy bo‘ylab, hattoki xaremga ham yetib borganini qayd etadi.
Tarixchi Ayqut Jan “Pargalining o‘limi” nomli ishida boshqa versiyani keltiradi. Uning fikricha, qatl Ibrohimning xonasida emas, balki Sulaymonning shaxsiy xona-joylarida sodir bo‘lgan.
Vazir ovqat yoki ichimlikka uxlatuvchi modda aralashtirilgan, shuning uchun u zaiflashgan. Pichoqlovchilar avval Ibrohimni pichoq bilan urib, so‘ngra ipak ip bilan bo‘g‘ishgan.
Bu Usmoniylar imperiyasida an’anaviy qatl usuli hisoblangan. Janning fikricha, Ibrohimning o‘ldirilishi davlat tarixida burilish nuqtasi bo‘lgan.
Uning o‘limidan keyin Hyurrem sulton Sulaymon ustidan ko‘proq ta’sirga ega bo‘lgan, bu esa davlat idoralarida korrupsiya va imperiyaning asta-sekin zaiflashishiga olib kelgan. Ikkala versiya ham Ibrohim Pashaning qatl etilishi oldindan puxta rejalashtirilganini ko‘rsatadi.
Sulaymon uzoq yillik do‘stligi va ishonchiga qaramay, siyosiy intrigalar va Ibrohimning kuchayib ketishi xavotiri sabab uni yo‘q qilishga qaror qilgan. Tarixchilar hali ham sulthonni bunday qadamga nima undagani haqida bahslashishadi, ammo aniq haqiqat shuki, Ibrohim Pashaning o‘limi Usmoniylar imperiyasining bir davrining yakunlanishini bildiradi.
Usmoniylar imperiyasida yuqori martabali shaxslarni ipak ip bilan bo‘g‘ish “shuhratli” qatl usuli hisoblangan, chunki u qon to‘kilishini oldini olgan va diniy an’analarga mos kelgan.
